
Ο Τζακ Τόρανς, ένας συγγραφέας, χρειάζεται έμπνευση για το νέο του βιβλίο και ελπίζει πως εάν γίνει ο νέος χειμερινός επιτηρητής ενός παλιού θερινής σαιζόν ξενοδοχείου στο Κολοράντο, θα αποκτήσει έμπνευση για τη συγγραφή ενός καλού μυθιστορήματος τρόμου. Στην καινούρια του δουλειά τον ακολουθούν η σύζυγός του, Γουέντι, και ο γιος του, Ντάνι, οι οποίοι γνωρίζονται με τον σεφ του ξενοδοχείου, Ντικ Χάλοραν, προτού εκείνος αναχωρήσει. Ο Ντικ αντιλαμβάνεται τις τηλεπαθητικές ικανότητες του Ντάνι, και διαθέτοντας κι εκείνος τις ίδιες δυνάμεις, τον καθησυχάζει λέγοντάς του πως αν κάτι συμβεί, να τον ειδοποιήσει τηλεπαθητικά. Ωστόσο, το έρημο ξενοδοχείο φαίνεται πως είναι στοιχειωμένο από τα φαντάσματα των προηγούμενων επιτηρητών και τρομακτικές εικόνες παραβιάζουν το μυαλό του Ντάνι. Εν τω μεταξύ, ο Τζακ, που βρίσκεται στα πρόθυρα της τρέλας, επικοινωνεί με τα διαβολικά πνεύματα του ξενοδοχείου που θα τον συμβουλέψουν για τις επόμενες ενέργειές του…
Σκηνοθεσία:
Stanley Kubrick
Κύριοι Ρόλοι:
Jack Nicholson … Jack Torrance
Shelley Duvall … Wendy Torrance
Danny Lloyd … Danny Torrance
Scatman Crothers … Dick Hallorann
Barry Nelson … Stuart Ullman
Philip Stone … Delbert Grady
Joe Turkel … Lloyd
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Stanley Kubrick, Diane Johnson
Παραγωγή: Stanley Kubrick
Μουσική: Wendy Carlos, Rachel Elkind
Φωτογραφία: John Alcott
Μοντάζ: Ray Lovejoy
Σκηνικά: Roy Walker
Κοστούμια: Milena Canonero
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: The Shining
- Ελληνικός Τίτλος: Η Λάμψη
- Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: Stanley Kubrick’s The Shining
Άμεσοι Σύνδεσμοι
- Δωμάτιο 237 (2012)
- Δόκτωρ Ύπνος (2019)
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: The Shining του Stephen King.
Παραλειπόμενα
- Παρά τους σπουδαίους νεοτερισμούς που εισήγαγε το Μπάρι Λίντον στην έβδομη τέχνη, πολλοί κριτικοί το βρήκαν πολύ αργό και πολύ μεγάλο, και δεν είχε ιδιαίτερη εμπορική απήχηση (ειδικά στις ΗΠΑ). Αυτό ώθησε τον Stanley Kubrick στο να θέλει να δημιουργήσει μια ταινία που θα συνδύαζε την εμπορική με την καλλιτεχνική επιτυχία. Όπως θα αναφέρει αργότερα ο Stephen King, ο μεγάλος σκηνοθέτης έβαλε το επιτελείο του να του βρει όσα περισσότερα μυθιστορήματα τρόμου μπορούσε (είχε πει όχι για τον Εξορκιστή, και λογικά το είχε μετανιώσει), με σκοπό να τα διαβάσει όλα. Όπως θυμόνταν η γραμματέας του, κάθε λίγο άκουγε τον ήχο ενός βιβλίου να πετιέται στον κάλαθο των απορριπτέων. μια και διάβαζε λίγες σελίδες από το καθένα, ώσπου μία ημέρα ο ήχος αυτός αργούσε πολύ να ακουστεί. Μπήκε τότε στο γραφείο του για να δει αν είναι καλά, και τον βρήκε αφοσιωμένο με το βιβλίο του King.
- Ο Stephen King είχε παραδώσει ένα δοκιμαστικό σενάριο, αλλά ο Kubrick δεν ήθελε κάτι τόσο πιστό με το βιβλίο. Επίσης, δεν πίστευε στα φαντάσματα ή καν στη μεταθανάτιο ζωή, και αυτό ήθελε να το προσαρμόσει στην ταινία. Συνεργάστηκε έτσι με τη συγγραφέα Diane Johnson, που παραδέχονταν ότι το βιβλίο ήταν τρομακτικό, αλλά δεν το θεωρούσε σοβαρή λογοτεχνία.
- Ο Jack Nicholson ήταν η πρώτη και μόνη επιλογή του Kubrick. Του προτάθηκαν κι άλλοι, όπως οι Robert De Niro, Robin Williams και Harrison Ford, αλλά ο δημιουργός επέμεινε ότι το ζήτημα δεν ήταν καν διαπραγματεύσιμο. Κράτησε όμως το όνομα του Kris Kristofferson σε περίπτωση που ο Nicholson αρνούνταν την πρόταση. Από την άλλη, ο συγγραφέας προτιμούσε κάποιον από τους Jon Voight, Michael Moriarty ή Martin Sheen, μια και θεωρούσε πως μετά το Στη Φωλιά του Κούκου οι θεατές θα έβλεπαν εξαρχής τον πρωταγωνιστή ως παρανοϊκό.
- Ο Nicholson είχε προτείνει την Jessica Lange για τον ρόλο της Γουέντι, αγνοώντας ότι η Shelley Duvall είχε ήδη προσληφθεί.
- Ο Slim Pickens έθεσε την προϋπόθεση για να ερμηνεύσει τον Ντικ ότι οι σκηνές του θα γυρίζονταν εντός 100 λήψεων. Ο Kubrick αρνήθηκε (λογικά το εξέλαβε ως εμπαιγμό), και προσέλαβε τον Scatman Crothers που προτάθηκε από τον ατζέντη του Pickens.
- Ο αμερικανός σκηνοθέτης ζήτησε για τον ρόλο του μικρού Λόιντ τον Cary Guffey (Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου), αλλά οι γονείς του αρνήθηκαν λόγω της βίαιης θεματολογίας του φιλμ. Έγινε έτσι αναζήτηση σε τρεις πόλεις (επιλεγμένες με βάση την προφορά που έπρεπε να έχει το παιδί), στην οποία πέρασαν από οντισιόν 5 χιλιάδες αγοράκια, σε μια πάροδο 6 μηνών. Καθόλα τα γυρίσματα, ο Kubrick ήταν υπερβολικά προσεκτικός με τον Danny Lloyd, κάνοντας τον νομίζει ότι η ταινία είναι ένα απλό δράμα και όχι θρίλερ. Ο μικρός θα παίξει έκτοτε μόνο σε μία τηλεταινία.
- Για το σκηνικό επιστρατεύτηκαν τα EMI Elstree Studios, με το οίκημα να κατασκευάζεται σε φυσική τοποθεσία. Τα εσωτερικά γυρίστηκαν στην πόλη Μπορχάμγουντ της Βρετανίας (όπου βρίσκονταν τα στούντιο), ενώ τα εξωτερικά στη Μοντάνα των ΗΠΑ.
- Ο Kubrick ήθελε στη διάθεση του μικρό συνεργείο, αλλά λόγω αυτού οι εργαζόμενοι για την ταινία εξουθενώθηκαν.
- Η νέα Steadicam χρησιμοποιήθηκε εδώ για να δώσει μια πιο άμεση επαφή του θεατή με τα τεκταινόμενα σε αρκετές από τις σκηνές.
- Η τελειομανία του σκηνοθέτη γράφτηκε στα ρεκόρ Guinness, αφού μία σκηνή με τη Shelley Duvall γυρίστηκε συνολικά 127 φορές.
- Για την προβολή στην Ευρώπη κόπηκαν 25 λεπτά από την αρχική διάρκεια.
- Με την ταινία να προβάλλεται ήδη μία βδομάδα στις αίθουσες, ο Kubrick αποφάσισε να κόψει μια δίλεπτη σκηνή, με τη Warner Bros. να διατάζει αυτή να περικοπεί από όλες τις μπομπίνες και να σταλούν τα κομμάτια στα γραφεία της.
- Παρά την cult φήμη που ακολουθάει πλέον την ταινία, οι αρχικές κριτικές ήταν αμφιλεγόμενες, όπως όμως και στις περισσότερες ταινίες του μεγάλου δημιουργού. Χαρακτηριστικά, ήταν υποψήφιο για δύο Χρυσά Βατόμουρα (το ένα για σκηνοθεσία…). Επίσης, λόγω κυρίως των πολλών επιμέρους διαφορών με το μυθιστόρημα, οι συμβολισμοί του έργου έχουν γίνει αντικείμενο μελέτης. Το ντοκιμαντέρ Δωμάτιο 237 (2012) είναι πλήρως αφιερωμένο σε αυτό το ζήτημα.
- Με 19 εκατομμύρια δολάρια κόστος, το φιλμ απέφερε 47,3. Επειδή όμως προβλήθηκε σε λίγες σχετικά αίθουσες, είχε καλύτερο μέσο όρο ανά αίθουσα από τον κυρίαρχο στο box-0ffice της χρονιάς, το Η Αυτοκρατορία Αντεπιτίθεται.
- Σε κάθε του ευκαιρία, ο Stephen King δήλωνε πως αυτή ήταν η διασκευή από έργο του που μίσησε όσο καμία άλλη.
- Το σίκουελ του βιβλίου του King, το Doctor Sleep, έγινε ταινία το 2019. Ενδιάμεσα, η Λάμψη έγινε και μίνι σειρά το 1997, με μικρή επιτυχία.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Το σάουντρακ δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε CD, λόγω προβλήματος με τα δικαιώματα. Υπάρχει μόνο σε βινύλιο, όπου πλέον είναι δυσεύρετο.