Η Γη της Επαγγελίας (2023)

ΣΥΝΟΨΗ

1755 και ο πάμπτωχος λοχαγός Λούντβιχ Κάλεν καταφτάνει στη Γιουτλάνδη (βόρεια Δανία) με έναν και μόνο απίθανο σκοπό κατά νου: να κατακτήσει αυτή την άγονη αποικία στο όνομα του βασιλιά, αποκτώντας φήμη και περιουσία. Δεν θα αργήσει όμως να βρει έναν ισχυρό εχθρό και αυτός είναι ο μόνος ηγεμόνας της περιοχής, ο αδίστακτος Φρέντερικ ντε Σίνκελ, που αμφισβητεί τη δικαιοδοσία του βασιλιά, και διεκδικεί τη Γιουτλάνδη ως δική του. Όταν αυτός μαθαίνει ότι η σύζυγος του, η Αν Μπάρμπαρα, με τον δουλοπάροικο του τον έχουν εγκαταλείψει και έχουν ζητήσει άσυλο από τον Κάλεν, θα εξαπολύσει μια ανήλεη εκδικητική επίθεση. Μπορεί όμως ο Κάλεν να γνωρίζει ότι οι πιθανότητες είναι εναντίον του, αλλά θα ρισκάρει τη ζωή τη δική του αλλά κι αυτών που τον ακολουθούν για να δώσει αυτή τη μάχη.

Σκηνοθεσία:

Nikolaj Arcel

Κύριοι Ρόλοι:

Mads Mikkelsen … Ludvig von Kahlen

Amanda Collin … Ann Barbara

Simon Bennebjerg … Frederik De Schinkel

Kristine Kujath Thorp … Edel Helene

Melina Hagberg … Anmai Mus

Gustav Lindh … Anton Eklund

Magnus Krepper … Hector

Soren Malling … Paulli

Morten Hee Andersen … Johannes Eriksen

Thomas W. Gabrielsson … Bondo

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Nikolaj Arcel, Anders Thomas Jensen

Παραγωγή: Louise Vesth

Μουσική: Dan Romer

Φωτογραφία: Rasmus Videbaek

Μοντάζ: Olivier Bugge Coutte

Σκηνικά: Jette Lehmann

Κοστούμια: Kicki Ilander

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Bastarden
Ελληνικός Τίτλος: Η Γη της Επαγγελίας
Διεθνής Τίτλος: The Promised Land

Σεναριακή Πηγή

Μυθιστόρημα: The Captain and Ann Barbara της Ida Jessen.

Κύριες Διακρίσεις

Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας.
Βραβείο αντρικής ερμηνείας (Mads Mikkelsen), φωτογραφίας και κοστουμιών στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
Επίσημη πρόταση της Δανίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ. Έφτασε ως τις 15 επιλαχούσες.

Παραλειπόμενα

Επιστροφή στην κινηματογραφική σκηνοθεσία για τον δανό Nikolaj Arcel μετά από 6 χρόνια, αλλά και μετά από 11 για μια παραγωγή από τη χώρα του.
Γυρίσματα έγιναν σε Γερμανία, Σουηδία και Πράγα, αλλά όχι στη Δανία όπου και διαδραματίζεται η ιστορία.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος
Έκδοση Κειμένου: 30/10/2023

Δέκα χρόνια μετά τον “Έρωτα της Βασίλισσας” και μια οικτρά δυσάρεστη χολιγουντιανή εμπειρία, ο Nikolaj Arcel επιστρέφει στα πάτρια εδάφη της Δανίας για να γιγαντώσει το σκηνοθετικό του μεγαλείο έχοντας ξανά στο πλευρό του τον Mads Mikkelsen και μια λογοτεχνική ιστορία εποχής. Η ταινία που παραδίδει είναι ένα επικό αριστούργημα ευρείας οπτικής εμβέλειας, που επάξια φέρνει στον νου την πλούσια και προσεγμένη εικονογραφία του “Μπάρι Λίντον” και τις ταινίες του David Lean.

Με φόντο ένα ξερό και άγονο κομμάτι γης, η ιστορία ξεγυμνώνει την εύθραυστη αρρενωπή υπερηφάνεια και τα άκρα στα οποία είναι διατεθειμένοι να φτάσουν οι ήρωες για να κρατήσουν την εξουσία που θεωρούν πως δικαιούνται. Η αντιπαράθεση είναι άμεσα εμφανής: ο απένταρος λοχαγός Λούντβιχ Κέιλεν (Mads Mikkelsen) θέλει να κατακτήσει στο όνομα του βασιλιά μια έρημη γη και να αποκτήσει έτσι τον τίτλο του ευγενούς. Ο πλούσιος γαιοκτήμονας Φρέντερικ ντε Σίνκελ (Simon Bennebjerg) διαθέτει υπέρμετρη αλαζονεία ώστε να υπερασπίζεται το αμφίβολο δικαίωμά του στη γη αυτή. Και έτσι ξεσπάει ένας ανοιχτός πόλεμος μεταξύ των δύο αντρών, που υποπίπτουν σε αθέμιτα μέσα για τη διαχάραξη μιας απόλυτης κυριαρχίας, προτού η ιστορία τούς υπενθυμίσει με βάναυσο τρόπο ότι όλα στη ζωή είναι πρόσκαιρα. Το προσωπικό κομμάτι εισβάλλει αιχμηρά στην πλοκή, χάρη σε μια σειρά παράπλευρων επεισοδίων που περιπλέκουν την αντιπαλότητα με συναισθήματα ζήλιας, καθώς οι γυναικείοι χαρακτήρες καταλήγουν να παίζουν τον πιο καθοριστικό ρόλο. Χωρίς να αποτρέπεται η αίσθηση ότι η προσέγγισή τους έχει αρκετές δόσεις σύγχρονων αντιλήψεων πιθανώς εις βάρος της ιστορικής αλήθειας της εποχής, σημαντικό κομμάτι της ιστορίας αποτελεί η απελευθέρωση από την καταπιεστική σοβινιστική εξουσία, καθώς αποκαλύπτουν στους δύο κεντρικούς χαρακτήρες τη χαοτική κατάσταση της ύπαρξής τους.

Ο χερσότοπος που αποτελεί το έπαθλο του προσωπικού αυτού πολέμου δεν απέχει πολύ από την ιδέα της Άγριας Δύσης των γουέστερν, όπου ευδοκίμησε η ληστρική φύση του καπιταλισμού. Οι προθέσεις του Κέιλεν αντανακλούν μια πρωτοποριακή για το χωροχρονικό υπόβαθρο ιδεολογία που βασίζεται στην ιδιωτική περιουσία και την εξουσία που προκύπτει από την κατάκτηση της γης μέσω της οικοδόμησης ενός αποικιακού κόσμου. Η διαδικασία αυτής της απανθρωποποίησης βρίσκει τον ισχυρότερο αντίπαλο στο ερωτικό συναίσθημα, στο τερέν του οποίου ο Mads Mikkelsen λάμπει υποκριτικά βαθμονομώντας κάθε πτυχή του χαρακτήρα του με την εκφραστική χρήση των ματιών του, πότε παγερός και πότε ευάλωτος, καθώς βλέπουμε το πώς η επιθυμία του για αρχοντική αναγνώριση είναι ο δρόμος προς την παρακμή.

Οι ακατέργαστες εικόνες που δημιουργεί ο Arcel βασίζουν τη λειτουργικότητα και το μεγαλείο τους στην άριστη αξιοποίηση του περιβάλλοντα χώρου υπό το ιστορικό πρίσμα της εποχής, δίνοντας την αίσθηση ενός παθιασμένου έπους από την αρχή μέχρι το έντονο φινάλε όπου γίνεται σαφές πως η “γη της επαγγελίας” είναι τελικά πάνω απ’ όλα μια νοητική κατάσταση την οποία επιθυμούν οι χαρακτήρες της.

Βαθμολογία: