Η Μεγάλη Υπόσχεση

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 10/10/2017

Ο Terry George, άκρως πολιτικοποιημένος σεναριογράφος συνεργαζόμενος δις με τον περιβόητο Jim Sheridan, μετά τις εστιάσεις του στην περίοδο των Ταραχών στη Βόρεια Ιρλανδία με το έξοχο “Some Mother’s Son” και στη γενοκτονία που έλαβε χώρα στη Ρουάντα το 1994 με το ακόμη καλύτερο “Hotel Rwanda” καταπιάνεται με ακόμη ένα φορτισμένο θέμα, το ολοκαύτωμα των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ένα κεφάλαιο που δεν έχει αναλυθεί όσο θα έπρεπε στο σινεμά (αν και προσφάτως ο Fatih Akin είχε το θάρρος να το θίξει με το “The Cut”), ίσως γιατί η δυσαρέσκεια της Τουρκίας που αρνείται φυσικά το ιστορικό γεγονός σημαίνει πολλά για τις χώρες που αλληλεπιδρούν μαζί της δεδομένου του ότι παραμένει η ισχυρότερη δύναμη σε ολόκληρη τη Δυτική Ασία. Η προϋπηρεσία του σκηνοθέτη προϊδεάζει θετικά και η έκταση της παραγωγής (ένας προϋπολογισμός ενενήντα εκατομμυρίων δολαρίων) δείχνει φιλοδοξίες επικών μεγεθών.

Πράγματι, η όλη νοοτροπία που επικρατεί θυμίζει παλιότερες εποχές Χόλιγουντ, όλα αυτά τα ακριβά δράματα εποχής τύπου “55 Days at Peking” όπου το ατομικό δράμα επισκιάζει το μεγαλύτερο συλλογικό που λειτουργεί ως φόντο, όπου χαρακτήρες αποτυπώνουν κάπως σχηματικά συγκεκριμένες κοινωνικές τάξεις, ενώ πέρα από τον ανταγωνισμό των δύο κεντρικών ανδρικών χαρακτήρων του σεναρίου υπάρχει και μια ερμηνευτική ξιφομαχία μεταξύ δυο ηθοποιών διαφορετικών γενιών, του οσκαρούχου Christian Bale και του Oscar Isaac, με το δεύτερο να κερδίζει λόγω των συναισθηματικών άκρων στα οποία φτάνει ο ρόλος του. Μακάρι να ήταν κάποιος σε θέση να πει ότι αυτό που γυρίστηκε είναι αντάξιο των προσδοκιών που δημιουργούνται για ένα φιλμ που στηρίζεται σε ένα τόσο συγκλονιστικό αληθινό συμβάν. Γιατί ο δραματουργικός σκελετός του “The Promise” είναι δυστυχώς άκρως τσαπατσούλικος κι εν τέλει κάπως αδιάφορος. Ένα ερωτικό τρίγωνο χωρίς πάθος, χωρίς νεύρο, χωρίς επαρκώς ανεπτυγμένους χαρακτήρες για να δικαιολογηθεί η έλξη μεταξύ τους και του οποίου η κατάληξη φαντάζει άκρως βιαστική, σαν να μην προκύπτει φυσικά από τα δρώμενα.

Η γραφή είναι εξίσου προβληματική, εξαιρετικά γενόσημη, χωρίς κάποιο προσωπικό στίγμα. Κάπως έτσι η υποτιθέμενη κεντρική ιστορία καταντά να είναι ένας αντιπερισπασμός από το αντικείμενο που πραγματικά απασχολεί το θεατή και δεν είναι άλλο από τη γενοκτονία ενός ολόκληρου λαού. Η σκηνοθεσία είναι άκρως ακαδημαϊκή και ασφαλής, οδηγώντας στο να αποστραγγίζει το δυνητικό πλούτο από τις εικόνες που καταγράφονται δίνοντάς τους μια τηλεοπτική διάσταση αντί να εντυπωσιάζουν. Υπάρχουν ομολογουμένως κάποιες, μετρημένες μεν στα δάχτυλα του ενός χεριού αλλά αδιαμφισβήτητα υπαρκτές, δυνατές σκηνές που προσφέρουν μια ιδέα του τι θα μπορούσε να αγγίξει σε επίπεδο δραματικού μεγαλείου ένα έργο που καταπιάνεται με κάτι τόσο σημαντικό. Είναι κρίμα που το σύνολο κατά τα άλλα είναι συγκριτικά αρκετά νερωμένο.

Εντέλει, αυτό που μένει περισσότερο από όλα είναι η παρρησία του σεναρίου γύρω από το έγκλημα που τελέστηκε τη στιγμή που το τουρκικό έθνος έμπαινε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δε χαρίζεται σε αυτά που έχει να πει, αποφεύγει όμως πολύ έξυπνα και να χαρακτηρίσει τις αποτρόπαιες εντολές που εκτελέστηκαν από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία ως αντιπροσωπευτικές ολόκληρου ανεξαιρέτως του λαού (ένας βασικός χαρακτήρας που εκπροσωπεί μια μερίδα των ανώτερων στρωμάτων διαφοροποιείται από την κτηνωδία) και να υποπέσει σε σφάλματα στα όρια του ρατσισμού τύπου “Midnight Express”, κρατώντας έτσι μια ισορροπημένη στάση. Είναι όμως αυτή η γενναιότητα αρκετή για να αποκαλέσει κανείς τη νέα δημιουργία του George ως μια σπουδαία ταινία; Η απάντηση είναι αρνητική, για όλους τους λόγους που προαναφέρθηκαν.

Πρόκειται για μια καλοφτιαγμένη μεν, αναλώσιμη δε σαπουνόπερα με εξαιρετικά λιπόσαρκους σε εσωτερικό κόσμο ήρωες και μια περίεργη, οριακά μισογύνικη αντιμετώπιση απέναντι στους γυναικείους χαρακτήρες της. Το ότι έρχεται πάλι στο προσκήνιο η συζήτηση γύρω από μια εκ των πιο μαύρων σελίδων του περασμένου αιώνα μόνο θετικό μπορεί να είναι, όμως η ευκαιρία για αξιομνημόνευτο σινεμά εδώ πάει χαμένη.

Βαθμολογία: