Το δεύτερο μέρος απεικονίζει την επιστροφή του Ιβάν στον θρόνο, και την ανελέητη αντίθεσή του στα σχέδια των Βογιάρων να κρατήσουν τη Ρωσία διχασμένη ανάμεσα στους πρίγκιπες της και στα ξένα συμφέροντα. Καθώς ο Ιβάν ο Τρομερός προσπαθεί να εδραιώσει την εξουσία του ιδρύοντας έναν προσωπικό στρατό, οι πολιτικοί του αντίπαλοι, οι ρώσοι βογιάροι, συνωμοτούν για να δολοφονήσουν τον τσάρο τους.
Σκηνοθεσία:
Sergei Eisenstein
Κύριοι Ρόλοι:
Nikolay Cherkasov … τσάρος Ivan IV (Ivan Vasilyevich)
Serafima Birman … βογιαρίνα Efrosinia Staritskaya
Pavel Kadochnikov … Vladimir Andreyevich Staritsky
Mikhail Zharov … υπασπιστής Malyuta Skuratov
Amvrosi Buchma … υπασπιστής Aleksei Basmanov
Vsevolod Pudovkin … Nikola
Mikhail Kuznetsov … Fyodor Basmanov
Andrei Abrikosov … αρχιεπίσκοπος Philip (Fyodor Kolychev)
Mikhail Nazvanov … πρίγκιπας Andrei Kurbsky
Ada Voytsik … Elena Glinskaya
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Sergei Eisenstein
Παραγωγή: Sergei Eisenstein
Μουσική: Sergei Prokofiev
Φωτογραφία: Andrey Moskvin, Eduard Tisse
Μοντάζ: Esfir Tobak
Σκηνικά: Sergei Eisenstein, Iosif Shpinel
Κοστούμια: M. Safonova, Leonid Naumov
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Ivan Groznyy. Skaz Vtoroy: Boyarskiy Zagovor
- Ελληνικός Τίτλος: Ιβάν ο Τρομερός, Μέρος Β΄
- Διεθνής Τίτλος: Ivan the Terrible, Part II: The Boyars’ Plot
- Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: Ivan the Terrible, Part Two
Άμεσοι Σύνδεσμοι
- Ιβάν ο Τρομερός (1944)
Παραλειπόμενα
- Η έσχατη ταινία του Sergei Eisenstein (μαζί με το πρώτο μέρος) έγινε υπό παραγγελία του Joseph Stalin, ο οποίος και ταύτιζε τον εαυτό του με τον Ιβάν τον Τρομερό. Το πρώτο μέρος κυκλοφόρησε κανονικά στις αίθουσες, αλλά όσα είδε ο επικεφαλής της ΕΣΣΔ στο δεύτερο μέρος προφανώς δεν ήταν κι αυτά που περίμενε (το φιλμ παρουσιάζει τον Ιβάν να ξεπερνάει τα όρια της παράνοιας, αντίθετα με τον εθνικό ήρωα του πρώτου). Ως αποτέλεσμα, το δεύτερο αυτό μέρος απαγορεύτηκε να βγει στις αίθουσες, κι ενώ είχε ολοκληρωθεί από το 1946, έπρεπε να περιμένει ως το 1958 για να δει το φως αίθουσας, πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Stalin και 10 από αυτόν του Eisenstein. Ο ρώσος κινηματογραφιστής ετοιμάζονταν και για ένα τρίτο μέρος, αλλά μετά την απαγόρευση του δεύτερου, σταμάτησε τα γυρίσματα. Πέρα από ένα πεντάλεπτο απόσπασμα, που είδε το φως το 1988, ό,τι άλλο είχε ήδη ετοιμαστεί (20 λεπτά υλικού), καταστράφηκε κατά διαταγή του Stalin και μετά τον θάνατο του Eisenstein. Το σενάριο όμως επιβίωσε, και βρίσκεται διαθέσιμο ως σήμερα.
- Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και καθώς οι δυνάμεις των ναζί προσέγγιζαν τη Μόσχα, ο Eisenstein ήταν ένας από τους πολλούς μοσχοβίτες κινηματογραφικές που κατέφυγαν στην Άλμα Άτα του Καζακστάν (το σημερινό Αλμάτι). Εκεί συνέλαβε την ιδέα να γυρίσει τη βιογραφία του Ιβάν του Τέταρτου, γνωρίζοντας τον θαυμασμό του Stalin προς τον ιστορικό ηγέτη. Το σενάριο και γράφτηκε και εγκρίθηκε, και η Mosfilm το αποδέχτηκε ως μια ταινία σε δύο μέρη. Για τον Eisenstein όμως ήταν ένα σχέδιο για τρεις ταινίες, κάτι που συζήτησε με τον συνεργάτη του, Grigori Alexandrov, και παρά τη διαφωνία του δεύτερου, το οριστικοποίησε.
- Τα γυρίσματα κράτησαν πάνω από δύο έτη και για τις δύο ταινίες (εξολοκλήρου σε στούντιο της Mosfilm στην Άλμα Άτα), με τον Eduard Tisse να κρατάει την κάμερα στις εξωτερικές λήξεις, και τον Andrey Moskvin στις εσωτερικές.
- Σε αυτό το μέρος υπάρχουν δύο έγχρωμες σκηνές, όπου χρησιμοποιήθηκε η πειραματική τεχνική του Bi-Color, με αποχρώσεις του μπλε και του κόκκινου. Ήταν από τα πρώτα δείγματα έγχρωμου στο σοβιετικό σινεμά. Το φιλμ που χρησιμοποιήθηκε ήταν της Agfacolor, το οποίο και είχαν αποσπάσει οι Σοβιετικοί από τους Γερμανούς την εποχή της κατοχής του Βερολίνου.
- Με το που ολοκληρώθηκε η ταινία, ο Sergei Eisenstein υπέστη ανακοπή καρδιάς και πέρασε σχεδόν έναν χρόνο στο νοσοκομείο.
- Οι δύο ταινίες βρίσκονται σε πολλές λίστες που αφορούν τις καλύτερες ταινίες της έβδομης τέχνης, αλλά έχουν και πολέμιους.
Γκαλερι φωτογραφιων
