Alien: Romulus

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος

Έκδοση Κειμένου: 28/8/2024

Η πρόθεση του σκηνοθέτη Fede Alvarez να επαναφέρει το franchise του “Alien” στις τρομακτικές του ρίζες, συνδυάζοντάς το παράλληλα με την καθαρή δράση της μεταγενέστερης συμβολής του James Cameron, είναι από μόνη της αξιέπαινη σαν ιδέα, αλλά η συνολική του πρόταση είναι πολύ πιο ολοκληρωμένη και κατορθώνει να επανασυστήσει τον πυρήνα της ουσίας με τρόπο που καθιστά το “Romulus” όχι απλώς ένα εμπορικό τέχνασμα αλλά μια ταινία που επιβεβαιώνει τη θέση της στον μύθο του franchise.

Αν θεωρήσουμε ότι η ρετρό διάθεση μπορεί να αποτελέσει ανανέωση, το “Romulus” από την αρχή ανανεώνεται με εικόνες ενός σκοτεινού και σκονισμένου δυστοπικού σκηνικού βγαλμένου από το “Blade Runner”. Αυτή η αρχή ήδη διαφέρει από τα τελευταία κεφάλαια του Scott, τα οποία ελάχιστο χώρο άφησαν στην περιγραφή του κόσμου έξω από το διαστημόπλοιο και απομακρύνονται από το στοχαστικό και εννοιολογικό περιεχόμενό του. Εδώ η αφετηρία είναι σαφής: μια ομάδα νεαρών αποφασίζει να καταλάβει ένα εγκαταλελειμμένο διαστημόπλοιο που πλέει κοντά στην αποικία τους, να αφήσει πίσω μια ζωή σκλαβιάς και να αναζητήσει έναν καλύτερο κόσμο.

Από τη στιγμή που η ομάδα βρεθεί στο διαστημόπλοιο, η αναμέτρηση του Alvarez με το πρωτότυπο εντείνεται από τις εικόνες και τις ιστορίες που φέρνει στο προσκήνιο, από την πλανοθεσία που δίνει έμφαση στην εγκατάλειψη, την παρωχημένη τεχνολογία και τη χρήση animatronics, αλλά και από τη δυναμική μεταξύ των χαρακτήρων, όπου το δυνατό χαρτί αφορά την πρωταγωνίστρια Ρέιν με το τεχνητό άτομο Άντι, τον οποίο αντιμετωπίζει ως αδερφό της, προγραμματισμένο από τον πατέρα της να έχει το καλό της ως απώτερο σκοπό. Η επιλογή μιας ομάδας πολύ νεαρών χαρακτήρων ενίοτε γίνεται σε βάρος της αξιοπιστίας, αλλά λειτουργεί υπέρ της δυναμικής του φύλου. Η προσοχή που δίνει ο Alvarez στο θέμα της μητρότητας αναδεικνύει μια ενδιαφέρουσα σχέση με το πρωτότυπο σε διάφορες μορφές και κρύβει λεπτομέρειες που υπερτονίζουν αυτό τον προβληματισμό, όπως η έγκυος κοπέλα, η ονομασία του διαστημικού σταθμού (Αναγέννηση) και των δύο τμημάτων του (Ρωμύλος και Ρώμος), και η γονιμοποίηση του ξενόμορφου που πηγαίνει τo body-horror στοιχείο ένα βήμα παραπέρα από το “Alien: Resurrection”.

Η κλασική δομή του “Alien” συνδιαλέγεται επίσης με πιο φρέσκα και καινοτόμα στοιχεία, με τον Alvarez να αντλεί ιδέες από τα βιντεοπαιχνίδια της σειράς που δεν περιορίζονται σε αναφορές αλλά ενσωματώνονται στη δομή της ταινίας. Σε αφηγηματικό επίπεδο, οι αποστολές του “Romulus” χωρίζουν το σασπένς σε ενότητες που θυμίζουν τα προοδευτικά επίπεδα ενός παιχνιδιού, με το άνοιγμα και το κλείσιμο θυρών να σηματοδοτούν την αρχή και το τέλος της κάθε πίστας. Εντός αυτών των ορίων, οι αναζητήσεις και οι δράσεις των ηρώων παίρνουν σάρκα και οστά καθώς ολοκληρώνουν αυτόνομα quest (αναβαθμίστε το τεχνητό άτομο για να βγείτε από το δωμάτιο, διασχίστε μια περιοχή γεμάτη από facehuggers ή χωρίς βαρύτητα, τραβήξτε τους σωστούς μοχλούς για να απελευθερώσετε ένα μέρος του διαστημόπλοιου). Με αυτά τα συμβολικά όρια, η ταινία αξιοποιεί στο έπακρο την -τυπική για τα βιντεοπαιχνίδια- πρακτική της λεηλασίας, με τους χαρακτήρες να πρέπει να λεηλατήσουν το διαστημόπλοιο για να βρουν αυτό που χρειάζονται, μασκαρεμένη όμως υπό το πρίσμα της επιβίωσης και με επίγνωση του κινηματογραφικού μέσου για τη δημιουργία της πιο βαθιάς φύσης του τρόμου: τον φόβο.

Η ψυχή του πρωτότυπου “Alien” και η μεγάλη παρακαταθήκη του είναι ο χαρακτήρας της Έλεν Ρίπλεϊ, ο οποίος κατόρθωσε να ενοποιήσει υπό ένα κοινό πρίσμα τα διαφορετικά είδη όπου ανήκουν οι πρώτες τέσσερις ταινίες του franchise, και κυρίως, να μας κάνει υποσυνείδητα να αγωνιούμε για την επιβίωση του τυχαίου πρωταγωνιστή. Και το “Romulus” παλεύει με επιμονή να παρουσιάσει νέους χαρακτήρες και να σκιαγραφεί τραγικά παρελθόντα για να αντλήσει την ενσυναίσθηση του θεατή. Με την ομάδα των νεαρών να είναι ως επί το πλείστον άγνωστοι μεταξύ αγνώστων, και με έχθρες που πηγάζουν από συναισθηματική ανωριμότητα, το βάρος πέφτει στην ψευδο-αδερφική σχέση της Ρέιν και του Άντι, και η χημεία μεταξύ της Cailee Spaeny και του David Jonsson κάνει τον θεατή να κατανοεί τον συναισθηματικό δεσμό που τους ενώνει.

Ο Alvarez έχει καταλάβει τι περιμένει να δει το κοινό από μια ταινία “Alien” και έχει αφιερωθεί πλήρως στον σκοπό να τιμήσει εξίσου τις προσδοκίες αυτές αλλά και το ίδιο το franchise χωρίς να εκβιάζει το αποτέλεσμα. Το CGI δεν καταχράται τη φιλοξενία του, με εξαίρεση την ανάσταση ενός χαρακτήρα με αμφιλεγόμενο οπτικό αποτέλεσμα, η ιδέα όμως σε αφηγηματικό επίπεδο παραείναι συναρπαστική για να επιτρέψει την κηλίδωση της ταινίας από τη μέτρια υλοποίησή της. Το “Romulus” ανήκει στο είδος των blockbuster που έχουν σχεδιαστεί με μέτρο για επιτυχία εκεί που οι φόρμουλες των περασμένων επιτυχιών έμοιαζαν εξαντλημένες. Το μόνο για το οποίο μπορεί να κατηγορηθεί είναι το μικρό ρίσκο που παίρνει σε μια ιστορία ελάχιστα καινοτόμα που επαναφέρει τη δομή του πρωτότυπου και παρέχει στοιχεία ήδη γνωστά από όλο το franchise. Αυτό όμως δεν το εμποδίζει να είναι η τρίτη καλύτερη ταινία στη λίστα.

Βαθμολογία: