
Αρχές του 19ου αιώνα. Γεννημένη ως Αραμίντα Ρος, η ελεύθερη πλέον Χάριετ Τάμπμαν είναι μια πρώην σκλάβα που ξεχώρισε από τις όμοιες της. Από όταν δέχτηκε βάναυση επίθεση μικρή, απόκτησε αυτοπεποίθηση κι εμπιστοσύνη στο πεπρωμένο της. Αυτό την οδηγεί πλέον να ηγηθεί μιας ομάδας έγχρωμων αντρών, με σκοπό την απελευθέρωση όσων ομόφυλων της υποφέρουν από τη σκλαβιά. Και από εκεί, να μείνει ως ένας θρύλος.
Σκηνοθεσία:
Kasi Lemmons
Κύριοι Ρόλοι:
Cynthia Erivo … Araminta ‘Minty’ Ross/Harriet Tubman
Leslie Odom Jr. … William Still
Joe Alwyn … Gideon Brodess
Janelle Monae … Marie Buchanon
Jennifer Nettles … Eliza Brodess
Vanessa Bell Calloway … Rit Ross
Clarke Peters … Ben Ross
Zackary Momoh … John Tubman
Vondie Curtis-Hall … αιδεσιμότατος Samuel Green
Omar J. Dorsey … Bigger Long
Tim Guinee … Thomas Garrett
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Gregory Allen Howard, Kasi Lemmons
Στόρι: Gregory Allen Howard
Παραγωγή: Debra Martin Chase, Gregory Allen Howard, Daniela Taplin Lundberg
Μουσική: Terence Blanchard
Φωτογραφία: John Toll
Μοντάζ: Wyatt Smith
Σκηνικά: Warren Alan Young
Κοστούμια: Paul Tazewell
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Harriet
- Ελληνικός Τίτλος: Χάριετ
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου (Cynthia Erivo) και τραγουδιού (Stand Up).
- Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα πρώτου γυναικείου ρόλου (Cynthia Erivo) σε δράμα, και τραγουδιού (Stand Up).
Παραλειπόμενα
- Προϋπήρχε η μίνι σειρά A Woman Called Moses, με σκηνοθέτη τον Paul Wendkos, όπου την Tubman ερμήνευε η Cicely Tyson. Αφηγητής ήταν ο Orson Welles.
- Επί χρόνια φημολογούνταν μια βιογραφία της Harriet Tubman, με αρκετές ηθοποιούς να συνδέονται με αυτήν. Ανάμεσα τους το όνομα της Viola Davis θεωρούνταν ιδιαίτερα πιθανό.
- Το 2017 φαίνονταν ότι θα το σκηνοθετήσει ο Seith Mann.
- Το σενάριο άνηκε στην Disney, η οποία όμως αρνούνταν να το κάνει ταινία. Μονάχα όταν μεταβιβάστηκαν τα δικαιώματα μπόρεσε να μπει μπρος η παραγωγή με τη βοήθεια της Focus Features.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Η Cynthia Erivo έγραψε κι ερμηνεύει για το φιλμ το Stand Up.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 3/2/2020
Δεν ήταν μια δουλειά για την Kasi Lemmons αυτή εξαρχής. Αυτό που θα έπρεπε να είναι η βιογραφία της Χάριετ Τάμπμαν, θα έπρεπε να φτάνει στο ύψος τουλάχιστον του 12 Χρόνια Σκλάβος. Γιατί παράλληλα με την εξιστόρηση μιας απίθανης ζωής μιας γυναίκας που επιβάλλεται να βρίσκεται στη σχολική ύλης της ιστορίας, έχουμε και μια εποχή-κατάσταση που χωρούσε δράμα με όγκο.
Αν αφήνει ικανοποιημένο κάποιον η εν λόγω ταινία, αυτή είναι στη διδαχή πάνω στα έργα και τις ημέρες της Τάμπμαν, αλλά όπως θα τα μαθαίναμε και μέσα από ένα κλασικό εικονογραφημένο. Όχι ότι η Lemmons στερείται ύφους, ούτε ότι υπονοείται ότι δεν βλέπει το θέμα της με καρδιά, αλλά αποσπά από το στόρι όσα απλά καλύπτουν τις γνώσεις μας ως βιογραφία, κλείνοντας ερμητικά τα μάτια στις δυνατότητες που αυτό παρείχε.
Εν πρώτης, κανείς δεν θα νιώσει αληθινά τους κινδύνους που πέρασε αυτή η γυναίκα, αφού ειδικά μετά την πρώτη της μικρή οδύσσεια, η διαδρομή Φιλαδέλφεια-Νότος γίνεται όμοια με Γαλάτσι-Κυψέλη! Κατά δεύτερον, δεν μπαίνουμε ποτέ με την ψυχή μας μέσα στην εικόνα, μια και οι χαρακτήρες κρατούν τις αποστάσεις τους από εμάς, με όλους πέρα από τη Χάριετ να παραείναι επιδερμικοί. Τρίτον, επικεντρώνεται επιμέρους σε μια προσωπική κόντρα μεταξύ της ηρωίδας και του πρώην αφέντη της, η οποία όμως εμπεριέχει τα κλισέ μιας εμπορικού τύπου ταινίας. Και τέταρτον, κλείνουμε τα μάτια με ντισνεϊκή λογική επί της επαφής των σκλάβων και των καταπιεστών τους, αφήνοντας έτσι πολλά στη φαντασία και στις βασικές γνώσεις που μπορεί κάποιος να έχει -ή να μην έχει- πριν δει την ταινία. Κάπως έτσι, καθαρίσαμε και το PG-13…
Αλλά ναι μεν υπάρχουν όλα αυτά, έχουμε όμως και θετικά. Η Kasi Lemmons μπορεί να λειαίνει τα γεγονότα, αλλά κρατάει χαρακτήρα ως προς την εικόνα της. Έχει μια σοβαρότητα που δεν την αφήνει να χαθεί ως και το φινάλε. Φανερώνει από τη μία τις δημιουργικές της αδυναμίες ως προς το να αποδώσει με ένταση το υλικό της, αλλά δεν κρύβεται η αγάπη της προς αυτό που κάνει. Το κεντρικό της μήνυμα θα περάσει, και μπορεί αυτό να μην αποδίδει τόσο επί του φυλετικού ζητήματος, πιάνει όμως τόπο επί της δύναμης που μπορεί να κρύβεται μέσα σε μια απλή και βασισμένη γυναίκα.
Η «ιερά» προσήλωση της κάμερας πάνω στη Χάριετ Τάμπμαν βγάζει μεγάλη κερδισμένη του φιλμ τη Cynthia Erivo. Η εγγλέζα ηθοποιός κρίνεται ιδανική στην αποφυγή παγίδων επιτήδευσης επί της ερμηνείας της, βγάζοντας μια σινεφιλική στωικότητα που παρασέρνει τη σκηνοθέτιδα κι επί του φιλμικού συνόλου. Χωρίς περιστροφές, αν δεν είχαμε την Erivo και πηγαίναμε σε τυπικά παραδείγματα βιογραφικής ερμηνείας, θα είχαμε σαφώς κατά πολύ κατώτερη ταινία.
Είναι άδικο να πούμε το τετριμμένο «η ώρα περνάει» εδώ, αλλά δυστυχώς κάπως έτσι θα καταλήξουμε. Πρόκειται για ένα στημένο «οκ» φιλμ ως προς το να δώσει μια εικόνα περί του τι εστί αυτή η σπουδαία ιστορική περσόνα, αλλά αδυνατεί να γίνει μια εμπειρία που θα κουβαλάς και παραπέρα από το καλόηχο τραγούδι του φινάλε.
Βαθμολογία: