Η Λιακάδα Μέσα μου

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 3/10/2017

Διασκευάζοντας ελεύθερα κι εκλαϊκευμένα το “Fragments d’un Discours Amoureux” (“Αποσπάσματα ενός Ερωτικού Λόγου”) του Roland Barthes, η Claire Denis κάνει εδώ και το ποδαρικό της στην ελληνική διανομή. Λίγο πριν εμφανιστεί ο τίτλος της ταινίας στην οθόνη, έχει προηγηθεί μια σκηνή συνευρέσεως που μπορεί να ξαφνιάσει κάποιους με την ωμότητά της αν έχουν ξεχάσει πως βλέπουν μια δημιουργία της συγκεκριμένης καλλιτέχνιδος.

Όπως οι περισσότερες δουλειές της, έτσι και αυτή είναι ένα ψυχογράφημα, και όπως συμβαίνει στις πιο χαρακτηριστικές στιγμές της σαν το έξοχο και γοητευτικά αινιγματικό και αντισυμβατικό “White Material” οι εξηγήσεις για τις συμπεριφορές των ηρώων δεν σερβίρονται στο πιάτο, το σενάριο δεν πιάνει από το χέρι το θεατή για να παραδώσει βολικές ερμηνείες κι εύκολες απαντήσεις στα αδιέξοδα της πρωταγωνίστριάς του αλλά και των ανθρώπων που γνωρίζει (κι αυτός είναι άλλος ένας λόγος που ξεχωρίζει από το μέσο όρο το φιλμ, οι χαρακτήρες των εραστών θα μπορούσαν να είναι σκιές στο background, όμως οι πένες των σεναριογράφων τους προσδίδουν ολοκληρωμένη υπόσταση και μια προσωπική δραματική ιστορία για τους περισσότερους εξ αυτών που υπάρχει παράλληλα με την κεντρική). Αποφεύγονται επιδέξια τα περισσότερα από τα χολιγουντιανής προέλευσης κλισέ των τάχα μποέμ προσωπικοτήτων που συνήθως εμφανίζονται ως στερεότυπα σε δραμεντί, ενώ παρόλο το ελαφρώς πεσιμιστικό ύφος που υιοθετείται, είναι φανερό ότι η σκηνοθέτις και σεναριογράφος συμπονεί την ηρωίδα της και τους εξίσου εγκλωβισμένους σε προβλήματα ανθρώπους που την περιβάλλουν, ακόμη κι αυτούς που δε συμπεριφέρονται σωστά καθόλη τη χρονική διάρκεια. Προσθέτοντας μια υπόκωφη αίσθηση του χιούμορ που ενδεχομένως να πάει χαμένη σε όσους προσδοκούν πολλά και δυνατά γέλια, όπως και την καλύτερη Juliette Binoche των τελευταίων ετών σε μια οξυδερκή και ολότελα αφοσιωμένη ερμηνεία που κατορθώνει να κατακτήσει την ηρωίδα που βρίσκεται γραμμένη στο χαρτί και να αποτυπώσει επιτυχώς τις ποικίλες πτυχές και τις νευρώσεις ενός πολυδιάστατου ρόλου που αποτελεί την κατευθυντήρια δύναμη όλου του εγχειρήματος, το αποτέλεσμα σίγουρα μπορεί να χαρακτηριστεί τουλάχιστον ενδιαφέρον.

Με όλα αυτά τα δεδομένα είναι εύλογο κανείς να μιλάει για μια αξιόλογη κινηματογραφική εμπειρία, πρέπει όμως να αγνοήσει κιόλας τις καίριες αδυναμίες που καθιστούν το “Un Beau Soleil Intérieur” ημιαποτυχημένο ή ημιεπιτυχημένο, ανάλογα με την οπτική γωνία που επιλέγεται. Όσο καλογραμμένα κι αν είναι τα διάφορα πρόσωπα της ιστορίας και δουλεμένοι οι διάλογοι και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους, άλλο τόσο επαναλαμβανόμενη είναι η δομή της πλοκής, κάνοντας συνεχώς κύκλους για να καταλήξει πάντοτε στο ίδιο συμπέρασμα γύρω από την ψυχολογική και συναισθηματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο χαρακτήρας της Binoche. Αυτό το κυνήγι της ουράς κουράζει από ένα σημείο κι έπειτα καθώς γίνεται εμφανές ότι οι ιδέες για να προχωρήσει προς τα εμπρός η υπόθεση εξαντλούνται καθώς οι Claire Denis και Christine Angot αναλώνονται στο να συστήνουν συνεχώς ήρωες για να πλαισιώσουν την πρωταγωνίστρια. Αυτό όμως που αδικεί περισσότερο από όλα την προσπάθεια που γίνεται σε επίπεδο κειμένου ως επί το πλείστον (γιατί υπάρχει και το επιπρόσθετο θέμα της σκηνοθεσίας, που δείχνει αρκετά τηλεοπτική και ξεψυχισμένη σε κάποια σημεία) είναι το φινάλε, το οποίο αφήνει μια έντονη αίσθηση μετέωρου και δεν επιφέρει μια ικανοποιητική κατακλείδα για μια διαδρομή που δε στερείται γοητευτικών σημείων. Είναι μια τελική σκηνή που διευκρινίζει κάποια πράγματα παραπάνω για την ηρωίδα, ταυτόχρονα όμως εισάγει κι ένα άλλο πρόσωπο δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει μια δυναμική ανάπτυξής του κατά τη διάρκεια του φιλμ, μόνο που σε αυτό το χρονικό σημείο η αφήγηση ολοκληρώνεται, με αποτέλεσμα να μένει μια περίεργη επίγευση συνδυαστικά και με τα άλλα προβλήματα του επιλόγου.

Σαν σύνολο έχει σποραδικά μεγάλο ενδιαφέρον κι έχει να μεταδώσει κάποιες αλήθειες για τη συναισθηματική και σεξουαλική σύνδεση ή την έλλειψη αυτών, για την κενότητα των σχέσεων στη σύγχρονη εποχή και για τη γυναικεία και αντρική ψυχοσύνθεση μεταξύ άλλων, σίγουρα υπάρχει εδώ ένας γόνιμος κι ενήλικος στο σκεπτικό του προβληματισμός με επαρκές βάθος όμως τελικά του κοστίζει η αμηχανία που επιδεικνύει ως προς το που να οδηγηθεί αυτό που εξιστορεί.

Βαθμολογία: