Συντάκτης: Ορέστης Μαλτέζος

Είναι χειμώνας, κι όπως αναλογεί, θα προετοιμαστώ για το βράδυ που έρχεται. Που σημαίνει ότι σαν Βρετανός μιας άλλης εποχής, θα βάλω μια ζεστή ρόμπα, θα γεμίσω ένα ποτήρι με ουίσκι και θα κάτσω αναπαυτικά στην πολυθρόνα δίπλα στο αναμμένο τζάκι με τη χιονοθύελλα να λυσσομανάει έξω από το σφαλιστό παράθυρο. Ακόμα όμως κι αν δεν έχω τίποτα από τα παραπάνω, ο παγωμένος καιρός των ημερών που διανύουμε είναι αρκετός για να τιμήσω μία από τις πιο δημοφιλείς ψυχαγωγίες των τελευταίων 150 χρόνων, ήτοι ιστορίες με φαντάσματα. Ανάψτε κι εσείς λοιπόν την τηλεόρασή σας και απολαύστε μερικές ιδανικές ταινίες για να γεμίσετε με ατμόσφαιρα τις απόκοσμες νύχτες του χειμώνα σας…

A Christmas Carol / Σκρουτζ (1951)

Υπάρχουν πολλές ιστορίες φαντασμάτων από συγγραφείς όπως ο M.R. James και ο Algernon Blackwood, όμως το απόλυτο διήγημα είναι το κλασικό “A Christmas Carol” δια χειρός Charles Dickens. Η ιστορία του τσιγκούνη Εμπενίζερ Σκρουτζ, που δέχεται την επίσκεψη τριών πνευμάτων για να σώσουν την ψυχή του μετά θάνατον, έχει μεταφερθεί αμέτρητες φορές στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη, η πιο ατμοσφαιρική όμως παραμένει αυτή του Brian Desmond Hurst το 1951 με τον Alastair Sim στον ρόλο του Σκρουτζ. Γεμάτη με πλούσιες γοτθικές εικόνες ενός ψυχρού Λονδίνου, οι πιο σκοτεινές σκηνές της ταινίας αποκτούν μια φοβιστική διάσταση τρόμου, όπως αυτή του πνεύματος των μελλοντικών Χριστουγέννων δίπλα στον άδειο τάφο του μίζερου τσιγκούνη. Καθώς ικετεύει το πνεύμα λέγοντάς του, «Πες μου ότι δεν είμαι ήδη νεκρός…», το παρακαλετό κλαψούρισμα του Σκρουτζ είναι ακόμα εκπληκτικά ανατριχιαστικό.

The Haunting / Ο Στοιχειωμένος Πύργος (1963)

Ακόμα κι αν είστε απ’ αυτούς που λάτρεψαν το “The Haunting of Hill House”, ο παγωμένος καιρός που συνοδεύει τις γιορτινές μέρες είναι ιδανικός για να επισκεφτείτε την πρώτη διασκευή του βιβλίου της Shirley Jackson, που γυρίστηκε από τον Robert Wise το 1961. Με ασπρόμαυρη φωτογραφία που δεν χαρίζει κάστανα, το “The Haunting” αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας επιστημόνων που περνάνε μια νύχτα σε εγκαταλειμμένη στοιχειωμένη έπαυλη ώστε να βρουν αποδείξεις γύρω από την ύπαρξη του υπερφυσικού. Από την εναρκτήρια σκηνή του ατυχήματος της άμαξας μέχρι τα ανεξήγητα ανατριχιαστικά συμβάντα που λαμβάνουν χώρα μέσα στην έπαυλη, και παρά την καθόλα συνειδητή έλλειψη ειδικών εφέ, η ταινία θα σας κάνει να ξανασκεφτείτε το ενδεχόμενο να περάσετε μόνοι το βράδυ στο σπίτι σας.

Kaidan / Ιστορίες Φαντασμάτων (1964)

Η ιαπωνική ανθολογία τρόμου του Masaki Kobayashi, βασισμένη στις ιστορίες του ελληνο-ιρλανδού λευκαδίτη Χερν, περιλαμβάνει τέσσερις ιστορίες φαντασμάτων, μία για κάθε εποχή του χρόνου. Αυτή που μας αφορά ιδιαίτερα εδώ είναι η δεύτερη κατά σειρά, με τίτλο “Η Γυναίκα του Χιονιού”, στην οποία ένας ξυλοκόπος χάνεται στο δάσος κατά τη διάρκεια μιας δριμύτατης χιονοθύελλας και έρχεται αντιμέτωπος με ένα δολοφονικό πνεύμα με τη μορφή γυναίκας, το οποίο του χαρίζει τη ζωή. Οταν όμως ο ξυλοκόπος ξεχνά την υπόσχεση που της είχε δώσει, το πνεύμα επιστρέφει για να καταστρέψει τη ζωή του. Με φόντο το ψυχρό φως ενός ουρανού στολισμένου με μάτια που σε παρακολουθούν ανά πάσα στιγμή, είναι η πιο ονειρική ιστορία φαντασμάτων που έχει γυριστεί ποτέ.

Operazione Paura / Η Κατάρα των Ζωντανών Νεκρών (1966)

Ο εμπνευστής του ιταλικού θρίλερ γνωστού ως giallo, ο «πατέρας του μακάβριου» Mario Bava, παρέδωσε το 1966 την πιο έντονα μεταφυσική ταινία του, ονόματι “Operazione Paura”, η οποία στην Αμερική πήρε τον πιο πιασάρικο τίτλο “Kill, Baby… Kill!”. Κατά τη διάρκεια ενός παγερού και ανεμοδαρμένου χειμώνα, ένας ιατροδικαστής επισκέπτεται ένα απομονωμένο χωριό των Καρπαθίων, του οποίου οι υπερβολικά προληπτικοί κάτοικοι πραγματοποιούν μυστηριώδεις τελετές για να κατευνάσουν το πνεύμα ενός νεκρού κοριτσιού. Η χρωματική εξτραβαγκάνζα της ταινίας σε συνδυασμό με τις καθόλα υπερβολικές κινήσεις της κάμερας και τις ερμηνείες, την καθιστούν ως μια εναλλακτική πρόταση ιστορίας φαντασμάτων σε σχέση με όπως τις έχουμε συνηθίσει.

The Shining / Η Λάμψη (1980)

Οποιαδήποτε παρόμοια λίστα θα ήταν ατελής χωρίς το “The Shining”, το αριστούργημα του Stanley Kubrick, το οποίο όσο απομακρύνεται από το βιβλίο του Stephen King, άλλο τόσο πιστό παραμένει στη διατήρηση της ατμόσφαιράς του. Η ιστορία του επίδοξου συγγραφέα Τζακ Τόρανς που αναλαμβάνει θέση επιστάτη στο κλειστό λόγω χειμώνα ξενοδοχείο Όβερλουκ, και βρίσκεται αποκλεισμένος εκεί μαζί με την οικογένειά του λόγω του χιονιά, λαμβάνει χώρα σε ένα σκηνικό εξίσου κλειστοφοβικό όσο και αχανές, ταυτόχρονα μοναχικό και πολυπληθές, τόσο από την έντονη και βαριά παρουσία του ίδιου του ξενοδοχείου, όσο και των φαντασμάτων που κατοικούν μέσα σε αυτό, και οδηγούν τον Τζακ σταδιακά στην τρέλα.

Ghost Stories / Ιστορίες Φαντασμάτων (2017)

Αν πάλι οι ημερομηνίες των προηγούμενων ταινιών σάς φαίνονται υπερβολικά παλιές για τα γούστα σας, ορίστε το πιο πρόσφατο δείγμα ιστορίας φαντασμάτων του κινηματογράφου, το σχετικά πρόσφατο “Ghost Stories”, από τη χώρα με τη μεγαλύτερη παράδοση στο είδος, τη Βρετανία. Τρεις μεταφυσικές ιστορίες μυστηρίου παρουσιάζονται η μία μετά την άλλη, έτσι όπως τις εξερευνά ένας παρουσιαστής τηλεοπτικής εκπομπής που ειδικεύεται στο να ξεσκεπάζει ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι έχουν επαφή με το υπερφυσικό. Πέρα όμως από την ύπαρξη ή μη αυτών των φαντασμάτων, ο σκεπτικιστής καθηγητής έρχεται αντιμέτωπος με το δικό του το ακόμα πιο τρομακτικό παρελθόν. Εμπνευσμένο από τις ταινίες με φαντάσματα της δεκαετίας του 1970, η ταινία αποδίδει τον αντίστοιχο φόρο τιμής, προσαρμόζοντάς τες στη σύγχρονη εποχή.