Ο Τζόνι ΜακΚουίν είναι ένας αντικαθεστωτικός Ιρλανδός που κρύβεται στο σπίτι της μητέρας του, σχεδιάζοντας ληστεία ώστε να βρει πόρους για την οργάνωση. Θα την κάνει, αλλά θα πληγωθεί και θα αποκλειστεί από το κρησφύγετο του, και θα βρεθεί περιπλανώμενος και καταδιωκόμενος στους δρόμους του Μπέλφαστ.

Σκηνοθεσία:

Carol Reed

Κύριοι Ρόλοι:

James Mason … Johnny McQueen

Kathleen Ryan … Kathleen Sullivan

Robert Newton … Lukey

Cyril Cusack … Pat

F.J. McCormick … Shell

William Hartnell … Fencie

Fay Compton … Rosie

Denis O’Dea … επιθεωρητής

W.G. Fay … πάτερ Tom

Robert Beatty … Dennis

Dan O’Herlihy … Nolan

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: R.C. Sherriff, F.L. Green

Παραγωγή: Carol Reed

Μουσική: William Alwyn

Φωτογραφία: Robert Krasker

Μοντάζ: Fergus McDonell

Σκηνικά: Ralph W. Brinton

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

  • Αυθεντικός Τίτλος: Odd Man Out
  • Ελληνικός Τίτλος: Απόκληρος της Κοινωνίας
  • Εναλλακτικός Τίτλος: Carol Reed’s Production of Odd Man Out

Άμεσοι Σύνδεσμοι

  • Ο Χαμένος Άνθρωπος (1969)

Σεναριακή Πηγή

  • Μυθιστόρημα: Odd Man Out του F.L. Green.

Κύριες Διακρίσεις

  • Υποψήφιο για Όσκαρ μοντάζ.
  • Βραβείο Bafta καλύτερης βρετανικής ταινίας.
  • Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας.

Παραλειπόμενα

  • Το μυθιστόρημα του F.L. Green από το 1945 ήταν απόρροια της δράσης του ΙΡΑ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και πιο συγκεκριμένα την πρώτη και μόνη εκτέλεση ρεπουμπιλακανού (αποδεχόμενου δηλαδή τη βρετανική κυριαρχία), του 19χρονου Tom Williams. Αντίθετα όμως με το βιβλίο, στην ταινία δεν αναφέρεται ποτέ το όνομα του ΙΡΑ, με απώτερο σκοπό να μπορέσει το φιλμ να περάσει αλώβητο από τη λογοκρισία.
  • Σύμφωνα με τον Richard Burton, ο κεντρικός ρόλος είχε αρχικά προσφερθεί στον Stewart Granger. Σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, ο Granger διάβασε από το σενάριο μόνο τους διαλόγους, βρίσκοντας τους λίγους, παραλείποντας να ασχοληθεί με τις σκηνοθετικές οδηγίες άρα και την ουσία του φιλμ. Την ευκαιρία άρπαξε ο James Mason, που από εδώ χρωστάει τη μετέπειτα απογείωση της καριέρας του.
  • Το βοηθητικό καστ αντλήθηκε κυρίως μέσα από τον θίασο του Abbey Theatre του Δουβλίνου.
  • Ο Carol Reed γύρισε το μεγαλύτερο μέρος του φιλμ εκτός στούντιο, κάτι ασυνήθιστο για τότε. Ο κύριος όγκος των εξωτερικών γυρισμάτων έγινε στο δυτικό Μπέλφαστ, με κάποια όμως πλάνα να είναι από το Λονδίνο. Αρνήθηκε επίσης τη χρήση τού οποιουδήποτε ηχητικού εφέ, θέλοντας μόνο φυσικούς ήχους.
  • Έχοντας κατά νου το φιλμ να κάνει διεθνή καριέρα, οι δημιουργοί του το έστειλαν για αξιολόγηση και στις ΗΠΑ. Εκεί όμως επιβλήθηκε η αλλαγή του φινάλε, που ήταν μια δολοφονία-αυτοκτονία.
  • Η ταινία ήταν αρκετά πετυχημένη εμπορικά, με αιχμή τις πολύ υψηλές εισπράξεις που πέτυχε στη Λατινική Αμερική. Παρόλα αυτά, οι σχέσεις του σκηνοθέτη με την παραγωγό εταιρία Rank Organisation διαταράχτηκαν, μια και τα γυρίσματα βγήκαν τόσο εκτός προγράμματος όσο και εκτός μπάτζετ.
  • Οι κριτικές ήταν εξαρχής στα ύψη, και με τα χρόνια η φήμη του διατηρείται ακέραιη. Για τον Roman Polanski ειδικά, αυτή ήταν η αγαπημένη του ταινία όλων των εποχών.
  • Το ίδιο μυθιστόρημα ήταν η βάση και του αμερικανικού Ο Χαμένος Άνθρωπος (The Lost Man, 1969), με τον Sidney Poitier στον πρώτο ρόλο. Δεν είχε όμως ανάλογη επιτυχία.

Κριτικός: Γιώργος Ξανθάκης

Έκδοση Κειμένου: 16/7/2023

Ένας συνταρακτικός James Mason είναι το μεγαλοστέλεχος του IRA που τραυματίζεται βαριά σε μια ληστεία «συγκέντρωσης κεφαλαίων» για τον «Οργανισμό». Όντας εγκλωβισμένος σε μια πόλη-λαβύρινθο, ξεκινάει έναν απεγνωσμένο αγώνα για να επιβιώσει και να διαφύγει από τις βρετανικές αρχές.

Το αριστουργηματικό φιλμ του Carol Reed (στο ίδιο κορυφαίο επίπεδο με το «Ο Τρίτος Άνθρωπος») είναι ένα δράμα φωτός και σκότους, που διαρκεί μία ημέρα και μία νύχτα -όπως η πορεία από το πάθος προς τη λύτρωση. «Θα είσαι ποτέ ελεύθερος;» «Κάποτε, ίσως», απαντά ο ντοστογιεφσκικός ήρωας. Τον πληγώνει βαριά μια σφαίρα στη μέση της ληστείας και μια πτώση από το αυτοκίνητο απόδρασης, ένα κουβάρι από καταφύγια, σοκάκια, παμπ και εκκλησίες τον εξουθενώνει. Είναι «ένα πλάσμα για έπαθλο», όλοι θέλουν ένα κομμάτι του. Ο αστυνομικός επιθεωρητής επιδιώκει την ψυχρή δικαιοσύνη, ο ιερέας λαχταρά μια ομολογία και έχει να προσφέρει μόνο «ένα γραμμάριο πίστης», ο πλανόδιος πωλητής πουλιών περιμένει την καλύτερη προσφορά και ο διαστροφικός ζωγράφος θέλει να αιχμαλωτίσει το βλέμμα του θανάτου, πριν να είναι πολύ αργά.

Ο Carol Reed, με τη βοήθεια της σκληρά εξπρεσιονιστικής κινηματογράφησης του  Robert Krasker, δημιουργεί μια βαθιά ζοφερή διάθεση σε αυτή την οδύσσεια της καταστροφής και του θανάτου μέσα σε έναν αδιάφορο κόσμο. Κάθε καρέ είναι ένα ακόμη θανατηφόρο βήμα για τον ήρωα, καθώς η κάμερα αποτυπώνει ποιητικά τις τελευταίες του στιγμές πάνω στη γη. Η πλοκή και η εξέλιξη των χαρακτήρων είναι αριστοτεχνικά δομημένες και ενισχύονται συγκινησιακά από την υπέροχη παρτιτούρα του William Alwyn. Αν και ο Mason αρχικά παρουσιάζεται ως εγκληματίας, η αγωνιώδης και παραισθητική κατάστασή του τον μεταμορφώνει σιγά σιγά σε μια μορφή που παραπέμπει στον Χριστό. Το φιλμ θυμίζει οπτικά το «Ο Καταδότης» (1935) και θεματικά το «Ο Σταυρός του Μαρτυρίου» (1947), στον βαθμό που και οι δυο αυτές ταινίες του John Ford απεικονίζουν μια αδυσώπητη μοίρα για έναν άνθρωπο που είναι καταδικασμένος εξαιτίας των αλτρουιστικών του πεποιθήσεων. Ένα ανεπανάληπτο έργο τέχνης, το «Odd Man Out» θυμίζει πίνακα σε σελιλόιντ, φέρνοντας στον νου τους καλύτερους καμβάδες του Γκόγια και του Βελάσκεθ.

Βαθμολογία:


Γκαλερι φωτογραφιων

28 φωτογραφίες

Μοιραστειτε ενα σχολιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *