Μέταλ Τζάκετ

Ο Τζ. Τ. «Τζόκερ» Ντέιβις είναι ανάμεσα στους ανυποψίαστους νέους που ποτέ δεν περίμεναν την κόλαση που επρόκειτο να αντιμετωπίσουν από τον φανατικό και πολεμοχαρή λοχία Χάρτμαν κατά την εκπαίδευση τους ως πεζοναύτες του αμερικανικού στρατού. Η σκληρή τους όμως εκπαίδευση θα είναι μόλις το πρώτο κεφάλαιο της πολεμικής τους πορείας, μια και θα βρεθούν σε μια ακόμα χειρότερη κόλαση, αυτή του πολέμου του Βιετνάμ.

Σκηνοθεσία:

Stanley Kubrick

Κύριοι Ρόλοι:

Matthew Modine … James T. ‘Joker’ Davis

Vincent D’Onofrio … Leonard ‘Gomer Pyle’ Lawrence

R. Lee Ermey … λοχίας Hartman

Adam Baldwin … λοχίας ‘Animal Mother’

Arliss Howard … Robert ‘Cowboy’ Evans

Dorian Harewood … δεκανέας ‘Eightball’

Kevyn Major Howard … υποδεκανέας Rafterman

Ed O’Ross … υπολοχαγός Walter J. ‘Touchdown’ Schinoski

John Terry … υπολοχαγός Lockhart

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Stanley Kubrick, Michael Herr, Gustav Hasford

Παραγωγή: Stanley Kubrick

Μουσική: Vivian Kubrick

Φωτογραφία: Douglas Milsome

Μοντάζ: Martin Hunter

Σκηνικά: Anton Furst

Κοστούμια: Keith Denny

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: Full Metal Jacket
• Ελληνικός Τίτλος: Μέταλ Τζάκετ
• Εναλλακτικός Τίτλος: Stanley Kubrick’s Full Metal Jacket

Σεναριακή Πηγή

• Μυθιστόρημα: The Short-Timers του Gustav Hasford.

Κύριες Διακρίσεις

• Υποψήφιο για Όσκαρ διασκευασμένου σεναρίου.
• Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα δεύτερου αντρικού ρόλου (R. Lee Ermey).
• Υποψήφιο για Bafta ήχου και ειδικών εφέ.

Παραλειπόμενα

• Το μυθιστόρημα του 1979 με τίτλο The Short-Timers βασίζεται σε ημιαυτοβιογραφικές εμπειρίες του Gustav Hasford, όντας βετεράνος του Βιετνάμ. Το 1990 είχε εκδοθεί και μια συνέχεια του, με τίτλο The Phantom Blooper: A Novel of Vietnam, ενώ τα σχέδια του για να γίνει τριλογία σταμάτησαν το 1993 με τον θάνατο του στο νησί της Αίγινας.
• Μπορεί να έφυγε από τη ζωή 12 χρόνια μετά και να ολοκλήρωσε τα Μάτια Ερμητικά Κλειστά (1999), αυτή όμως ήταν η έσχατη ταινία του που μπόρεσε ο Kubrick να παρακολουθήσει την πρεμιέρα της στις αίθουσες.
• Αρχές των 1980, και ο Kubrick επικοινώνησε με τον Michael Herr, συγγραφέα του βιβλίου Dispatches (1977) με θέμα τις μνήμες του από τον πόλεμο του Βιετνάμ, θέλοντας να συζητήσουν για μια πιθανή ταινία με θέμα το Ολοκαύτωμα. Όταν βρέθηκαν οι δυο τους στην Αγγλία, ο σκηνοθέτης ήδη είχε αλλάξει το σχέδιο του σκεπτόμενος πλέον κάτι πάνω στο Βιετνάμ, αλλά δεν είχε βρει ακόμα πρωτόλεια πηγή. Αυτή ήρθε με το The Short-Timers (1979), που ανακάλυψε μέσω μιας κριτικής του, με τον Herr να το βρίσκει αριστουργηματικό. Ο Kubrick το διάβασε δύο φορές μέσα στο 1982, και συμφώνησε μαζί του, με τον σχεδιασμό να ξεκινάει το 1983. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, αναζήτησε ό,τι οπτικοακουστικό υλικό μπορούσε να βρεθεί, ενώ ταυτόχρονα έπειθε τον Herr να συμμετάσχει στο σενάριο, έχοντας ζήσει τον πόλεμο από πρώτο χέρι. Το 1985, ήρθε η ώρα για τον Kubrick να επικοινωνήσει με τον Hasford και να τον βάλει στην ομάδα. Μιλούσαν οι δυο τους στο τηλέφωνο τρεις ή τέσσερις φορές την εβδομάδα, κάποιες φορές επί ώρες. Και αφού ο Kubrick ετοίμασε μια πρώτη εικόνα της πλοκής, βρίσκονταν κάθε ημέρα στο σπίτι του Herr, και ο τελευταίος έγραψε το αρχικό σενάριο. Η διαδικασία όμως δεν ολοκληρώθηκε εδώ, με τους τρεις άντρες να έρχονται σε συνεχή συνεννόηση μέχρι την ολοκλήρωση του κειμένου. Ποτέ όμως δεν συνάντησαν και οι δύο από κοντά τον Hasford, αφού ενώ ο σκηνοθέτης το ήθελε, ο Herr τον προειδοποίησε πως μέσα από το βιβλίο του έμοιαζε ως ένας άνθρωπος “φοβισμένος και στοιχειωμένος από τα γεγονότα”. Παρόλα αυτά, ο Kubrick δέχτηκε στο σπίτι του τον Hasford για μία φορά, που έμελλε να μη βγάλει κάτι σοβαρό και να είναι η τελευταία. Επιπλέον, ο Hasford χρειάστηκε να κινηθεί νομικά για να μπει στους τίτλους ως συν-σεναριογράφος, μια και οι δημιουργοί σκόπευαν να μπει μόνο εν είδει “πρόσθετων διαλόγων”.
• Ο Kubrick ανησυχούσε πως το κοινό θα παρερμήνευε τον τίτλο The Short-Timers ως μια ομάδα ανθρώπων που έκαναν μισής μέρας δουλειά, βρίσκοντας τον τελικό τίτλο μέσα από έναν κατάλογο πυρομαχικών.
• Η Warner Bros. κανόνισε για λογαριασμό του Kubrick (που δεν έφευγε φυσικά από την Αγγλία) το κάστινγκ σε ΗΠΑ και Καναδά. Στα χέρια του σκηνοθέτη έφτασαν 3 χιλιάδες βιντεοκασέτες με οντισιόν, από τις οποίες το επιτελείο του Kubrick επέλεξε τις 800 για να δει προσωπικά ο σκηνοθέτης.
• Ο R. Lee Ermey είχε προσληφθεί αρχικά ως τεχνικός σύμβουλος, αφού πριν ανακατευτεί με τον κινηματογράφο (είτε σε μικρούς ρόλους, είτε ως σύμβουλος πολεμικών ταινιών) ήταν εκπαιδευτής λοχίας. Ζήτησε όμως από τον Kubrick αν θα μπορούσε να περάσει από οντισιόν για τον Χάρτμαν, αλλά ο σκηνοθέτης είδε παλιότερο υλικό από ταινία που έπαιζε τον ίδιο ρόλο, και του είπε ότι δεν ήταν όσο σκληρός θα τον ήθελε. Η απάντηση του Ermey ήταν έμπρακτη, αφού προσέβαλε άσχημα μια ομάδα στρατιωτικών που είχαν έρθει για να συμμετέχουν ως κομπάρσοι, γράφοντας το σε βίντεο. Αυτό ήταν αρκετό για να πάρει τον ρόλο με τον οποίο έγραψε ιστορία. Και σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, το 50% από όσα ακούγεται να λέει μέσα στην ταινία προέρχονταν κατευθείαν από τον ίδιο, ειδικά οι προσβολές. Βέβαια πέρασε σκληρή εκπαίδευση πρώτα και ο ίδιος. Ο Kubrick ανέθεσε στον βοηθό του, Leon Vitali, να του πετάει μπάλες του τένις και πορτοκάλια καθώς πρόβαρε τις ατάκες του, και όταν αποτύγχανε να τις πιάνει και να τις ρίχνει πίσω, έπρεπε να ξεκινάει από την αρχή…
• Ο Kubrick είχε προσφέρει τηλεφωνικά τον ρόλο του Χάρτμαν στον Ed Harris, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Αργότερα θα αποκαλέσει την απόφαση του ανόητη. Υποψήφιος για τον ίδιο ρόλο ήταν και ο Bill McKinney.
• Οχτώ μήνες διαπραγματεύσεων με τον Anthony Michael Hall για τον ρόλο του Τζόκερ δεν ήταν αρκετοί για να φέρουν αποτέλεσμα. Στα υπόψιν ήταν και ο Val Kilmer, ενώ ο Bruce Willis είπε εξαρχής όχι λόγω των υποχρεώσεων του στη σειρά Moonlighting (Αυτός, Αυτή και τα Μυστήρια).
• Ο νεαρός τότε Denzel Washington ήθελε διακαώς να βρεθεί στο καστ, αλλά ο Kubrick δεν του έστειλε ποτέ το σενάριο.
• Όλα τα γυρίσματα έγιναν σε διάφορες τοποθεσίες στη Μεγάλη Βρετανία.
• Η κόρη του Kubrick, η Vivian, παρακολουθούσε στενά τα γυρίσματα μαζεύοντας υλικό με την κάμερα της με σκοπό τη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ making-of. Εντέλει, αυτό δεν έγινε ποτέ, αν και μέρος του υλικού της βλέπουμε στο ντοκιμαντέρ Stanley Kubrick’s Boxes (2008).
• Η φράση “Me so horny. Me love you long time” (που λέει η βιετναμέζα πόρνη στους φαντάρους) έγινε αργκό ατάκα, και έμελλε να συμπεριληφθεί σε δύο μεγάλες ραπ επιτυχίες: Me So Horny (2 Live Crew) και Baby Got Back (Sir Mix-A-Lot).
• Το φιλμ κόστισε 30 εκατομμύρια δολάρια, αλλά πέτυχε εισπράξεις των 120.

Μουσικά Παραλειπόμενα

• Ένα σινγκλ με τίτλο Full Metal Jacket (I Wanna Be Your Drill Instructor) βγήκε για την προώθηση της ταινίας, χωρίς όμως να ακούγεται σε αυτήν. Πρόκειται για μια χορευτική μίξη με “στοίχους” στρατιωτικές ιαχές του φιλμ, που όμως έφτασε ως το νούμερο 2 της Μεγάλης Βρετανίας.
• Η Vivian Kubrick υπογράφει το συνθεσάιζερ σκορ, με το ψευδώνυμο Abigail Mead, αλλά ήταν τα τραγούδια των 60’s (όλα επιλογές του Kubrick) που έκαναν εμπορικό το σάουντρακ. Μεταξύ αυτών: Chapel of Love (The Dixie Cups), Wooly Bully (Sam the Sham & The Pharaohs), These Boots Are Made for Walkin’ (Nancy Sinatra), Surfin’ Bird (The Trashmen), Paint It Black (The Rolling Stones) και Hello Vietnam (Johnnie Wright).