
Το Θηρίο
- La Bête
- The Beast
- 2023
- Γαλλία
- Γαλλικά, Αγγλικά
- Αισθηματική, Δραματικό Θρίλερ, Επιστημονικής Φαντασίας, Μυστηρίου, Σινεφίλ
- 17 Οκτωβρίου 2024
Μια γυναίκα και ένας άντρας συναντιούνται μυστηριωδώς, ξανά και ξανά, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και τόπους. Τη γυναίκα βασανίζει μονίμως το προαίσθημα ότι κάτι άσχημο αναμένεται να συμβεί. Ο άντρας την καθησυχάζει και της ζητά να του αφεθεί. Κάθε φορά που συναντιούνται, το προαίσθημά της βγαίνει με κάποιον τρόπο αληθινό.
Σκηνοθεσία:
Bertrand Bonello
Κύριοι Ρόλοι:
Lea Seydoux … Gabrielle
George MacKay … Louis
Guslagie Malanda … Poupee Kelly
Dasha Nekrasova … Dakota
Martin Scali … Georges
Elina Lowensohn … μέντιουμ
Julia Faure … Sophie
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Bertrand Bonello, Guillaume Breaud, Benjamin Charbit
Παραγωγή: Bertrand Bonello, Justin Taurand
Μουσική: Anna Bonello, Bertrand Bonello
Φωτογραφία: Josee Deshaies
Μοντάζ: Anita Roth
Σκηνικά: Katia Wyszkop
Κοστούμια: Pauline Jacquard
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: La Bete
- Ελληνικός Τίτλος: Το Θηρίο
- Διεθνής Τίτλος: The Beast
Σεναριακή Πηγή
- Νουβέλα: The Beast in the Jungle του Henry James.
Κύριες Διακρίσεις
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας.
- Υποψήφιο για βραβείο οπτικών εφέ στα Cesar.
Παραλειπόμενα
- Η ίδια νουβέλα του Henry James (από το 1903) έχει μεταφερθεί πιστότερα στο σινεμά τρεις φορές μέσα σε 6 χρόνια (αναλόγως και τη γλώσσα της χώρας, ο τίτλος παραμένει ο ίδιος με του βιβλίου): το 2017 στη Βραζιλία, το 2018 στην Ολλανδία και το 2023 -πάλι- στη Γαλλία από τον αυστριακό Patric Chiha.
- Ο Bertrand Bonello ξεκίνησε το 2017 να γράφει το σενάριο έχοντας κατά νου τους Gaspard Ulliel και Lea Seydoux για τους κεντρικούς ρόλους. Με αμφότερους είχε συνεργαστεί το 2014 στο Saint Laurent: Η Χρυσή Εποχή. Η ταινία ανακοινώθηκε αρχές του 2021 αλλά αναβλήθηκε προσωρινά λόγω COVID-19, με τον Bonello ενδιάμεσα να γυρίζει το Coma. Εκεί είχε συμμετοχή ο Ulliel, αλλά επίσης εκεί τερμάτισε την καριέρα του μια και ακολούθησε ο τραγικός του θάνατος κάνοντας σκι. Ακολούθως ο Bonello αποφάσισε ότι τον ρόλο θα πάρει κάποιος εκτός Γαλλίας. Ο βρετανός George MacKay έμελλε τελικά να επιλεγεί, κι ενώ ήταν ο τελευταίος που συνάντησε ο σκηνοθέτης.
- Στην ομάδα της παραγωγής βρίσκεται και ο Xavier Dolan, που συμμετέχει και επί του καστ, αλλά μόνο φωνητικά.
- Ο Bonello δήλωσε πως αυτή είναι η ταινία του για την οποία είναι πιο περήφανος από κάθε άλλη.
- Γυρίσματα έγιναν στο Παρίσι, αλλά και για δύο βράδια στο Λος Άντζελες δίχως η παραγωγή να πάρει άδεια για αυτά από τον τοπικό δήμο.
- Η παγκόσμια πρεμιέρα έγινε στο φεστιβάλ Βενετίας, κι ενώ προηγουμένως το φεστιβάλ Κανών αρνήθηκε να τη συμπεριλάβει στο διαγωνιστικό του τμήμα.
