Η Ζωή του Πι

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος

Έκδοση Κειμένου: 28/12/2012

Η φιλοσοφία του βιβλίου που δυστυχώς δεν το έχω διαβάσει είναι κομμάτι ασυμμάζευτη, φορτωμένη και με μια ανεκδοτολογία. Γιατί τον βάφτισαν έτσι και πώς αυτός κατάφερε να ξεπεράσει την καζούρα στο σχολείο, και η συλλογή εντός του όλων των μεγάλων θρησκειών και η χορτοφαγία και η επικοινωνία με τα ζώα, και στο τέλος έχουμε και την εναλλακτική ιστορία που ζητούν οι Ιάπωνες εκπρόσωποι του βυθισμένου πλοίου ώστε να είναι πιστευτή και το ερωτηματικό για το τι ήταν εντέλει αληθινό και τι όχι. Όλα αυτά σε ένα βιβλίο χωράνε, γιατί η γραφή έχει το προνόμιο της ανάλυσης. Σε μια ταινία, όμως, μοιάζουν φλύαρα. Μάλιστα, εκεί που ο νεαρός ήρωας μάς λέει την εναλλακτική ιστορία, το πράγμα γίνεται δραματουργικά επικίνδυνο. Είναι ένα ειρωνικό προς την κοινή λογική κλείσιμο; Είναι μια στιγμή συγκίνησης που ο Λι δεν την κατάφερε ή έτσι ήθελε; Ο ήρωας έζησε άλλα και τα έντυσε συμβολικά; Πέφτουμε δηλαδή στις ενοχές για τους γονείς που πνίγηκαν; Δηλαδή στην απλή ψυχανάλυση; Ωστόσο, ως ενήλικας, μιλώντας τελικά στον δημοσιογράφο για το ποια είναι η αλήθεια, αναφέρει στο τέλος τον Θεό. Ποια είναι η αλήθεια τού καθένα για τον Θεό; Όλα αυτά τα στοιχεία περνούν ψυχρά, κόντρα-Χόλιγουντ, αλλά σεναριακά έχουν ένα αέρα χολιγουντιανής αμπελοφιλοσοφίας. Λες ο συγγραφέας Γιαν Μαρτέλ να είναι τύπου «Κοέλιο»; Ελπίζω όχι. Μήπως ένας που ορέγεται Κίπλινγκ; Ίσως πρέπει να τον διαβάσω.

Ωστόσο, ο Ανγκ Λι για μία ακόμη φορά επιβεβαιώνει ότι είναι ένας σπουδαίος filmmaker, από τους λίγους που ενώ ξανοίγονται σε κάθε θεματολογία και οπτική, ξέρει να παραδώσει κάτι που δεν το ξεχνάς. Σε όλο το μεγάλο κεφάλαιο που αφορά στη θαλασσινή οδύσσεια, ο Λι δημιουργεί ένα ποίημα μοναδικής τελειότητας σε σύλληψη εικόνας, ρυθμό, μοντάζ, ενώ ταυτόχρονα δουλεύει πολύ πάνω στην (ρεαλιστικά ιδωμένη) επικοινωνία ανθρώπου και ζώου και πίστης στον θεό που εναλλάσσεται με τη λογική (το δίδαγμα του πατέρα του). Σε αυτές τις σεκάνς, ο Λι συναγωνίζεται ζωγράφους και ποιητές δικαιώνοντας το 3D περισσότερο και από το Άβαταρ.

Βαθμολογία:

Κριτικός: Δημήτρης Κωνσταντίνου-Hautecoeur

Έκδοση Κειμένου: 14/2/2013

«Η φύση μπορεί να δώσει τις πιο φοβερές παραστάσεις. Η σκηνή της αχανής, ο φωτισμός εντυπωσιακός, τα αξεσουάρ αναρίθμητα και οι δαπάνες για ειδικά εφέ απεριόριστες. Παρακολουθούσα ένα πολυθέαμα αέρα και νερού, ένα σεισμό των αισθήσεων που ούτε το Χόλιγουντ μπορεί να σκηνοθετήσει» γράφει ο Yann Martel σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του, «Η Ζωή του Πι». Κι όμως, το Χόλιγουντ κέρδισε το στοίχημα να τον διαψεύσει.

Τα ίδια τα παραπάνω λόγια του Martel θα μπορούσαν να χαρακτηρίζουν και την ταινία. Παρόμοιες λέξεις θαυμασμού φέρνει στο μυαλό του θεατή το θέαμα που παρακολουθεί. Ο Ang Lee αναλαμβάνει τη ριψοκίνδυνα δύσκολη κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου βραβευμένου μυθιστορήματος και το αποτέλεσμα είναι σχεδόν πρωτόγνωρο. Ο καταξιωμένος Ταϊβανέζος σκηνοθέτης χειρίζεται το απαιτητικό σενάριο που έχει στα χέρια του με αδιαμφισβήτητη μαεστρία, προσφέροντας στις μαγευτικές εικόνες που πλάθει η φαντασία ενός αναγνώστη μια πιστού ύφους φαντασμαγορική οπτικοποίηση που σαγηνεύει έναν -σινεφίλ ή μη- θεατή. Τα εντυπωσιακά εφέ χρησιμοποιούνται με παραμυθένια διάθεση, όσο και με σύνεση και η Οδύσσεια του νεαρού ήρωα βρίθει από εικόνες εκθαμβωτικής ομορφιάς. Διακρίνεται επιπλέον από σκηνές αξιοθαύμαστα καθηλωτικού δυναμισμού και δεξιοτεχνικής κινηματογράφησης (η βύθιση του πλοίου είναι ίσως η πιο συγκλονιστική στιγμή του έργου), μελαγχολική συγκίνηση και προθέσεις για έντονο προβληματισμό, ενώ δεν λείπει σε όλα αυτά το χιούμορ και, φυσικά, η βαθιά αισιοδοξία.

Στο σενάριό του, ο David Magee κάνει μια αισθητά προσεγμένη και τουλάχιστον αξιέπαινη διασκευή του καλογραμμένου βιβλίου του Martel και αφαιρεί ευτυχώς από αυτό ορισμένες επιεικώς άστοχες υπερβολές, διατηρώντας ακέραιη την συγκινησιακή του συνέπεια. Υπογραμμίζει, επίσης, περισσότερο από τον συγγραφέα, τη σύνδεση της στοχαστικής αναζήτησης της ιστορίας (γύρω από το ρόλο της πίστης στη ζωή του ανθρώπου) με το ιδιαίτερο φινάλε της, καθιστώντας έτσι και τα δύο σαφέστερα στα μάτια του θεατή.

Το αποτέλεσμα είναι ένας ακαταμάχητος συνδυασμός οπτικής μαγείας και συναισθηματικής μεστότητας, παραμυθένιας ατμόσφαιρας και αναζήτησης απαντήσεων σε διαχρονικά ερωτήματα, μιας σκληρής ιστορίας επιβίωσης και ενός ισχυρού μηνύματος ζωής! Από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό της, η «Ζωή του Πι» είναι μια ασυνήθιστη, ανεπανάληπτη εμπειρία, που συγκινεί, προβληματίζει και, πάνω απ’ όλα, συναρπάζει. Τα λόγια του Martel, όμως, τα λένε από μόνα τους όλα: «ένας σεισμός των αισθήσεων»…

Βαθμολογία: