Καλάβρυτα 1943
- Καλάβρυτα 1943
- Echoes of the Past
- 2021
- Ελλάδα
- Αγγλικά, Ελληνικά, Γερμανικά
- Δραματική, Ιστορική, Πολεμικό Δράμα, Πολιτική
- 11 Νοεμβρίου 2021
Η Καρολάιν Μάρτιν, δικηγόρος και εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης εναντίον της ελληνικής αξίωσης για πολεμικές αποζημιώσεις για την περίοδο της ναζιστικής κατοχής, επισκέπτεται την Ελλάδα και συναντά τον Νικόλα Ανδρέου, έναν από τους τελευταίους εν ζωή επιζήσαντες της Σφαγής των Καλαβρύτων του 1943. Όσο ο Νικόλας εξιστορεί τα γεγονότα του παρελθόντος, οι δυο τους θα αντιπαρατεθούν με τις προσωπικές τους προκαταλήψεις και πεποιθήσεις σε μια επίπονη αναμέτρηση που θα τους φέρει πιο κοντά. Το καθαρτήριο αυτό ταξίδι μέσα από ένα σκοτεινό κεφάλαιο της ιστορίας θα καταλήξει στην αναγνώριση μιας αμοιβαίας ανάγκης: την αναζήτηση της ελπίδας.
Σκηνοθεσία:
Νικόλας Δημητρόπουλος
Κύριοι Ρόλοι:
Max von Sydow … Νικόλας Ανδρέου
Astrid Roos … Caroline Martin
Δανάη Σκιάδη … Μαρία Ανδρέου
Νικόλας Παπαγιάννης … Αλέξης Ανδρέου
Martin Laer … διοικητής Tenner
Alice Krige … Andrea Foss
Μάξιμος Λιβιεράτος … Νικόλας Ανδρέου (νεαρός)
Tomas Arana … στρατηγός von Le Suire
Marlene Kaminsky … Greta Shouster
Γιώργος Βογιατζής … Μανώλης
Τάσος Καρλής … Ανέστης Ανδρέου
Philippe Matic-Arnauld des Lions … Antony Nyman
Αινείας Τσαμάτης … Κωνσταντίνος
Μαρία Αλιφέρη …. Κατερίνα
Σοφία Σεϊρλή … Όλγα
Enno Kalisch … Andreas Ritter
Θάνος Τοκάκης … Δρ Καλλίρης
Προμηθέας Αλειφερόπουλος … Friedrich Braun
Timo Jacobs … Werner
Μαρία Καβουκίδου … θεία Μαρίκα
Μαρία Αποστολακέα … Παναγιώτα
Βίκυ Τσίρου … Ευθυμία
Κώστας Λάσκος … παπάς Νεκτάριος
Kristian Wanzl Nekrasov … Joseph von Saub
Θανάσης Νάκος … τσαγκάρης
Πέπη Μοσχοβάκου … νοσοκόμα
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Δημήτριος Κατσαντώνης
Παραγωγή: Δημήτριος Κατσαντώνης, Στέλιος Κοτιώνης
Μουσική: Αλέξανδρος Σιδηρόπουλος
Φωτογραφία: Γιώργος Ραχματούλιν
Μοντάζ: Γιάννης Χαλκιαδάκης
Σκηνικά: Ράνια Γερογιάννη
Κοστούμια: Τάσος Δήμας, Σοφία Κοτσίκου, Κατερίνα Χαλιώτη
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Μέτρια.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Καλάβρυτα 1943
- Διεθνής Τίτλος: Echoes of the Past
Κύριες Διακρίσεις
- Βραβείο νεότητας στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
- Υποψήφιο για σκηνικά, κοστούμια, ειδικά εφέ και μακιγιάζ/κομμώσεις στα βραβεία Ίρις.
Παραλειπόμενα
- Μια ταινία παραγωγής της Foss Productions, σε συνεργασία με την EΡT και την Cosmote Tv.
- Έσχατη κινηματογραφική εμφάνιση για τον θρυλικό Max von Sydow (που δεν πρόλαβε να δει ολοκληρωμένη την ταινία), κι ενώ ήταν η πρώτη του συμμετοχή σε ελληνική παραγωγή. Η ταινία είναι αφιερωμένη σε αυτόν.
- Απόγονοι μαρτύρων των γεγονότων και φορείς της περιοχής των Καλαβρύτων απείλησαν με μήνυση την παραγωγή για παραποίηση της ιστορικής αλήθειας, όταν στο trailer είδαν να εμφανίζεται ένας αυστριακός ναζί ως σωτήρας γυναικόπαιδων. Κι ενώ επιφυλάχθηκαν μέχρι να δουν την ταινία ολοκληρωμένη, ο σκηνοθέτης απάντησε ότι οι κατηγορίες είναι “πυροτεχνήματα που γρήγορα θα αποκαλύψουν το κενό τους περιεχόμενο”. Επίσης, ότι πρόκειται για ένα έργο μυθοπλασίας «εμπνευσμένο από πραγματικά γεγονότα» και ότι δεν υπήρξε ποτέ καμία υπόσχεση από την πλευρά των δημιουργών της ταινίας ότι η επίμαχη σκηνή δεν θα συμπεριληφθεί στην ταινία (αντίθετα με την κατάθεση των φορέων).
- Κόβοντας 75.900 εισιτήρια, ήρθε στη δεύτερη θέση των ελληνικών ταινιών της χρονιάς.
Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης
Έκδοση Κειμένου: 10/11/2021
Σίγουρα σημαντικό κι ευαίσθητο το θέμα που θίγει το φιλμ, το οποίο παραμένει μια ανοιχτή πληγή για την Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, έστω κι αν ελέω οικονομικής κρίσης ήρθε πάλι μόλις μερικά χρόνια πριν στην επικαιρότητα. Καθαρά από καλλιτεχνική άποψη όμως, το «Καλάβρυτα 1943» δυστυχώς έχει μικρό εκτόπισμα, μην αξιοποιώντας κατάλληλα το βήμα που του δίνεται για να απεικονίσει επί της οθόνης μια σελίδα της ιστορίας που δεν πρέπει να ξεχαστεί.
Σεναριακά, ο Δημήτριος Κατσαντώνης δείχνει μια έλλειψη αποφασιστικότητας ως προς το πώς να δομήσει την ιστορία του, διαθέτοντας μια αφετηρία φιλόδοξη, πολιτικού χαρακτήρα, για να κάνει αργότερα εστίαση στο προσωπικό και να κλείσει σε αυτό το επίπεδο, ξεχνώντας όμως στην πορεία ότι έχει ξεκινήσει διαφορετικά, αφήνοντας ουσιαστικά το συγκεκριμένο κομμάτι, το πολιτικό, εντελώς μετέωρο. Καλύτερα θα ήταν αν από την αρχή γινόταν η επιλογή της έμφασης στο ατομικό δράμα. Το δε χρονικό πηγαινέλα από παρόν σε παρελθόν και τούμπαλιν απλά βάζει κάποιες ανιαρές σφήνες στο χρονικό της αποτρόπαιας σφαγής που είναι και αυτό που έχει το ειδικό βάρος εντός του συνόλου. Αλλά και η πορεία της πρωταγωνίστριας προς μια σταδιακή συνειδητοποίηση αγγίζει τα όρια της αφέλειας: πραγματικά, υπάρχει κανείς που να πιστεύει ότι ένας γερμανός ενήλικας σήμερα, ειδικά μορφωμένος και που δουλεύει για το κράτος, δεν έχει ενσυναίσθηση της έκτασης και της αγριότητας των εγκλημάτων του ναζιστικού καθεστώτος; Είναι άλλου τύπου οι διεργασίες από τις οποίες ενδεχομένως περνάει σε επίπεδο αναστοχασμού ένας αξιωματούχος στη συγκεκριμένη χώρα που τον βάζουν στη θέση να τάσσεται ενάντια στο ενδεχόμενο των αποζημιώσεων άλλων εθνών που υπέφεραν κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όσον αφορά την εικονογραφία του, ο Νικόλας Δημητρόπουλος, παρότι δεν διαθέτει μεγάλο προϋπολογισμό, κατορθώνει να επιδείξει έναν αξιοπρεπή επαγγελματισμό, αλλά και να μεταφέρει σε έναν βαθμό τη φρίκη του αληθινού γεγονότος που εξιστορεί, έστω κι αν κάποιες ιδέες του διαθέτουν έναν μοντερνισμό που ενίοτε είναι κάπως ασύμβατος ειδικά με το κομμάτι της αφήγησης που αναφέρεται στο 1943. Η όποια συναισθηματική ένταση υπάρχει ωστόσο βρίσκεται εκεί λόγω της δύναμης της ίδιας της θεματολογίας και όχι της κινηματογραφικής απόδοσής της, η οποία ναι μεν στέκεται με σεβασμό απέναντί της, αλλά δεν τη μεταφράζει σε ανάλογα συγκλονιστικό σινεμά. Ακόμη και η παρουσία του σπουδαίου Max von Sydow στο ερμηνευτικό κύκνειο άσμα του, παρότι σίγουρα εκπέμπει ένα κύρος, δίνει παράλληλα την αίσθηση του αναξιοποίητου δεδομένων των τεράστιων ικανοτήτων του.
Η τελική εντύπωση είναι αυτή μιας προσπάθειας ευγενών προθέσεων, που όμως μοιάζει «λίγη» δραματουργικά και κατασκευαστικά μπροστά στο μέγεθος της τραγωδίας που μεταφέρει στο πανί.
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
Η ταινία είναι μια πολύ καλή γερμανική προπαγάνδα της (γερμανικής) cosmote. Τυχαίο; Δεν νομίζω. Προσπαθεί να βουλώσει στόματα και να αλλοιώσει τα πραγματικά γεγονότα της εποχής. Όποιος θέλει ας κάνει μια έρευνα και θα το καταλάβει. Από εκεί και πέρα με εξαίρεση τον Max Von Sydox, οι ερμηνείες είναι από αδιάφορες έως κακές. 1/10 και πολύ του είναι.
Ρε φίλε, κι εγώ πάνω-κάτω ομοίως διάβασα την ταινία. Μόνο που δεν το ονόμαζα προπαγάνδα, αλλά περισσότερο εξισωτικό από ό,τι θα έπρεπε. Και δεν στέκομαι τόσο στο θέμα του Αυστριακού, που άλλωστε δεν είμαι ιστορικός για να το αγγίξω (αν και το ότι βρίσκεται ολομόναχος να φυλάει το σχολείο κι ενώ είναι λοχίας -χωρίς φαντάρο δηλαδή μαζί-, είναι ολίγον ουτοπικό...), αλλά στην εικόνα των ναζί που σε σχέση με αυτό που έπραξαν, στην ταινία μοιάζουν σχετικά κύριοι. Εδώ μιλάμε για φρικαλεότητες που πρόσβαλαν το ανθρώπινο είδος, και όχι απλές στρατιωτικές αποφάσεις της στιγμής που εκτελέστηκαν στο χαλαρό. Πέρα από αυτά, δυστυχώς και σαν ταινία είναι ερασιτεχνικότατη, όσο κι αν κρύβεται κάτι τέτοιο πίσω από μια όμορφη φωτογραφία. Δεν κρατούνται ούτε σκηνοθετικά ή σεναριακά προσχήματα. Όλο σχηματικό είναι, από χαρακτήρες, ως γεγονότα και πολιτικές προεκτάσεις στο σήμερα. Ουφ, με βοήθησες να το βγάλω από πάνω μου...
Προς απάντηση στο προηγούμενο σχόλιο, εγώ είδα ότι ήθελα να δω! Καλή ταινία σε όλα της τα σημεία που θεωρώ βασικά και δεν πείραξε που όντως όσα είχαν σχέση με τα γεγονότα ήταν πιο ενδιαφέρον από τα υπόλοιπα. 4 στα 5 από μένα.
Ήθελα να δω περισσότερα.
Πήγα να το δω χθες με ενδοιασμούς, αλλά έφυγα από την αίθουσα το λιγότερο ενθουσιασμένη. Η μόνη ένσταση μου είναι ότι δεν ήταν ανάγκη να έχουμε ιστορία και στο παρόν, μια και σε σύγκριση με τα γεγονότα του 1943 ήταν αδύναμη. Και τον κύριο Μνηματίδη όμως τον καταλαβαίνω σε αυτά που λέει, όσο και αν έχω άλλη άποψη σε κάποια από αυτά.