Κριτικός: Φίλιππος Χατζίκος
Έκδοση Κειμένου: 19/10/2024
Με πρώτη ύλη τη νουβέλα του Χένρι Τζέιμς Θηρίο στη Ζούγκλα, αφαιρώντας τη ζούγκλα από τον τίτλο και αλλάζοντας το φύλο του πρωταγωνιστή, ο αιρετικός Μπερτράν Μπονελό συνθέτει μία αλλόκοτη ρομαντική ιστορία που ακολουθεί την ίδια γυναίκα σε τρία διαφορετικά χρονικά σημεία. Ξεκινάει από το Παρίσι του 1910, μεταφέρεται στο Λος Άντζελες του 2014 και καταλήγει, αν και αποφεύγει τη γραμμικότητα, στο μελλοντικό 2044, όπου η ηρωίδα θέτει εαυτήν σε μια διαδικασία γενετικής επαναφοράς στο μηδέν, εξαφανίζοντας το ανεξήγητο (και ανεξίτηλο) αποτύπωμα που αφήνουν οι προηγούμενες ζωές στη δική της πραγματικότητα.
Θέτοντας ως αφηγηματικό παρόν τη δυστοπική φαντασία του μέλλοντος, όπου το συναίσθημα εξαλείφεται και αντικαθίσταται από μια λογική που κατασπαράζει κάθε ανθρώπινο μυστήριο, ο Μπονελό επισκέπτεται τα υπόλοιπα επίπεδα με τη λογική ενός λοξού φλασμπάκ, κάτι ανάμεσα σε ανάμνηση και ονειρική παρέκβαση, όπως δηλαδή υπονοεί ότι λειτουργούν και για την ίδια την Γκαμπριέλ, σαν διαγενεακά βαρίδια. Σε κάθε ένα, βέβαια, θέτει τους δικούς του κανόνες, τη δική του εσωτερική λογική, η οποία διαρρηγνύεται εύστοχα από την παρουσία ορισμένων κοινών όρων και συνθηκών.
Έτσι, κατά την περιδιάβαση του στην Μπελ Επόκ, το φιλμ κουβαλά τη δυσκαμψία της εποχής, την αύρα του απαγορευμένου ρομάντζου, τη ντελικάτη αίσθηση της καλής παρισινής κοινωνίας που συνδιαλέγεται υποκριτικά σε τεράστια δωμάτια και σουαρέ. Αντίστοιχα, στο Λος Άντζελες σχεδόν έναν αιώνα μετά, βασιλεύει ο κυνισμός του κόσμου του θεάματος, καθώς η Γκαμπριέλ προσπαθεί να οικοδομήσει μια καριέρα στη βιομηχανία με αμφίβολη επιτυχία. Στο δε μέλλον, η εκδίωξη των συναισθημάτων μεταφράζεται σε μία ολόστεγνη, αρραγή και μηχανιστική λογική που εκφράζεται σε κάθε εκδοχή της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Ωστόσο, μέσα από παντελώς διαφορετικές αφετηρίες, η Γκαμπριέλ των τριών χρονικών επιπέδων έρχεται αντιμέτωπη με παρεμφερή αδιέξοδα. Η μοναξιά που δοκιμάζει τις αντοχές της και ανατρέπεται από την παρουσία ενός άνδρα (παντού ο Τζόρτζ Μακάι, ενσαρκώνοντας διαφορετικές όψεις του ανθρώπου που διαταράσσει τις ισορροπίες στη ζωή της πρωταγωνίστριας) και η ρομαντική ιστορία που πάει να αναδυθεί αλλά βρίσκεται υπό το κράτος μιας επερχόμενης καταστροφής που θα ρημάξει τα πάντα. Αντίστοιχα, τα τοπόσημα του καταδικασμένου έρωτα επανέρχονται σε κάθε εποχή παραλλαγμένα, ενώ ορισμένα πρόσωπα βρίσκουν τον δρόμο τους σε όλες τις περιστάσεις, δυναμώνοντας την κλωστή που ενώνει τα αφηγηματικά επίπεδα της ταινίας.
Οι μεγάλες αποκλίσεις των τριών επιπέδων επιτρέπουν στον Μπονελό να εκφράσει τον δημιουργικό του μαξιμαλισμό στο έπακρο. Τα ντεκόρ που στη μία εκδοχή μοιάζουν υπερφορτωμένα, στην επόμενη κυριαρχούνται από μουντό μινιμαλισμό, έντονες σουρεαλιστικές εικόνες σημαδεύουν το φιλμ (για παράδειγμα η παράθεση των καταστροφικών πλημμυρών του Παρισίου του 1910 γεννά μία σεκάνς μεγάλης δραματουργικής αξίας και υψηλής αισθητικής), ενώ κάθε φορά το συμπαγές του κάθε επιπέδου της αφήγησης δοκιμάζεται από την εισβολή κάποιου από τα υπόλοιπα. Η ευρύτητα στην προσέγγιση της ιστορίας εκφράζεται και από την εναλλαγή των κινηματογραφικών ειδών: το ρομαντικό δράμα δίνει τη θέση του στο λιντσιανό αστικό θρίλερ και αυτό με τη σειρά του στην επιστημονική φαντασία και ο Μπονελό εξαντλεί τα όρια του κάθε genre δίχως περιστροφές.
Εμφανώς, λοιπόν, το Θηρίο δεν στερείται δημιουργικού οράματος, ίσως όμως να υποφέρει από την αντίθετη πάθηση. Στο αχανές κείμενό του ενυπάρχουν τόσο πολλά στοιχεία και τόσο πολλά εκφραστικά μέσα που, συνδυασμένα με τη φύσει περίπλοκη ιστορία, καταλήγουν σε ένα φορτικό αποτέλεσμα που διατηρεί την απόστασή του από το κοινό. Φορμαλιστικά είναι αξιοθαύμαστο, λεπτοδουλεμένο, αλλά και σε σημεία αχρείαστα περίτεχνο, σαν να ορθώνει άμυνες απέναντι στον ίδιο του τον φιλοσοφικό πυρήνα, τις οποίες αποπειράται διαρκώς, όχι πάντοτε με επιτυχία, να καταρρίψει στο δρόμο για το φορτισμένο φινάλε του. Κυριαρχείται, βέβαια, από μία μεγάλη εμφάνιση από την αφοσιωμένη Λέα Σεϊντού, σε έναν ρόλο σύνθετων αποχρώσεων.
Είναι, όμως, και ανισοβαρές, καθώς τα τρία μέρη δεν μοιράζονται την ίδια δυναμική. Τα τεκταινόμενα στο ενδιάμεσο χρονικά επίπεδο, στο Λος Άντζελες, μαγνητίζουν εντονότερα από όλα τα υπόλοιπα, με τη μάλλον παράτολμη επιλογή του Μπονελό να θέσει στη θέση του διαχρονικού πόλου έλξης για την Γκαμπριέλ έναν εν δυνάμει γυναικοκτόνο incel που εκφέρει λόγο ανατριχιαστικού μισογυνισμού να γεννά συνθήκες αφόρητης έντασης και τρόμου. Καταλήγει σε συζητήσιμες θέσεις ως προς τη σύγχυση του προσώπου του θύτη με το ερωτικό αντικείμενο, αλλά δεν παύει να αποτελεί μια αξιοπρόσεκτη κορύφωση του μεγαλεπήβολου δράματος της ταινίας.
Ακροβατώντας ανάμεσα στη στιλιστική καινοτομία, την υπέρμετρη φιλοδοξία και την ανθρώπινη καρδιά του, το Θηρίο του Μπερτράν Μπονελό στροβιλίζεται γύρω από τον εαυτό του, δημιουργεί εικόνες απαράμιλλου κάλλους, πλατειάζει, εξασθενεί και δυναμώνει ξανά. Ρισκάρει να αποξενώσει το κοινό, υποκρίνεται μεγάλη εγκεφαλικότητα και αδυνατεί να αναπτύξει τη σωρεία των ιδεών του, αλλά γοητεύει και κρύβει κάτω από την κρυπτική του όψη γενναία ευαισθησία. Πιθανότατα είναι ένα έργο που οι πολλαπλές θεάσεις θα ευνοήσουν.
Βαθμολογία:
0 κακή | 1 μέτρια | 2 ενδιαφέρουσα | 3 καλή | 4 πολύ καλή | 5 αριστούργημα