District 9: Απαγορευμένη Περιοχή (2009)

ΣΥΝΟΨΗ

Κοντεύουν 30 χρόνια από τότε που οι πρώτοι εξωγήινοι έφτασαν στη Γη. Δεν έμοιαζαν εχθρικοί, δεν έφεραν μαζί τους εντυπωσιακά τεχνολογικά επιτεύγματα, στην πραγματικότητα ήταν μετανάστες από τον πλανήτη τους. Και καθώς τα έθνη διαπραγματεύονταν για το πώς έπρεπε να τους χειριστούν, αποφασίστηκε να τους εγκαταστήσουν εκεί κοντά όπου πρωτοεμφανίστηκαν, λίγο έξω από το Γιοχάνεσμπουργκ, στην απαγορευμένη περιοχή District 9. Σήμερα, την ευθύνη των εξωγήινων έχει η MNU (Multi-National United), μια εταιρεία ιδιωτικών συμφερόντων που θα αποκομίσει τεράστια κέρδη αν καταφέρει να χρησιμοποιήσει τα πανίσχυρα όπλα τους, τα οποία όμως προϋποθέτουν εξωγήινο DNA για να μπουν σε λειτουργία. Όταν ο Βίκους βαν ντερ Μέρβε, ένας υπάλληλος της MNU, προσβληθεί από έναν εξωγήινο ιό που αλλάζει το DNA του, γίνεται ο άνθρωπος-κλειδί για την εξερεύνηση της εξωγήινης τεχνολογίας. Και ενώ όλοι τον καταδιώκουν, δεν του μένει άλλη επιλογή: πρέπει να κρυφτεί στην District 9.

Σκηνοθεσία:

Neill Blomkamp

Κύριοι Ρόλοι:

Sharlto Copley … Wikus Van De Merwe

Jason Cope … Grey Bradnam/Christopher Johnson

David James … συνταγματάρχης Koobus Venter

Vanessa Haywood … Tania Van De Merwe

Mandla Gaduka … Fundiswa Mhlanga

Eugene Khumbanyiwa … Obesandjo

William Allen Young … Dirk Michaels

Robert Hobbs … Ross Pienaar

Nathalie Boltt … Sarah Livingstone

Jed Brophy … αστυνόμος James Hope

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Neill Blomkamp, Terri Tatchell

Παραγωγή: Carolynne Cunningham, Peter Jackson

Μουσική: Clinton Shorter

Φωτογραφία: Trent Opaloch

Μοντάζ: Julian Clarke

Σκηνικά: Philip Ivey

Κοστούμια: Diana Cilliers

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: District 9
Ελληνικός Τίτλος: District 9: Απαγορευμένη Περιοχή

Σεναριακή Πηγή

Σενάριο: Alive in Joburg του Neill Blomkamp.

Κύριες Διακρίσεις

Υποψήφιο για Όσκαρ καλύτερης ταινίας, διασκευασμένου σεναρίου, μοντάζ και ειδικών εφέ.
Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα σεναρίου.
Υποψήφιο για Bafta σκηνοθεσίας, σεναρίου, φωτογραφίας, μοντάζ, σκηνικών, ήχου και ειδικών εφέ.

Παραλειπόμενα

Η ιστορία βασίζεται στο σενάριο μιας μικρούς μήκους ταινίας, το Alive in Joburg (2005), όπου είναι η πρώτη ταινία του Neill Blomkamp. Στο mockumentary παρουσιάζονται οι αλληλεπιδράσεις στην κοινωνία του Γιοχάνεσμπουργκ, ανάμεσα σε ανθρώπους και εξωγήινους. Υπάρχουν όμως κι επιρροές από την παιδική ηλικία του σκηνοθέτη στην ίδια πόλη, κατά την περίοδο του Απαρτχάιντ.
Ο πρωταγωνιστής Sharlto Copley δεν είχε καμία όρεξη να ασχοληθεί με την ηθοποιία, ως την στιγμή που ο Neill Blomkamp τον επέλεξε για τον κύριο ρόλο στο Alive in Joburg. Δεν συμμετείχε και πάλι πουθενά έκτοτε ώσπου πείστηκε να παίξει και στη μεγάλη μήκους μεταφορά.
Όλοι οι εξωγήινοι της ταινίας είναι προϊόντα των ψηφιακών CGI, εκτός από τη σκηνή της εγχείρησης. Ερμηνευτής των κινήσεων τους ήταν ο Jason Cope, που παίζει και ζωντανά τον ηγέτη των εξωγήινων.
Έξι διαφορετικά φινάλε γυρίστηκαν ώσπου να βρεθεί το κατάλληλο.
Ως διαφημιστική καμπάνια αναρτήθηκαν πόστερ σε Μεγάλη Βρετανία και Βόρεια Αμερική, όπου δίνονταν τηλέφωνο για να καταδειχτούν οι μη-άνθρωποι. Δεν υπήρχε ο τίτλος του έργου, παρά μόνο η διεύθυνση του site.

ΚΡΙΤΙΚΗ #1

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 10/11/2009

Έχω την εντύπωση πως επιβάλλεται να καλωσορίσουμε τον Neill Blomkamp, αφού με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία προκαλεί αίσθηση. Παίρνει ένα τόσο εξαντλημένο θέμα, όπως οι εξωγήινοι, και το προσαρμόζει σε κάτι το νέο, το έξυπνο, το mainstream ανεξάρτητο, το cult της χρονιάς. Ως Νοτιοαφρικανός, δεν έχει ξεχάσει τις πληγές της χώρας του, και περιτριγυρίζει τη νοηματική του γύρω από το Απαρτχάιντ και τον ρατσισμό. Απλά τώρα οι έγχρωμοι είναι κραταιοί, και οι εξωγήινοι είναι τα απολειφάδια της κοινωνίας μας. Πολύ πρωτόλεια μηνύματα βέβαια για να θεωρηθούν και πρωτότυπα, αλλά η εποχή μας χρειάζεται συνεχείς ενέσεις λογικής πάνω στο ζήτημα, γιατί δεν μοιάζει να βάζει μυαλό…

Αυτή είναι η δεύτερη ανάγνωση του έργου, αφού η πρώτη είναι μια ταινία δράσης με τη σκηνοθετική τεχνική του Ridley Scott. Σε αυτό το επίπεδο, το έργο δεν εντυπωσιάζει πέρα από την ντοκιουντράμα νοοτροπία του, που όμως δεν κρατάει σε μόνιμη ανάπτυξη. Πάνω σε αυτό και πάνω σε κάποιες άλλες λεπτομέρειες, ο Blomkamp επιλέγει εύκολες λύσεις, προτιμά να αφήσει αναπάντητα κενά, και να πάρει δάνεια από υπάρχουσες δουλειές. Από την άλλη, δεν κατάλαβα αν του ξέφυγε ένας υπόγειος σατιρικός υπαινιγμός (αλά Men in Black) ή το έκανε ηθελημένα για να επενδύσει στην cult διάσταση του έργου του. Η ταινία συνολικά ικανοποιεί φαν πολλών ειδών, σε κρατάει σε ένταση, σου γεμίζει το μάτι. Νιώθεις ότι συμμετέχεις σε μια νέα μορφή κινηματογράφου, ακόμα κι αν δεν είναι απόλυτα. Στην τελική, δεν είναι ακόμα μια ζούφια περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, κι αυτό από μόνο του επιβάλει αναγνώριση.

Βαθμολογία:

ΚΡΙΤΙΚΗ #2

Κριτικός: Σοφία Γουργουλιάνη
Έκδοση Κειμένου: 6/4/2010

Αν στο άκουσμα της έννοιας «ταινία με εξωγήινους» έχετε στον νου σας κάτι ανάμεσα στον E.T. και στα Transformers χωρίς τη Megan Fox, που να περιλαμβάνει τα κλισέ και των δύο, ο Neill Blomkamp είναι εδώ για να αποκαταστήσει τη φήμη των εξωγήινων στον κινηματογράφο και να μας τους ξανασυστήσει με έναν τρόπο διαφορετικό.

Οι σχέσεις ανθρώπων εξωγήινων δεν είναι το επιφανειακό «τρέξε μη σε φάει ο μπαμπούλας κι άμα λάχει τον σκοτώνεις». Ο μπαμπούλας υπάρχει, αλλά είναι ο άνθρωπος. Οι εξωγήινοι λαμβάνουν τον ρόλο μιας κοινής μειοψηφίας, και μέσω της συμπεριφοράς του ανθρώπου απέναντι τους συνειδητοποιούμε καλύτερα σχεδόν από ποτέ τι είμαστε ικανοί να κάνουμε στο όνομα της δήθεν ασφάλειας μας έναντι κάθε μειοψηφίας, αλλά και το ότι ο εχθρός μας δεν τριγυρνάει κάπου έξω, μα έχει για τα καλά θρονιαστεί μέσα μας.

Εντάξει, όλοι έχουμε ξανακούσει για τα δεινά του ρατσισμού, όμως δεν τα έχουμε ξανακούσει και κυρίως δεν τα ‘χουμε ξαναδεί μ’ αυτό τον τρόπο. Ο σκηνοθέτης μέσω του ντοκιουντράμα κι άγνωστων αλλά εξαιρετικών ηθοποιών μάς χαρίζει μια ταινία επιστημονικής φαντασίας που δεν μπορεί όμως να παραμείνει στη φαντασία μας. Αντίθετα, μετά το τέλος της θα ανοίξετε δειλά-δειλά τα παντζούρια και θα κοιτάξετε ψηλά, και μόνο όταν συνειδητοποιήσετε ότι στο οπτικό σας πεδίο δεν υπάρχει κανένας εξωγήινος και κανένα διαστημόπλοιο θα ηρεμήσετε.

Ναι τα κλισεδάκια υπάρχουν και είναι κυρίως σκηνοθετικά κι όχι σεναριακά, όμως με το φινάλε της η ταινία καταφέρνει να τα αποβάλλει από τα μυαλό μας, αν όχι να μας πείσει να κάνουμε πως δεν τα είδαμε. Δείτε το, διαφωτιστείτε κι εντέλει παθιαστείτε με το καλύτερο sci-fi των τελευταίων ετών.

Βαθμολογία: