Εμπόδια

Κριτικός: Φίλιππος Χατζίκος

Έκδοση Κειμένου: 26/1/2017

Υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι στο σύγχρονο αμερικανικό σινεμά που αποτελούν ζωντανά κεφάλαια της ιστορίας του. Ένας από αυτούς είναι δίχως αμφιβολία ο Denzel Washington, ο οποίος έχει συνδέσει το όνομα του με εμβληματικές ερμηνείες, η αξία των οποίων υπερβαίνει κατά πολύ τα βραβεία της ακαδημίας. Έχοντας πια κερδίσει την καθολική αναγνώριση του αμερικανικού κοινού, ο Denzel επιχειρεί να αποδείξει ότι εκτός από ηθοποιός ζηλευτού κύρους, είναι κι αξιόλογος σκηνοθέτης. Το «Fences» αποτελεί την τρίτη και μάλλον πιο δυναμική του προσπάθεια από τη σκηνοθετική καρέκλα, μετά τα συμπαθέστατα «Antwone Fisher» και «The Great Debaters».

Ο Troy Maxson είναι ένας αφροαμερικανός μεσήλικας σκουπιδιάρης που έχει ως πρώτο μέλημά του την ευημερία της οικογένειάς του μέσα στο αφιλόξενο περιβάλλον της Αμερικής των 1950. Έτσι τουλάχιστον διατείνεται, αν και μια πιο προσεκτική ανάλυση φανερώνει έναν αυταρχικό πατέρα που νομίζει ότι κατέχει τις μοναδικές λύσεις για το μέλλον των τέκνων του και έναν δύσκολο σύντροφο που στηρίζεται συναισθηματικά στην ακεραιότητα και την ανεξάντλητη πλην άηχη πυγμή της γυναίκας του. Προσπαθώντας να κάνει πάντα το σωστό με τρόπο δογματικό κι απόλυτο, ο Troy μοιάζει ένας μυωπικός άνθρωπος που μετατρέπει το ενδιαφέρον του για τους οικείους του σε αυταρχισμό.

«Κάποιοι άνθρωποι χτίζουν φράχτες για να κλείσουν τους υπόλοιπους απ` έξω, άλλοι τους χτίζουν για να κρατήσουν τους ανθρώπους μέσα». Η φράση αυτή ακούγεται από τον φίλο και συνάδελφο του Troy και αποτελεί τον ερμηνευτικό άξονα του φιλμ. Ο Troy, θεωρώντας ότι προφυλάσσει τους γιους του από τον εχθρικό προς τους νέγρους κόσμο, στην ουσία ψαλιδίζει τα φτερά τους και τους κρατά μαντρωμένους, οδηγώντας τους σε νομοτελειακή αποξένωση από τον ίδιο και όσα αυτός αντιπροσωπεύει. Η σύζυγός του Rose προσπαθεί μέσω ενός αόρατου φράχτη να κρατήσει την οικογένεια της ενωμένη αλλά όχι και απομονωμένη, αποτελώντας τον στυλοβάτη όλων των αρσενικών μελών.

Ο Denzel δείχνει να έχει κατανοήσει σε βάθος τον χαρακτήρα που παρουσιάζει και αυτό είναι το μεγάλο προτέρημα της ταινίας του. Ο Troy διαθέτει έναν εξαιρετικά σύνθετο ψυχισμό. Εμφανίζεται αρχικά εξαιρετικά δυναμικός, έχοντας φάει τη ζωή με το κουτάλι, για να αποκαλύψει στη συνέχεια έναν εαυτό εξαιρετικά φοβισμένο ο οποίος δεν μπορεί να απαλλαγεί από τα φαντάσματα του παρελθόντος του και έχει απολέσει πλήρως τον έλεγχο των πραγμάτων. Από την άλλη, ορισμένες διαπιστώσεις του είναι ακριβείς: η Αμερική των 1950 είναι όντως μια εχθρική γη για τους αφροαμερικανούς και οι όποιες ελπίδες για φυλετική ισότητα πλήρως ανεδαφικές. Τελικά, όμως, ο Troy καταλήγει νικημένος και στοιχειωμένος από την αδικία, στενόμυαλος και άδικος προσπαθώντας να προστατέψει τους οικείους του.

Τόσο ο ίδιος ο Washington όσο και η Viola Davis αποδίδουν θεσπέσια τους ρόλους τους. Η Davis ειδικά προσεγγίζει την τραγική ύπαρξη που υποδύεται με θεατρικότητα και γνήσιο σπαραγμό και δείχνει ότι αντεπεξέρχεται πλήρως στις αυξημένες απαιτήσεις. Ο Denzel, έχοντας υποδυθεί τον ίδιο ρόλο και στο θέατρο, δίνει μια ερμηνεία σπάνιας ακριβείας, μεγαλοπρεπή και ταυτόχρονα εσωτερική. Η σκηνοθετική του οπτική και οι έντονοι διάλογοι φέρνουν στο νου του θεατή ταινίες της χρυσής εποχής του αμερικανικού κινηματογράφου, αφήνοντας μια πληθωρική εικόνα που χάνει μεν σε ρεαλισμό, κερδίζει δε σε δραματική ένταση.

Καθ` όλη τη διάρκεια της ταινίας, ο θεατής διερωτάται αν αξίζει ο ήρωας την κάθαρση και αυτό αποδεικνύει πόσο αληθοφανής είναι αυτός. Το «Fences» είναι μια ταινία που αποφεύγει τις εύκολες απαντήσεις και σέβεται ότι η ανθρώπινη ψυχή και δη η τραυματισμένη είναι ένας πραγματικός συναισθηματικός λαβύρινθος. Ο Troy δεν είναι ένας απλός εγωιστής ή ένας καλός άνθρωπος που λοξοδρόμησε. Είναι απότοκο μιας κοινωνίας που κάθε άλλο παρά δίκαιη είναι. Και αυτό δεν είναι μια απλή δικαιολογία, αλλά μια πηγή προβληματισμού για το κοινού.

Βαθμολογία: