Bright Star (2009)

ΣΥΝΟΨΗ

Λονδίνο, 1818. Ένα κρυφό ειδύλλιο ξεκινά ανάμεσα στον 23χρονο άγγλο ρομαντικό ποιητή Τζον Κιτς και τη 18χρονη Φάνι Μπράουνι, νεαρή μοδίστρα με αιχμηρή γλώσσα. Στην αρχή, εκείνος τη θεωρούσε μια στιλάτη σουσουράδα, ενώ εκείνη δεν έτρεφε την παραμικρή εκτίμηση για τη λογοτεχνία. Ο χρόνος όμως κατάφερε να μειώσει τις αποστάσεις μεταξύ τους: η γνωριμία έγινε φιλία και η φιλία ένας παθιασμένος έρωτας. Ένας έρωτας που δεν θα έμενε κρυφός και που έμελλε να προκαλέσει πολλές αντιδράσεις. Παρά τα προβλήματα όμως από το περιβάλλον τους, η σπάνια ερωτική εμμονή ολοένα και δυνάμωνε μέχρι που οι δύο νέοι παραδόθηκαν ο ένας στον άλλο άνευ όρων.

Σκηνοθεσία:

Jane Campion

Κύριοι Ρόλοι:

Abbie Cornish … Fanny Brawne

Ben Whishaw … John Keats

Paul Schneider … Charles Armitage Brown

Kerry Fox … Κα Brawne

Thomas Brodie-Sangster … Samuel Brawne

Edie Martin … Toots Brawne

Samuel Barnett … Joseph Severn

Antonia Campbell-Hughes … Abigail O’Donaghue Brown

Olly Alexander … Tom Keats

Jonathan Aris … Leigh Hunt

Claudie Blakley … Maria Dilke

Roger Ashton-Griffiths … καταστηματάρχης

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Jane Campion

Παραγωγή: Jan Chapman, Caroline Hewitt

Μουσική: Mark Bradshaw

Φωτογραφία: Greig Fraser

Μοντάζ: Alexandre de Franceschi

Σκηνικά: Janet Patterson

Κοστούμια: Janet Patterson

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Bright Star
Ελληνικός Τίτλος: Bright Star

Σεναριακή Πηγή

Βιογραφία: Keats του Andrew Motion.

Κύριες Διακρίσεις

Υποψήφιο για Όσκαρ κοστουμιών.
Υποψήφιο για Bafta κοστουμιών.
Βραβείο φωτογραφίας, σκηνικών και κοστουμιών στα εθνικά βραβεία της Αυστραλίας. Υποψήφιο σε ακόμα 7 κατηγορίες, μεταξύ αυτών και καλύτερης ταινίας.
Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών.

Παραλειπόμενα

Ο τίτλος αναφέρεται σε σονέτο του Keats με τίτλο “Bright star, would I were steadfast as thou art”.
Ο Whishaw έμαθε να γράφει με καλαμάρι και μελάνι κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Τα γράμματα που στέλνει ο Κιτς στη Φάνι επί της ταινίας ήταν γραμμένα από τον ηθοποιό.
Μια συλλογή από ποιήματα του Keats κυκλοφόρησε παράλληλα με την ταινία, και είχε τίτλο Bright Star: Love Letters and Poems of John Keats to Fanny Brawne. Το 144ων σελιδών βιβλίο εκδόθηκε από την Penguin, και την εισαγωγή υπέγραφε η Campion.
Ο Ben Whishaw γνωρίστηκε και ήρθε κοντά με τον συνθέτη Mark Bradshaw κατά τα γυρίσματα, με αποτέλεσμα το 2012 να προχωρήσουν σε πολιτικό γάμο.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος
Έκδοση Κειμένου: 25/8/2010

Με ελάχιστες οικονομικές δυνατότητες ο ποιητής Τζον Κίτς και ο φίλος και προστάτης του, επίσης ποιητής Μπράουν (Brown) νοικιάζουν δωμάτια στην ταπεινή κατοικία της κυρίας Μπράουν (Browne). H μεγαλύτερη κόρη Φάνι σταδιακά ερωτεύεται τον Κιτς, προσπαθώντας λόγω έρωτος να κατανοήσει την ποίηση, εκείνος ανταποκρίνεται ενώ ο λογοτεχνικός του περίγυρος έχει αντιρρήσεις. Η Φάνι του παραστέκεται στην μοιραία φυματίωση μέχρι την αναχώρησή του στην Ιταλία (όπου βρήκε τον θάνατο στα 25 του χρόνια), παραμένοντας πιστή για το υπόλοιπο της ζωής της.

Στον πυρήνα της νέας ταινίας της Κάμπιον βρίσκουμε τον ρομαντισμό όπως αυτός εκφράστηκε μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις τον 19ο αιώνα. Αν κοιτάξουμε τα πράγματα μακροσκοπικά, μπορούμε να πούμε ότι ο ρομαντισμός ήταν και αυτός συνέπεια του διαφωτισμού. Καθώς η χριστιανική θρησκεία έχασε την φαντασιακή της δύναμη με την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, η «ανάγκη για μεταφυσική» πέρασε στον έρωτα, στη φύση και στα κοινωνικά ιδεώδη. Η φύση πλημμύρισε ξανά από πλάσματα της ελληνικής μυθολογίας, νέα έθνη γεννιόνταν ως εκφράσεις μεγάλων ιδεών που λες και κατέβαιναν από ένα πλατωνικό ουρανό και το αντικείμενο του έρωτα υψώθηκε ως αγιότητα εξαϋλώνοντας την σάρκα. Ο έρωτας για να είναι έρωτας έπρεπε να φαντάζει σχεδόν απροσπέλαστος, τόσο ιδανικός που να προσεγγίζεται μόνο μέσα από τις τέχνες, την αλληλογραφία, τα βλέμματα, ένα ανεπαίσθητο άγγιγμα μιας δαντέλας, ένα όρκο, ελάχιστα απαλά φιλιά στην καλύτερη περίπτωση. Όλη αυτή η εξιδανίκευση μοιάζει τόσο ξένη, απομακρυσμένη από την δική μας εποχή που κάνει την ταινία της Κάμπιον μια σοκαριστική χειρονομία-αντίδραση στην εξ ίσου σοκαριστική σημερινή «μεταφυσική» του χρήματος και της τεχνοκρατίας. Ναι, το φιλμ αποτελεί μια μαχητική δήλωση για την κατάστασή μας – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να επιστρέψουμε σε ένα τέτοιο ρομαντισμό που άλλωστε στις ακραίες του συνέπειες, όταν συναντήθηκε με την βιομηχανική επανάσταση, έφτασε να εκφραστεί ως ναζισμός.

Στο «Bright star» δεν έχουμε να κάνουμε με την συνήθη βιογραφία ενός ιστορικού προσώπου. Η Κάμπιον παραμερίζει όλες τις συμβάσεις της λαϊκής αφήγησης και εστιάζει στην ουσία μιας κουλτούρας όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τις μικρές λεπτομέρειες μιας «ασήμαντης» καθημερινότητας. Οι ήρωες συζητούν σε λιτά δωμάτια ή περπατούν στην εξοχή, απαγγέλλονται στίχοι ενώ οι τόνοι σπανίως ανεβαίνουν. Οι σκηνές δεν παράγουν συναισθήματα και ιδέες όπως έχουμε συνηθίσει όσον αφορά την «παραγωγή και κατανάλωση», καλώντας μας να αφουγκρασθούμε την ρομαντική κατάσταση από μέσα και όχι ως παρατηρητές. Τα πλάνα δεν «δείχνουν», «περιέχουν». «Απ έξω» είναι μια αφήγηση κουραστική με τον αργό ρυθμό και την απουσία δράσης, «από μέσα» συναρπαστική στην γνησιότητα της απόδοσης.

Βεβαίως η Κάμπιον, με τον δικό της τρόπο φεμινίστρια, βάζει στο κέντρο της δραματουργίας την Φάνι Μπράουν, αφήνοντας τον Κίτς (Μπεν Γουίσοου, ο Σεμπάστιαν στο Brideshead Revisited του 2008) να λειτουργεί ως είδωλο του ρομαντισμού και ερωτικό αντικείμενο, με την Άμπι Κόρνις να ερμηνεύει με μια εσωτερικότητα που σπάνια βλέπουμε.

Βαθμολογία: