Αόρατος Συγγραφέας

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 16/3/2010

Ο συγγραφέας του βιβλίου, στο οποίο βασίζεται η ταινία, Robert Harris, είχε κάποτε δηλώσει πως του αρέσει να υπάρχει κίνηση γεγονότων σε κάθε σελίδα των βιβλίων του. Αυτό έρχεται σε τέλεια αντίθεση με την ταινία του Polanski, όπου για πάνω από τη μισή διάρκεια, δεν κουνιέται φύλλο! Αυτή είναι και η βασική αδυναμία ενός δραματικού θρίλερ που φανερώνει πως είναι έργο του δημιουργού του Φράντικ αλλά όχι του Τσάιναταουν. Θέλετε όμως κι αυτό που σας επιβάλει, κατά κάποιον τρόπο, να παρακολουθήσετε το έργο; Είναι το γεγονός πως επιβεβαιώνεται το γνήσιο της υπογραφής τού τρομερού Πολωνού κι αυτό από μόνο του κάνει τη θέαση επιβλητική…

Η έννοια θρίλερ, και δη μυστηρίου, έχει σαφείς κανόνες που εδώ, ενώ δεν υπάρχει καμία τάση ανανέωσης τους, παραβλέπονται. Ο Polanski πελαγοδρομεί για πολλή ώρα και σε αυτή δεν μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει το παράλογο των μετέπειτα κινήσεων του κεντρικού του ήρωα ή να απλώσει τους χαρακτήρες-υπόπτους. Όταν μπαίνει στην πολυπόθητη διαδικασία του θρίλερ, υπάρχουν κάποια γεγονότα που μπορούν να εξηγηθούν μονάχα με τη γνωστή σαρκαστική διάθεση του δημιουργού. Ειδικά η χιτσκοκική σκηνή του φινάλε. Η ταινία, πέρα από αυτά, κερδίζει και για άλλο έναν λόγο τις εντυπώσεις: επειδή είναι και πολιτικό θρίλερ, μέσα σε όλα τα θριλερικά άλλα, καταλήγει σε μια έξυπνη λύση μυστηρίου, όχι με την αστυνομική έννοια, αλλά την καθαρά πολιτική. Αυτό το τσίμπημα στο σύστημα είναι που της προσδίδει μια γοητεία και σου θυμίζει πως ο δημιουργός της έχει κότσια. Κότσια που τα επιδεικνύει και με τη (σατιρική) αναφορά πως ο πολιτικός της ταινίας δεν μπορεί να πατήσει πουθενά στον κόσμο πλην των ΗΠΑ όταν ξεσπά ένα σκάνδαλο…

Βαθμολογία:

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος

Έκδοση Κειμένου: 18/3/2010

Το σενάριο αφορά μια υπόθεση πολύ «λίγη» σε σχέση με την κινηματογραφική φιλολογία των τελευταίων δεκαετιών στο πεδίο του πολιτικού θρίλερ, πόσο μάλλον που, παρά τον λεπτό σχολιασμό πάνω στα ήθη κι έθιμα της πολιτικής, οι τελικές ανατροπές δεν στοχεύουν στην εμβάθυνση και στην κριτική ματιά αλλά σε κόλπα κοινότατου μυστηρίου, με ξόφαλτσες παραμέτρους. Αυτό που εντέλει κρύβεται δεν έχει και πολύ σημασία.

Αυτό το στοιχείο αν μη τι άλλο έδινε την ευκαιρία στον Polanski να παίξει σ’ ένα επίπεδο που ξέρει πολύ καλά: να οργανώσει μια τραγικά ειρωνική ματιά πάνω στα ανθρώπινα. Κι όμως είναι από τις λίγες φορές που δεν καταφέρνει αυτή την ματιά να την κάνει ορατή, παρά μόνο στο πολύ κομψό φινάλε του τελευταίου πλάνου. Έτσι, το μόνο που προσφέρει είναι η (μισή) απόλαυση της σωστής αφήγησης, με καλές βεβαίως ερμηνείες, μιας αφήγησης που αυτή τη φορά θυμίζει έντονα και τον χειρισμό του Χίτσκοκ. Και λέμε μισή, διότι στο σενάριο εκτός από ουσία, λείπουν και οι κατά σεκάνς «σπινθήρες» και το σασπένς, με την ταινία να ζωηρεύει λιγάκι μόνο στο τελευταίο μισάωρο. Σίγουρα είναι ένα φιλμ στο οποίο θέλει να υπαινιχθεί πλαγίως πράγματα για την Αμερική σε σχέση με τις προσωπικές του σκοτούρες, που φαίνεται ότι μάλλον τον αποπροσανατόλισαν παρά τον ενέπνευσαν.

Βαθμολογία:

Κριτικός: Σοφία Γουργουλιάνη

Έκδοση Κειμένου: 18/3/2010

Ο Polanski πάντοτε αγαπούσε τον Χίτσκοκ, κι ανεξάρτητα από το εάν για πολλούς ίσως τον ξεπέρασε, είναι σαφές ότι αυτός τον έχει επηρεάσει σε πολλά σημεία. Από τα πρώτα του λοιπόν βήματα, ο Polanski μάς έδειξε πως γνώριζε πώς να μας δώσει ένα σφιχτοδεμένο θρίλερ, με έντονη πλοκή και καλοδουλεμένους χαρακτήρες που να στηρίζει τη δύναμη και την ένταση του στα στοιχεία αυτά κι όχι σε σπλάτερ σκηνές και κλισέ τύπου James Bond. Εδώ επιλέγει ένα βιβλίο του Robert Harris γεμάτο ένοχα μυστικά, αλλά και πολιτικές αποχρώσεις. Αυτό το οποίο σίγουρα πετυχαίνει ο σκηνοθέτης, είναι να χαρίσει στην ταινία την old-time χιτσκοκική γοητεία. Χτίζει μια ατμόσφαιρα που σε βάζει αυτόματα στον σκοτεινό της κόσμο. Δυστυχώς, όμως, το μεγάλο συν της ταινίας είναι μονάχα αυτό. Από δω και πέρα ξεκινούν τα μικρά μεν, αρκετά δε πλην.

Όλες οι ταινίες προτού μπουν στο «ζουμί» της υπόθεσης έχουν ανάγκη μιας εισαγωγής, προκειμένου να γνωρίσει το κοινό τους χαρακτήρες και τα βασικά σημεία της ιστορίας. Στην προκειμένη περίπτωση, ο Polanski μοιάζει να «τραβάει» πολύ μακριά την εισαγωγή αυτή, με αποτέλεσμα επί μία ώρα η ταινία να κυλάει με όμορφα και ατμοσφαιρικά πλάνα, δίχως όμως ουσία. Ένα θρίλερ οφείλει στον εαυτό του και κυρίως στο κοινό του να ιντριγκάρει και να τραβάει την προσοχή από το πρώτο λεπτό. Θα μου πείτε, τι πειράζει εφόσον η ταινία κυλάει και δεν πλήττεις; Πειράζει και παραπειράζει όταν δεν έχουμε να κάνουμε με μια χαζοπεριπέτεια αλλά με μια ταινία που θέλει να έχει πολιτικές προεκτάσεις. Ακριβώς σε βάρος των προεκτάσεων αυτών, λειτουργεί το πρώτο ανούσιο κι αρκετά αργό μέρος. Μέσα σε μία ώρα ο σκηνοθέτης καταφέρνει να προσεγγίσει τα όποια πολιτικά θέματα θίγει το ίδιο το σενάριο μονάχα επιφανειακά, καταχωνιάζοντας τα κάπου στο βάθος της ταινίας, χωρίς να τα μετατρέπει ούτε στιγμή σε άξονα της δημιουργίας του. Εντάξει, τα βασικά πλην είναι αυτά τα δύο, τα κλισέ υπάρχουν, αλλά εκλαμβάνονται περισσότερο σαν ουσιαστική προϋπόθεση ενός θριλερικού σεναρίου, παρά σαν τις εκνευριστικές αυτές λεπτομέρειες με τις οποίες το Χόλιγουντ μάς ζαλίζει τον έρωτα εδώ και χρόνια.

Ο Polanski μοιάζει να πειραματίζεται και να ριψοκινδυνεύει αρκετά με την επιλογή των ηθοποιών. Το αποτέλεσμα, όμως, του πειράματος δεν θα αφήσει κανέναν παραπονεμένο. Η Kim Cattrall δεν είναι πια η σεξομανής Samantha, αλλά μια δυναμική κι εύστροφη γυναίκα. Ο Pierce Brosnan μπορεί να μην είναι και ο καλύτερος (από ερμηνευτική άποψη) πρωθυπουργός που έχουμε δει στη μεγάλη οθόνη, απομακρύνει όμως οριστικά την κατάρα τού να είναι «αυτός που έκανε τον James Bond πριν κάτι χρόνια»…

Δυστυχώς, ο Polanski, αν κι αποδεικνύει ότι στα 76 του δεν έχει «ξεκουτιάνει» εντελώς, για άλλη μία φορά δεν μας ικανοποιεί απόλυτα ικανοποιημένους, και σίγουρα βρίσκεται αρκετά μακριά από τον παλιό καλό (έως τέλειο) εαυτό του. Δείτε το γιατί ένας μεγάλος δημιουργός αξίζει και θα αξίζει την προσοχή όλων μας σε κάθε βήμα του, ακόμα και όταν παραστρατεί λιγάκι…

Βαθμολογία: