Το Ηφαίστειο

• Κυριότερη Προβολή στην Ελλάδα: Διανομή στις αίθουσες.
• Παγκόσμια Κριτική Αποδοχή (Μ.Ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Ixcanul

Ελληνικός Τίτλος: Το Ηφαίστειο

Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: Ixcanul Volcano

Κύριες Διακρίσεις

• Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου. Βραβείο Alfred Bauer.
• Πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ της Γάνδης.
• Επίσημη πρόταση της Γουατεμάλας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.

Παραλειπόμενα

• Βασίζεται σε αληθινή ιστορία, που είπε στον σκηνοθέτη η αληθινή Maria.

Άρθρο

• Ο σκηνοθέτης και οι πρωταγωνίστριες του Ixcanul μιλούν περί Μάγια, ηφαιστείων και άλλων δαιμονίων

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• imdb
• Wikipedia
• Rotten Tomatoes

Κριτικός: Νάνσυ Μιχαηλίδου

Έκδοση Κειμένου: 5/11/2015

Το «Ixcanul» είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του 37χρονου Χαΐρο Μπουσταμάντε από τη Γουατεμάλα, που ξεκίνησε την καριέρα του σκηνοθετώντας σποτ για γνωστή διαφημιστική εταιρεία. Στη συνέχεια σπούδασε κινηματογράφο στο Παρίσι και σενάριο στη Ρώμη, με την πρώτη του μικρού μήκους ταινία να ολοκληρώνεται το 2006. Ακολούθησαν άλλες τέσσερις, με το «Cuando Sea Grande» να ξεχωρίζει και να διανύει μια αξιόλογη φεστιβαλική πορεία με πολλές διακρίσεις. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, το «Ixcanul», βρέθηκε να διαγωνίζεται για τη Χρυσή Άρκτο στην Μπερλινάλε του 2015, αποσπώντας το βραβείο Alfred Bauer, που απονέμεται σε ταινίες που «ανοίγουν νέες προοπτικές στην κινηματογραφική τέχνη». Το φιλμ δανείζεται τον τίτλο του από το όνομα ενός ενεργού ηφαιστείου, γύρω από το οποίο διαδραματίζεται και η ιστορία που μας αφηγείται, και ακολουθεί την 17χρονη Μαρία, μια απόγονο των Μάγια που ζει μαζί με τους γονείς της στους πρόποδές του. Βγάζουν τα προς το ζην δουλεύοντας σε μια φυτεία καφέ και όπως έχει κανονιστεί, σύντομα η Μαρία θα παντρευτεί τον επιστάτη. Η ίδια όμως λαχταρά άλλα πράγματα, με τη ματιά της να στρέφεται στον κόσμο που βρίσκεται από την άλλη πλευρά του βουνού, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έναν κόσμο άγνωστο προς αυτήν, τον οποίο δεν μπορεί καν να φανταστεί. Όταν μαθαίνει ότι ο Πέπε, ένας εργάτης της φυτείας, σχεδιάζει να φύγει στις ΗΠΑ, θα τον προσεγγίσει για να την πάρει μαζί του. Αυτός όμως θα φύγει μόνος του, αφήνοντάς την να ανακαλύψει τον κόσμο της και τον πολιτισμό του από την αρχή.

Η μελέτη του Μπουσταμάντε που προηγήθηκε της ταινίας του είναι παραπάνω από εμφανής. Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος φρόντισε πριν τα γυρίσματα να οργανώσει συναντήσεις στην περιοχή, όπου ζητούσε από τους ανθρώπους να αφηγηθούν ιστορίες από τη ζωή τους, ενώ παράλληλα δεν παρέλειψε να εξετάσει τις συνθήκες διαβίωσης των απογόνων των Μάγια και να μάθει για τα έθιμα και τις παραδόσεις που διατηρούνται από γενιά σε γενιά. Παράλληλα, η καθημερινή ζύμωση και προετοιμασία με τις δυο άπειρες πρωταγωνίστριές του είχε τα καλύτερα αποτελέσματα, με τις ερμηνείες των Μαρία Μερσέντες Κρόι και ιδιαίτερα της Μαρία Τελόν να δημιουργούν εντύπωση με τη γνησιότητά τους. Το «Ixcanul», γυρισμένο στη διάλεκτο Kaqchikel και τοποθετημένο στους πρόποδες του ομώνυμου ηφαιστείου στη Γουατεμάλα, φλερτάρει με το εθνογραφικό είδος, χωρίς ωστόσο να εγκλωβίζεται σ`αυτό. Είναι ξεκάθαρο πως δεν πρόκειται για μια ταινία για τον αυτόχθονα πολιτισμό, αλλά για μια ταινία που αναπτύχθηκε μέσα σε αυτόν, με τις ζωές των πρωταγωνιστών να ορίζονται όχι μόνο από τις πρωτόγονες πεποιθήσεις και παραδόσεις του τόπου τους, αλλά και από τη σκληρότητα του δυτικού πολιτισμού που δεν διστάζει να δείχνει τα δόντια του απέναντι στις αδύναμες ομάδες.

Ο Μπουσταμάντε δεν έχει καμία πρόθεση να χειραγωγήσει, παρά μόνο να αφηγηθεί μια συγκλονιστική ανθρώπινη ιστορία, η οποία αναπόφευκτα εκτοξεύει προς κάθε κατεύθυνση τις βολές της. Μια ιστορία τόσο αληθινή, όσο κι ονειρική, που θαρρείς πως είναι βγαλμένη από αφηγήσεις ενός μακρινού παρελθόντος. Με αφηγηματικό ρυθμό που συνεπαίρνει, τίποτα δεν προμηνύει την εξέλιξη που έρχεται σαν γροθιά, παραδίδοντας μαθήματα ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Μια κινηματογραφική εμπειρία που μαγεύει και συγκινεί, αναδεικνύοντας μέσα από τη σύγκρουση πολιτισμών σε μια αγροτική κοινότητα της Γουατεμάλας, την αναπόσπαστη σχέση μητέρας και κόρης, το μεγαλείο της μητρότητας, αλλά και τη γοητεία της τοπικής κουλτούρας, έχοντας για φόντο ένα μυσταγωγικό σκηνικό που δημιουργεί μόνο δέος.

Βαθμολογία: