Wolfwalkers

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 26/1/2020

Το φιλμ των Tom Moore και Ross Stewart δεν χαράζει ακριβώς νέους δρόμους. Πατάει πάνω σε γνώριμα αφηγηματικά σχήματα. Έχει περίπου τη δραματουργική δομή που θα περίμενε κανείς και από μια Disney. Διαθέτει μια παιδικότητα που αποτυπώνεται στην απλότητα των διαλόγων και σε κάποιες συμβάσεις, που ενδέχεται να ξενίσει όσους προτιμούν ένα animation πιο συμφιλιωμένο με την ενήλικη πλευρά του. Και όμως, το τελικό αποτέλεσμα είναι από τις πρώτες πραγματικά σπουδαίες ταινίες της νέας δεκαετίας, για μια πλειάδα λόγων.

Ο κυριότερος εξ αυτών είναι το ότι προσφέρει κάτι που ακόμη και η καλλιτεχνική κι εμπορική ναυαρχίδα του animation Pixar δεν παραδίδει πλέον στον ίδιο βαθμό σε σύγκριση με παλιότερα: ένα πραγματικά συναρπαστικό παραμύθι, φτιαγμένο με γνήσια λαϊκή ευαισθησία και σοφία. Η πρωτότυπη ιστορία των Moore και Stewart και ο σεναριακός της μετασχηματισμός από τον Will Collins φαντάζουν ως φυσική συνέχεια λαϊκών μύθων προηγούμενων αιώνων (έχοντας ωστόσο και πιο πρόσφατες πηγές έμπνευσης κινηματογραφικού τύπου, από την «Πριγκίπισσα Μονονόκε» ως το «Avatar»), τόσο από πλευράς απλότητας κι αμεσότητας όσον αφορά τη σύνθεσή τους, όσο κι από πλευράς χρήσης της αλληγορίας για την εξαγωγή συμπερασμάτων για την ανθρώπινη κατάσταση. Στην ακαταμάχητη ομορφιά του τελικού αποτελέσματος συμβάλλει αποφασιστικά η τεχνοτροπία του δισδιάστατου σχεδίου στο χέρι που ακολουθείται εδώ, που σε μια εποχή που ο δρόμος του ψηφιακού επιλέγεται στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, ειδικά όταν μπαίνουν στο κάδρο και μεγάλες εμπορικές φιλοδοξίες, υπενθυμίζει ότι η παραδοσιακή οδός μπορεί να κάνει αισθητικά θαύματα με τον τρόπο της. Οι λιτές και συνάμα πολύ προσεκτικά δουλεμένες συνθέσεις τόσο στα τοπία όσο και στους χαρακτήρες, με μια διακριτική και καλόγουστη συνδρομή του υπολογιστή σε μερικά σημεία, προσδίδουν μια χειροποίητη γοητεία που ταιριάζει απόλυτα στο πνεύμα του μύθου που εξιστορείται.

Η πολιτική αλληγορία της κεντρικής ιδέας είναι εξαιρετικά δουλεμένη στις λεπτομέρειές της, και λειτουργεί τόσο ως σχόλιο επάνω στο ιστορικό πλαίσιο στο οποίο τοποθετείται (με μια φιγούρα κακού που παραπέμπει στον λαομίσητο στην Ιρλανδία Oliver Cromwell), όσο και ως παραλληλισμός με το σήμερα και τις φυσιογνωμίες ουκ ολίγων πολιτικών ηγετών παγκοσμίως με αυταρχικά χαρακτηριστικά. Η συμμόρφωση του καθυποταγμένου που βρίσκει μοχλούς αποσυμπίεσης που καταλήγουν να τον νεκρώνουν ψυχολογικά ακόμη περισσότερο σε βάθος χρόνου, η φύση ως αρχέγονη ελευθεριακή κατάσταση, η τραγικότητα του ρόλου του ενδιάμεσου μεταξύ ανώτατης εξουσίας και λαού λόγω του ότι δεν ανήκει σε κανέναν από τους δύο κόσμους, η θεώρηση της πατριαρχίας ως σύστημα άμεσα συνδεδεμένο με μια πολυεπίπεδη καταπίεση που βλάπτει με δριμύτητα τη γυναίκα, αλλά και τον άνδρα μέσω διαφορετικής οδού, όλα αποτυπώνονται με μια οξυδέρκεια που δομεί μια ολοκληρωμένη ιδεολογικά ματιά. Σημαντικό είναι ότι όλες αυτές οι πινελιές προστίθενται πάντοτε με έναν τρόπο που δεν είναι ούτε δύσπεπτος νοηματικά αλλά ούτε και λαϊκίστικος, και που ταυτόχρονα εξυπηρετεί τη δραματουργία: το ντουέτο των Moore και Stewart ποτέ δεν ξεχνά ότι έχει μια όμορφη ιστορία να διηγηθεί.

Όλα αυτά όμως ίσως να μην είχαν το ίδιο βάρος αν το «Wolfwalkers» δεν ήταν τόσο γεμάτο με έντονα και απροσποίητα συναισθήματα. Το επίπεδο δημιουργικού ενθουσιασμού που διατρέχει το σκηνοθετικό δίδυμο είναι υψηλό, και μεταδίδεται με έναν τρόπο στον θεατή που τον κάνει να γίνει ένα με την ατμόσφαιρα και τους κανόνες του κινηματογραφικού κόσμου που ξεδιπλώνεται επί της οθόνης, σε τέτοιον βαθμό που οι ενδεχόμενες άμυνές του «πέφτουν». Έτσι, όταν λαμβάνει χώρα μια σειρά συγκινησιακών κορυφώσεων (οι οποίες, σημειωτέον, ποτέ δεν ξεπέφτουν στην υπερβολή), το να αντισταθεί κανείς είναι δύσκολο. Εν γένει, πρόκειται για μια άκρως γενναιόδωρη εμπειρία, που δίνει την αξία που πρέπει στο ανήλικο κοινό και ξυπνά την παιδική πλευρά των ενηλίκων, προσφέροντας απλόχερα κορυφαίας ποιότητας ψυχαγωγία καθώς και μηνύματα με τη διαχρονική αντοχή μιας παραβολής με ιστορία αιώνων. Ένα φιλμ με αρετές τέτοιες που το κάνουν να απευθύνεται σχεδόν στους πάντες.

Βαθμολογία: