Σιδερένια Γροθιά

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος

Έκδοση Κειμένου: 5/2/2024

Μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες της σκηνής της επαγγελματικής πάλης, την κατάρα της οικογένειας Φον Έριχ, φέρνει στη μεγάλη οθόνη ο πάλαι ποτέ υποσχόμενος σκηνοθέτης Sean Durkin που είχε βραβευτεί στο Sundance με το ντεμπούτο του, “Martha Marcy May Marlene”. Η ιστορία της θρυλικής δυναστείας που θεωρούνταν προσάρτημα στην αθλητική ψυχαγωγία την δεκαετία του 1980 και προσπάθησε να μετατρέψει τους απογόνους της σε σούπερ-σταρ του ρινγκ, εξετάζεται υπό το πρίσμα των αιτιών που την οδήγησαν στην άνοδο και την απότομη παρακμή, μέσα από έναν συνδυασμό εγκαταλειμμένων ονείρων και του βάρους της ψυχολογικής και σωματικής πίεσης.

Η ασπρόμαυρη εναρκτήρια σεκάνς μάς εισάγει στον κόσμο και τη νοοτροπία του πατριάρχη Φριτς Φον Έριχ, καθώς στο κέντρο της οθόνης εμφανίζεται μια παλαίστρα υπό τον βαρύγδουπο ήχο μιας επικής μουσικής, το σκηνικό δηλαδή όπου θα εκτυλιχθεί η τραγική αυτή ιστορία. Στο σκηνικό αυτό, λαδωμένες ανδρικές μάζες μυών συγκρούονται μεταξύ τους ανελέητα με στόχο το ανώτατο έπαθλο αναγνώρισης, τη ζώνη του παγκόσμιου πρωταθλητή, το μοναδικό βραβείο που λείπει από το γεμάτο με όπλα και αγαλματίδια ντουλάπι του πατέρα Φον Έριχ, με το βάρος της άπιαστης αυτής νίκης να κληρονομείται στα τέσσερα παιδιά του, τα οποία γαλουχεί με τη δύναμη, τη σκληρότητα και τον Θεό. Η δημιουργία μιας ταινίας με αυτά τα συστατικά, που πατάει τις σωστές νότες συναισθήματος και συγκίνησης και που αγκαλιάζει τους χαρακτήρες της, είναι από μόνη της τέχνη και ο Durkin βρίσκεται κατά βάση στον σωστό δρόμο.

Σε έναν κόσμο όπου η αρρενωπότητα εξακολουθεί να υμνείται με απαράβατα τελετουργικά, ο Durkin μιλάει για συναισθήματα, για φιλία, αγάπη και οικογένεια, για απώλεια, θλίψη και πόνο, υπονομεύοντας με αυτό τον τρόπο τους κανόνες ενός κλασικού αθλητικού δράματος και τα τοξικά παράγωγά τους. Η ουσία της ιστορίας δεν αφορά τον θρίαμβο ενάντια στις πιθανότητες, αλλά για το πώς μια σειρά από ζωές έχασε τον σημαντικότερο αγώνα, αυτόν μιας ανείπωτης χαμένης ευτυχίας, εξερευνώντας τη ρίζα του κακού και ξεγυμνώνοντας τις κρυφές αιτίες πίσω από την «κατάρα».

Ο Durkin διαχωρίζει διακριτικά την ιστορία του σε δύο μέρη, αρχικά τοποθετώντας στο ταμπλό όλες τις παραμέτρους του δράματος, και εν συνεχεία ακολουθώντας τις συγκλίνουσες αυτές διαδρομές θανάτου, έχοντας σαν σταθερά την οπτική του μοναδικού εν ζωή αδερφού Φον Έριχ. Διόλου τυχαία, το μόνο φωτεινό σημείο σε αυτό το ταξίδι επιβίωσης έρχεται με τη μορφή μιας γυναίκας, της Παμ, που φωτίζει με τη γοητεία της όχι μόνο τη μοίρα του Κέβιν Φον Έριχ αλλά και αυτή τη σκοτεινή αντρική ιστορία. Ο Durkin δεν αξιώνεται τον ρόλο του διδάκτορα με το να παίρνει θέση στο τι θα έπρεπε να είχε συμβεί καταγράφοντας με κυνισμό την πτώση της οικογένειας. Αντιθέτως, ακολουθεί με συμπόνια τον ρόλο του ως ερευνητής της αλήθειας και κατορθώνει, έχοντας χτίσει σωστά τις βάσεις των δύο πρώτων πράξεων, να δημιουργήσει έναν πραγματικό αντίκτυπο με τις απανωτές απώλειες που βαραίνουν την κλιμάκωση της ιστορίας. Μάλιστα δεν διστάζει να αφήσει απ’ έξω ένα μεγάλο επαναλαμβανόμενο μέρος της πραγματικής ιστορίας της οικογένειας, κρατώντας όμως την ουσιαστική απεικόνιση του ανελέητου ανταγωνιστικού δόγματος που τη διέπει, ένα σύστημα συγγενειών και θρησκείας από το οποίο απουσιάζει ολοκληρωτικά η αγάπη. Μέσα από την αποσύνθεση αυτού του κλειστού συστήματος αντανακλάται, με τη σταθερά διακριτική σκηνοθεσία του Durkin, η αποσύνθεση μιας ολόκληρης χώρας και του οικονομικού της συστήματος, καθώς το αθλητικό της κομμάτι δεν εστιάζει στην ενδυνάμωση του σώματος αλλά στην ανελέητη εκμετάλλευσή του στο όνομα μιας φαύλας οικογενειακής αρμονίας.

Ένα σεναριακό τόλμημα του Durkin είναι η ενσωμάτωση της επονομαζόμενης «κατάρας» ως θεμελιώδες κομμάτι της πλοκής για να προτείνει στην έκβασή της, αν όχι σαν λύτρωση αλλά έστω σαν διέξοδο (το ίδιο στοιχείο που συνέβαλε σε όλη αυτή τη δυστυχία), την οικογένεια. Το ότι κατορθώνει να το παρουσιάσει οργανικά δεν οφείλεται μόνο στο εξαιρετικό του σενάριο αλλά και στην ομάδα των ηθοποιών με προεξέχοντα τον Zac Efron, τον οδηγό μας σε αυτή την συναισθηματική κατάβαση στον Άδη όπου η νοοτροπία της “σιδερένιας γροθιάς”, έτσι όπως μας γνωστοποιείται στην εισαγωγή, καταδεικνύεται ως το πιο απαίσιο σύμβολο της επικρατούσας ηθικής.

Βαθμολογία: