Ζήτημα Χρόνου

Κριτικός: Λήδα-Ειρήνη Αδάμου

Έκδοση Κειμένου: 18/8/2021

O πάλαι ποτέ ταλαντούχος δημιουργός του Spotlight, Tom McCarthy, δεν τα καταφέρνει στο πρόσφατο σκηνοθετικό του εγχείρημα, Stillwater, και τόσο αριστοτεχνικά…

Αν και ο MacCarthy (που υπογράφει και το σενάριο της ταινίας του) επιχειρεί να δομήσει ένα πρώτης τάξεως οικογενειακό δράμα, το οποίο διαδραματίζεται μεταξύ δύο ηπείρων (Ευρώπη, Αμερική) και με το οποίο αποπειράται κιόλας να συνδέσει τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στην πόλη Stillwater της red-state Οκλαχόμα (όπου ο ένας στους τρείς ανθρώπους ζει κάτω από το όριο της φτώχειας) με τις αντίστοιχες συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών στο γκέτο της Μασσαλίας, δεν καταφέρνει να φτάσει την όλη αυτή δραματουργική του σύνθεση στην κορύφωση της.

Κι έτσι ενώ στο σενάριο περιπλέκονται όλα αρχικά με ορθό τρόπο, η τρίτη και τελική πράξη του δράματος παραμένει μετέωρη και δίχως κάθαρση, αφήνοντας ίσως τον θεατή με μια αίσθηση «μουδιάσματος», με την εκλεπτυσμένη όσο και γεμάτη στωικότητα ερμηνεία του Matt Damon, καθώς και τις αρκούντως country μελωδίες να μη σώζουν το εν λόγω αυτό τελικό αποτέλεσμα.

Βαθμολογία:

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 5/9/2021

Ο Tom McCarthy δεν είναι μακριά από το σινεμά που μας έχει συνηθίσει, και καταρχήν ήθελε τόλμη στο να μην αφήσει καθόλου το θριλερικό στοιχείο να παρεισφρήσει στην ταινία του. Κι αυτό επειδή έτσι χάνει κάθε ευκαιρία να κερδίσει εύκολα τον θεατή, που στην προκειμένη κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να τον χάσει με τους -συνηθισμένους για αυτόν- βραδύκαυστους ρυθμούς του.

Το Ζήτημα Χρόνου λοιπόν είναι μεν ένα δραματικό θρίλερ που μοιάζει να σέβεται την παράδοση του είδους, αλλά εκλαμβάνεται από τον δημιουργό του ως η περιπέτεια μιας ιδιαίτερης ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης που δεν έχει τα «περίεργα» φόντα να ανταπεξέλθει υπό δύσκολες συνθήκες. Τον δύσκολο ρόλο του κουβαλήματος αυτού του φορτίου-ανθρώπου τον αναλαμβάνει ο Matt Damon, που δεν προβάλει σε αυτόν κάτι που θα θεωρούσαμε ως έκπληξη σε σχέση με ό,τι μας έχει συνηθίσει, αλλά κρίνεται ως ο κατάλληλος να τον υπηρετήσει. Είναι ο μέσος Αμερικανός, αυτός που παλεύει τόσο με τα ελαττώματα του όσο και τις συνθήκες διαβίωσης, σε μια χώρα που δεν σέβεται τον ιδρώτα του υποβαθμισμένου πολίτη της. Είναι ο «βλάχος», αυτός που θεωρεί ότι ο θεατρικός ηθοποιός δεν είναι κανονικός ηθοποιός, και κανείς δεν του έμαθε πώς να μεγαλώσει σωστά το παιδί του. Είναι όμως και ο μέσος Αμερικανός που μπορεί να απέτυχε σχεδόν σε όλα τα κρίσιμα στάδια της ζωής του, αλλά διατηρεί εσωτερικά ένα ήθος που του δίδαξαν οι πολλές δυσκολίες της καθημερινότητας.

Αυτός ο άνθρωπος πέφτει κυριολεκτικά από τον ουρανό σε μια ανάλογα υποβαθμισμένη περιοχή της Ευρώπης, την πάλαι ποτέ κραταιά Μασσαλία (τα μεγάλα λιμάνια του χθες που υπέκυψαν στις αλλαγές που επέφερε η βιομηχανική επανάσταση). Ο McCarthy μελετάει με απλότητα αλλά και με ακρίβεια που δεν είναι συνηθισμένη σε συμπατριώτες του τις ομοιότητες αλλά και τις διαφορές ανάμεσα στους κατοίκους που χωρίζει ο βόρειος Ατλαντικός. Ο Αμερικανός είναι ο «forward» και απλός τύπος, ενώ ο Ευρωπαίος ζει με πιο σύνθετους κανόνες και δεν γνωρίζει την κουλτούρα μονάχα μέσω των τηλεοπτικών καναλιών και του Χόλιγουντ. Η σύζευξη θα επιτευχθεί, κι αυτό θα γίνει μέσω των ψυχών και όχι των λέξεων ή των νοήσεων. Ο Μπιλ Μπέικερ επιδεικνύει φιλότιμο, κι εκείνη τη μονοδιάστατη, ακατέργαστη σκέψη που είναι ανοιχτή σε διαφορετικότητες, κι εντέλει τον βοηθάει να δώσει τον καλό αγώνα μέσα του ώστε να βοηθήσει το παιδί του.

Όλη η ταινία κυλάει με γνώμονα το τι συμβαίνει εντός του κεντρικού χαρακτήρα. Όσα δεν αποκαλύπτει το πρόσωπο του Damon, μαρτυρώνται από την εξέλιξη των κινήσεων του. Κι αυτές οδηγούν πρώτα στην εσωτερική εξιλέωση, και σε δεύτερο βαθμό στον αρχικό στόχο. Τι νόημα άραγε θα είχε να επέστρεφε η κόρη σε έναν σκάρτο πατέρα; Γι’ αυτό και στο φινάλε δεν έχει απόλυτη σημασία αν η δικαιοσύνη είναι αυτή που βγήκε θριαμβευτής, μια και ο αληθινός αγώνας που σου «μεταδίδει» ο McCarthy δίνονταν σε άλλο επίπεδο.

Πρόκειται για ένα ανθρώπινο δράμα που θα σε πάρει κοντά του αρκεί να το διαβάσεις γρήγορα σωστά. Κρίνοντας το ως ένα χαμηλών εντάσεων θρίλερ είναι λογικό να το απορρίψεις. Αλλά το φιλμ δεν ήταν ποτέ κάτι τέτοιο, και δεν σου είπε ψέματα ως προς αυτό σε κανένα του σημείο.

Βαθμολογία: