Ένα Τέλος και μια Αρχή

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος

Έκδοση Κειμένου: 21/2/2024

Οι ταινίες που επικεντρώνονται σε μια φυσική καταστροφή και χρησιμοποιούν σαν αφορμή τα καταστροφικά τους αποτελέσματα για να παρουσιάσουν ένα υπερβατικό οπτικό θέαμα στο πανί, μπορεί να επανασυστήθηκαν στο ευρύ κοινό με τις ακραία υπερβολικές προσεγγίσεις του Roland Emmerich, εντούτοις μια στο τόσο έκανε την εμφάνισή του και ένα “The Impossible”, που επικεντρωνόταν στη συναισθηματική ανάδειξη της επιβίωσης μιας οικογένειας από το τσουνάμι που έπληξε την Ταϊλάνδη το 2004. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Mahalia Belo, “Ένα Τέλος και μια Αρχή”, παρά τη φαινομενική καλλιτεχνική του υπόσταση, ακολουθεί μια απογοητευτική μέση οδό λόγω της επιλογής των λανθασμένων στοιχείων από τις δύο αυτές εκφάνσεις του είδους.

Τα καταστροφικά περιστατικά που απεικονίζει η ταινία μπορεί μεν να μην έχουν κάποιο άμεσο αληθινό υπόβαθρο και η σφοδρότητά τους να την τοποθετεί στο είδος της επιστημονικής φαντασίας, αλλά σε έναν πλανήτη που τα τελευταία χρόνια μαστίζεται από πρωτοφανή στον αριθμό τους ακραία καιρικά φαινόμενα, η χρήση της κλιματικής αλλαγής ως αφορμή για την ιστορία είναι εμφανής. Γρήγορα όμως γίνεται επίσης εμφανές πως οι δημιουργικές επιλογές που στοχεύουν στην ανάδειξη ψευδαίσθησης ενός υπερβατικού νοήματος είναι περισσότερο αποτέλεσμα του χαμηλού προϋπολογισμού παρά ενός ουσιώδους περιεχομένου. Η ταινία μπορεί να εστιάζει σε μια αυθεντική απεικόνιση της ανθρώπινης εμπειρίας μπροστά στην αναζήτηση της ασφάλειας από ένα καταστροφικό χάος, αλλά δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι οι προθέσεις ήταν τόσο αγνές όσο θέλει να μας πείσει.

Η αναζωογονητική αίσθηση που προκαλεί αρχικά η ταινία χάρη στην κανονικότητα της καταστροφής συνδυάζεται όμορφα με την πιστευτή και οικεία απεικόνιση της συναισθηματικής κατάστασης των πρωταγωνιστών, καθώς όμως οι εξωτερικές συνθήκες κλιμακώνονται σε μια αδιανόητη έκταση, αρχίζει μια σειρά από ασυνέπειες. Οι κακουχίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι χαρακτήρες ξεπερνούν τα όρια του πιστευτού -ιδιαίτερα αν συνυπολογίσουμε ότι έχουν μαζί τους ένα νεογέννητο βρέφος. Σαν αντιστάθμισμα, η ταινία προτείνει μια μεταφορική προσέγγιση όπου τα εντυπωσιακά τοπία είναι στενά συνυφασμένα με την πλοκή -για παράδειγμα, η αίσθηση της ασφάλειας που προσφέρει το νερό ενός ζεστού αφρόλουτρου αντιπαρατίθεται με το εχθρικό περιβάλλον μιας νεροποντής-, αλλά η εξόφθαλμη χρήση της δεν κρύβει πως πρόκειται για ένα εύρημα πολυκαιρισμένο και όχι ιδιαίτερα πολύπλοκο.

Παρά την ισορροπία που κατορθώνει να κατασκευάσει η ταινία σε ατμόσφαιρα και συναίσθημα, η απολιτίκ στάση της αποκτά μια εκνευριστική διάσταση. Αποφεύγοντας συνειδητά οποιονδήποτε σχολιασμό πάνω στις κοινωνικές και γεωπολιτικές αιτίες των συμβάντων της, η ανθρώπινη επιβίωση πάνω στην οποία βασίζει το συναισθηματικό της αντίκτυπο δεν αποτελεί τίποτα πιο ουσιώδες από την ιστορία οποιουδήποτε RPG βιντεοπαιχνιδιού. Μπορεί η ταινία να αποτινάσσει συνειδητά τον ισχυρισμό ότι ανοίγει έναν διάλογο πάνω σε επίκαιρες καταστάσεις, αλλά όταν η ίδια κάνει χρήση θεμάτων όπως η κλιματική αλλαγή και η μητρότητα, η πλήρης απουσία διαλογικής πάνω τους την κάνει να φαντάζει, στην καλύτερη, αδαής.

Βαθμολογία: