Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ (2013)

ΣΥΝΟΨΗ

Ο επίδοξος συγγραφέας Νικ Κάραγουεϊ φεύγει από τις μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ για να πάει στη Νέα Υόρκη της Άνοιξης του 1922, μιας εποχής που χαρακτηρίζεται από τα χαλαρά ήθη, την πομπώδη τζαζ, την κυριαρχία του λαθρεμπορίου και της ακμής του χρηματιστηρίου. Κυνηγώντας το δικό του Αμερικανικό Όνειρο, ο Νικ θα βρεθεί δίπλα στον μυστηριώδη και κοσμικό εκατομμυριούχο Τζέι Γκάτσμπυ και κοντά στην ξαδέρφη του, Ντέζι, και τον ερωτύλο γαλαζοαίματο σύζυγό της, Τομ Μπιουκάναν. Κάπως έτσι, ο Νικ θα χαθεί στον ελκυστικό κόσμο των κροίσων, της ψευδαίσθησης, του έρωτα και της απάτης τους. Καθώς ο Νικ βιώνει τα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τον κόσμο στον οποίο πλέον ζει, καταγράφει την ιστορία του ατελέσφορου έρωτα, των αδιάφθορων ονείρων που αποτελούν σημεία αναφοράς για τη σύγχρονη εποχή.

Σκηνοθεσία:

Baz Luhrmann

Κύριοι Ρόλοι:

Leonardo DiCaprio … Jay Gatsby/James Gatz

Tobey Maguire … Nick Carraway

Carey Mulligan … Daisy Buchanan

Joel Edgerton … Tom Buchanan

Isla Fisher … Myrtle Wilson

Jason Clarke … George Wilson

Elizabeth Debicki … Jordan Baker

Jack Thompson … Δρ Walter Perkins

Amitabh Bachchan … Meyer Wolfshiem

Adelaide Clemens … Catherine

Callan McAuliffe … James Gatz (νεαρός)

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Baz Luhrmann, Craig Pearce

Παραγωγή: Lucy Fisher, Catherine Knapman, Baz Luhrmann, Catherine Martin, Douglas Wick

Μουσική: Craig Armstrong

Φωτογραφία: Simon Duggan

Μοντάζ: Jason Ballantine, Jonathan Redmond, Matt Villa

Σκηνικά: Catherine Martin

Κοστούμια: Catherine Martin

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Μέτρια.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: The Great Gatsby
Ελληνικός Τίτλος: Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ
Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Ο Υπέροχος Γκάτσμπι

Άμεσοι Σύνδεσμοι

Είμαι Ένας Κολασμένος (1949)
Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ (1974)

Σεναριακή Πηγή

Μυθιστόρημα: The Great Gatsby του F. Scott Fitzgerald.

Κύριες Διακρίσεις

Όσκαρ σκηνικών και κοστουμιών.
Βραβείο Bafta σκηνικών και κοστουμιών. Υποψήφιο για μακιγιάζ/κομμώσεις.

Παραλειπόμενα

Το ίδιο κλασικό μυθιστόρημα έγινε πρώτα ταινία το 1926, μετά το 1949 και έπειτα το 1974. Έχει βέβαια διασκευαστεί και υπό πολλές άλλες μορφές, ακόμα και σε όπερα.
Το 2010 είχε δηλώσει ενδιαφέρον να το αναλάβει ο Martin Scorsese, πριν ο Luhrmann (συνδεδεμένος με το σχέδιο από το 2008) πει το οριστικό “ναι” και μετακομίσει στο Μανχάταν για να αφοσιωθεί στο φιλμ. Εντέλει, όμως, τα κεντρικά γυρίσματα έγιναν στην πατρίδα του, την Αυστραλία.
Amanda Seyfried, Rebecca Hall, Keira Knightley, Blake Lively, Abbie Cornish, Michelle Williams, Natalie Portman, Eva Green, Anne Hathaway, Olivia Wilde, Jessica Alba και Scarlett Johansson… όλες ήταν υποψήφιες για τον ρόλο της Νταίζη.
Ben Affleck, Bradley Cooper και Luke Evans συζήτησαν με την παραγωγή για τον ρόλο του Τομ.
Ο Baz Luhrmann δήλωσε πως το εσωτερικό της βίλας του Γκάτσμπι βασίστηκε στο δικό του γυμνάσιο στην Αυστραλία.
Το φιλμ γυρίστηκε με ψηφιακές κάμερες Red Epic, με φακούς Zeiss Ultra Prime.
Αρχεία των Prada και Miu Miu χρησιμοποιήθηκαν για τον σχεδιασμό των κοστουμιών, ενώ η Tiffany & Co. βρίσκεται πίσω από τα κοσμήματα.
Πρώτος χολιγουντιανός ρόλος για τον διάσημο στο Μπόλιγουντ ηθοποιό Amitabh Bachchan.
Άνοιξε εκτός συναγωνισμού το 66ο φεστιβάλ των Κανών.
Η κριτική πολώθηκε, αλλά τα ταμεία επέφεραν κέρδη. Με μπάτζετ 105 εκατομμύρια δολάρια, το φιλμ εισέπραξε 353,6. Είχε γίνει έτσι η πιο εμπορική ταινία του Luhrmann, που έχει κι ένα κάμεο πέρασμα ως σερβιτόρος.
Η ταινία βγήκε και τρισδιάστατη.

Μουσικά Παραλειπόμενα

Το πλούσιο σάουντρακ είναι σε παραγωγή Jay-Z και Bullitts. Τη μεγαλύτερη απήχηση είχε το ορίτζιναλ Young and Beautiful με τη Lana Del Rey. Σε σινγκλ βγήκαν ακόμα τα: A Little Party Never Killed Nobody (All We Got) (Fergie, Q-Tip, GoonRock) και Bang Bang (will.i.am, Shelby Spalione)

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος
Έκδοση Κειμένου: 15/5/2013

Στο Λονγκ Άιλαντ του 1922, στη μια μεριά ενός κόλπου είναι το «παλιό χρήμα» που εδώ αντιπροσωπεύουν το ζεύγος Μπιουκάναν (Ντέζι και Τομ) και στην απέναντι μεριά κάποιος μυστηριώδης νεαρός νεόπλουτος ονόματι Γκάτσμπι έχει χτίσει ένα μέγαρο στο οποίο συρρέει κάθε τόσο τα βράδια όλη η κοινωνία της περιοχής για τα τρελά φρενιτιώδη και χλιδάτα πάρτι υπό τους ήχους του τσάρλεστον που διοργανώνει, χωρίς ο ίδιος να εμφανίζεται και να μετέχει. Πλάι στο αρχοντικό του έχει νοικιάσει ένα ταπεινό σπιτάκι ο Νικ Κάραγουεϊ, ένας απόφοιτος του Γέιλ, ξάδελφος της Ντέζι, που δοκιμάζει την τύχη του στη Γουόλ Στριτ. Στόχος του Γκάτσμπι είναι να γίνει φίλος με τον Νικ ώστε να προσεγγίσει την παλιά του αγάπη, την Ντέζι, που είχε γνωρίσει κι ερωτευθεί όταν ως αξιωματικός του στρατού (αδήλωτα πάμπτωχος τότε) έφευγε Ευρώπη για τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.

«Τα πλούσια κορίτσια δεν παντρεύονται φτωχά αγόρια» θα πει τρεμάμενη η Ντέζι κάποια στιγμή, αφού οι δυο τους έχουν επανενωθεί και ξεκινήσει ρομάντζο, κρυφά από τον άντρα της που άλλωστε είναι γυναικάς. Η Ντέζι είναι το κλασικό πλουσιοκόριτσο που έχει γεννηθεί και μεγαλώσει σε μια γυάλα. Είναι αναγκαστικά ρηχή, ένα κατοικίδιο πολυτελείας και ως ένα βαθμό το ξέρει. Αλλά το παλιό φτωχόπαιδο εξαρχής έχει θαμπωθεί δια παντός από τη λαμπερή κι ευαίσθητη εικόνα της και δεν το καταλαβαίνει. Εκείνη αντιπροσωπεύει για αυτόν κάθε αξία, κάθε ποίηση της ζωής. Ένας βαθύτατα ρομαντικός εν μέσω μιας κοινωνίας που καταναλώνει πολυτέλεια, τρέχοντας ολοταχώς προς το μεγάλο κραχ που θα επέλθει μετά από επτά χρόνια.

Το κορυφαίο βιβλίο του Σκοτ Φιτζέραλντ είναι και μια τοιχογραφία της εποχής, που κρύβει μια βαθύτατη περιφρόνηση για αυτή την αβάσταχτη ελαφρότητα τού είναι και μια μελέτη χαρακτήρων με υπόγεια ταξική ανάλυση που περνάει σε δεύτερο πλάνο. Η μόνη διαφορά μεταξύ του παλιού και του νέου χρήματος είναι μόνο χρονική. Και τα δυο παράγονται παράνομα ή και ανήθικα. Αλλά ο Γκάτσμπι δεν το παρήγαγε (με το λαθρεμπόριο ποτού) για να κολυμπάει στα λούσα. Το παρήγαγε για να είναι αντάξιος της Ντέζι, για να αποκτήσει την Ντέζι. Αφελής; Ναι, αλλά όχι χυδαίος όπως οι άλλοι, κάτι που του το αναγνωρίζει ο Νικ στο τέλος.

Και… ξαφνικά έχουμε τον Μπαζ Λούρμαν (Moulin Rouge!, Australia, Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Τα Βήματα που Γοητεύουν) να μας προσφέρει ένα μιούζικαλ χωρίς τραγούδι, πνιγμένο στη λάμψη, με τα βιολιά να πηγαινοέρχονται και με μια χορογραφία πλάνων σε ντελίριο καρτούν και μάλιστα σε 3D. Εννοείται ότι οι Λεονάρντο ΝτιΚάπριο και Κάρεϊ Μάλιγκαν περισσεύουν, ότι κι αν κάνουν, όπως κι αν ερμηνεύουν. Περισσότερο βάθος βρίσκουμε στον Τόμπι ΜακΓκουάιρ (που παίζει τον Νικ και εντέλει τον… ΜακΓκουάιρ του «Θέα στον Ωκεανό»). Όλα τα καταπίνει η φαντασμαγορία σαν να πρόκειται για σοβαρό blockbuster τύπου «Batman Begins» ή ότι άλλο. Το να υπεισέλθει κανείς σε λεπτομέρειες είναι περιττό.

Ανεξάρτητα από το βιβλίο, αν επρόκειτο για πρωτότυπο σενάριο, ναι, είναι ένα ωραίο «θέαμα με συνοπτικά μηνύματα» και δικαιούται μιας διάκρισης. Εκείνο που με εντυπωσίασε είναι ότι το σενάριο αναφέρεται ως «των Λούρμαν και Κρεγκ Πιρς», ενώ πρόκειται, με ελάχιστες διαφοροποιήσεις (προσθέτουν ευκόλως εννοούμενα, αφαιρώντας κάθε ατμόσφαιρα υπαινικτικής δραματουργίας, εκλαϊκεύοντας το πακέτο), για αυτό που έγραψε ο Κόπολα στη μεταφορά του 1974 με τους Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Μία Φάροου, που εξακολουθεί να είναι και η πιο σοβαρή δραματοποίηση.

Βαθμολογία: