Μην Ανησυχείς Αγάπη μου

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος

Έκδοση Κειμένου: 19/9/2022

Δεν αποτελεί μυστικό του επαγγέλματος ότι το παρελθόν αποτελεί δραματουργικά ένα ιδανικό πεδίο σχολιασμού επίκαιρων ζητημάτων, που αξιοποιεί την επιφανειακή αποστασιοποίηση του θεατή ώστε να τον κάνει πιο ανοιχτό στο να εισπράξει όσα του παρουσιάζει. H σκηνοθέτις Olivia Wilde και η σεναριογράφος Katie Silberman τοποθετούν τη δράση τους σε έναν πλούσιο οικισμό της δεκαετίας του ’50, ανοίγοντας το πλαίσιο σχολιασμού μέσω της παρατήρησης του αμερικανικού ονείρου που για τους κατοίκους αυτούς έγινε πραγματικότητα.

Μέσα σε αυτό το ιδανικό πορτρέτο της μεγάλης Αμερικής που λαχταρούν ορισμένοι αμερικανοί συντηρητικοί, η ταινία ασχολείται με την απεικόνιση του ονείρου για περισσότερο από μία ώρα, με τους κατοίκους να απολαμβάνουν μια ζωή καρτ-ποστάλ και να ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις για την επιτυχημένη ευημερία τους. Η χρήση μιας ζαλισμένης κάμερας που στριφογυρίζει συνεχώς και η κάθε άλλο παρά καθησυχαστική μουσική που συχνά ενοχλεί τα αυτιά δεν αφήνουν περιθώριο να αμφισβητήσει κανείς ότι γίνεται μια προσπάθεια για ένα σινεμά κοινωνικής καταγγελίας με επιδεικτικό τρόπο, ο οποίος καλύπτεται χρησιμοποιώντας στοιχεία φανταστικού κινηματογράφου. Περιλαμβάνει την καταγγελία των συνθηκών των γυναικών σε μια φαλλοκρατική καπιταλιστική κοινωνία, στην οποία κυριαρχεί η κοινωνική και η οικονομική θέση, της κατανάλωσης και των υλικών αγαθών ως στοιχεία που καλύπτουν τις ελλείψεις σε άλλες πτυχές της ζωής, της εργασίας ως πυρήνα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η ζωή, την παντοδυναμία που χαρίζουν οι ίδιοι οι άνθρωποι σε μια χούφτα «εκλεκτών» δίνοντάς τους οι ίδιοι τη δυνατότητα να ορίζουν την ύπαρξή τους. Γενικά δεν είναι καθόλου δύσκολο να εντοπίσεις σχετικές επισημάνσεις σε κάθε μεγάλο ή μικρό στοιχείο της ταινίας. Και αυτό είναι καλό. Πιο σπάνιο όμως είναι να βρεθούν μυθοπλαστικές αφορμές που θα λειτουργήσουν σε πρώτο επίπεδο δικαιολογώντας την παρακολούθηση μιας κινηματογραφικής ταινίας και όχι ενός δριμύ κατηγορώ, όσο κι αν αυτό δοκιμιακά είναι ανεπτυγμένο. Και αυτό είναι κακό.

Ακολουθώντας σαν θεατές παράλληλη διαδρομή με την πρωταγωνίστρια, η οποία αρχικά φαντάζει μαγεμένη από αυτή την τέλεια ζωή αλλά σταδιακά νιώθει πως το σκηνικό αυτό είναι πάρα πολύ καλό για να είναι αληθινό (ένα ασαφές συναίσθημα που συχνά αποδεικνύεται σωστό), μας δημιουργούνται υποψίες ότι κάτι σκοτεινό κρύβεται πίσω από αυτό τον ιδανικό κόσμο και από κοινού ερευνούμε και ανακαλύπτουμε κατά πόσο αυτές οι ανησυχίες είναι θεμελιωμένες. Παρότι υπάρχουν μόνο λεπτές στιγμές που υποδεικνύουν το κακό που κρύβεται στο βάθος, παρατηρούμε από κοινού μέσα από επαναλαμβανόμενες σκηνές τα προβληματικά στοιχεία αυτής της κοινωνίας, όπου δεν επιτρέπεται ούτε στιγμή να αμφιβάλλεις γι’ αυτήν και η αμφισβήτηση των μηχανισμών είναι αξιόποινη πράξη που θα σε οδηγήσει στον θάνατο. Αρκετές διακριτικές επιλογές σε κάθε είδους περιεχόμενο φέρνουν στον νου έργα του παρελθόντος που δίνουν μια ευθεία αναφορά για το τι συμβαίνει εδώ στον θεατή, ο οποίος ποτέ δεν διαψεύδεται. Η ταινία επιτρέπει στον εαυτό της πάρα πολλές αδυναμίες, όπως μια σκληρή και πολύ μεγάλη εισαγωγή, στην οποία οι εικόνες ευχαριστούν ενώ το περιεχόμενο λιγότερο, και όταν φτάνουμε πια στο φινάλε, αποκαλύπτει μέσα σε λίγα λεπτά τι πραγματικά συμβαίνει, με την επιστημονική φαντασία να παίρνει τα ηνία και να χρησιμοποιεί τον εναπομείναντα χρόνο για να εξωραΐσει την κοινωνική ανάλυση. Όπως όμως είχε πει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος, «επαναστάτης στον κινηματογράφο είναι εκείνος που επαναστατικοποιεί τον κινηματογράφο και όχι εκείνος που βάζει την επανάσταση σε εικόνες. Όσο για τους πραγματικούς επαναστάτες, εγώ τουλάχιστον δεν ξέρω κανέναν να κρύβεται πίσω από μια κινηματογραφική μηχανή».

Το μυστηριακό κομμάτι της ταινίας μοιραία πλήττεται, αν και χωρίς υπαιτιότητα κανενός, από την ελευθεριάζουσα τάση της εποχής ως προς την προσωπική φαντασίωση του εκάστοτε δημιουργού για περασμένες εποχές, είτε για λόγους αποκατάστασης μιας πραγματικότητας με την οποία δεν είμαστε εξοικειωμένοι στο σινεμά, είτε για λόγους κοινωνικής εξέλιξης στην εκπροσώπηση. Στοιχεία όπως οι μαύροι κάτοικοι στα εύπορα αμερικανικά προάστια της δεκαετίας του ’50 και η εκτός τόπου προφορά του Harry Styles με έκαναν να μην μπορέσω να προσδιορίσω αν αυτό που έβλεπα ήταν σεναριακώς προσχεδιασμένο για να μου επιστήσει την προσοχή σε όσα συμβαίνουν, ή μια ελεύθερη προσέγγιση τύπου «Bridgerton».

Βάζοντάς μας στη θέση της πρωταγωνίστριας, η ταινία σε όλη τη διάρκειά της αποφεύγει να ασχοληθεί με τον λόγο ύπαρξης αυτής της πόλης, και όταν τελικά προχωρά σε αποκαλύψεις, το φινάλε μοιάζει ασήμαντο και τετριμμένο χωρίς ιδιαίτερη σκέψη γύρω από τις λεπτομέρειες. Σε αυτό το πλαίσιο, μοιράζεται πολλά κοινά με το “Nope” και το “Old”. Ουσιαστικά δεν πρόκειται για «προβλήματα», αλλά για σκηνοθετικές επιλογές πάνω στην κατασκευή αυτών των ταινιών, πετυχημένες ή μη, που όμως σε δραματουργικό επίπεδο καταλήγουν να είναι πολλή φασαρία για το τίποτα.

Βαθμολογία: