Μπάτμαν: Η Μάσκα του Φαντάσματος

Κριτικός: Νίκος Ρέντζος

Έκδοση Κειμένου: 23/2/2016

Την εποχή που ο Μπάτμαν ήταν ο μόνος κι αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος του υπερηρωικού σινεμά, την εποχή που τη μάσκα του Σκοτεινού Ιππότη φορούσε ο Μάικλ Κίτον και τη σκηνοθεσία των δύο πρώτων ταινιών του είχε αναλάβει ο, επίσης σκοτεινός, παραμυθάς Τιμ Μπάρτον. Εκείνη την εποχή κάνει την εμφάνισή της και μια ταινία κινουμένων σχεδίων με πρωταγωνιστή τον άνθρωπο νυχτερίδα. Το Batman: Mask of the Phantasm κατάφερε να κάνει αυτό που δεν έκαναν οι ταινίες του Μπάρτον. Εμβάθυνε στον χαρακτήρα του Μπάτμαν και του Μπρους Γουέιν, ίσως με τρόπο που δεν μπόρεσαν να φτάσουν ούτε οι μετέπειτα ταινίες του Κρίστοφερ Νόλαν.

Τα ονόματα των Έρικ Ραντόμσκι, Πολ Ντίνι, αλλά κυρίως αυτό του Μπρους Τιμ είναι αυτά που θα συνδεθούν με τις κλασικές σειρές κινουμένων σχεδίων της Warner Bros, με πρωταγωνιστές τους υπερήρωες της DC. Ο Μπάτμαν, ο Σούπερμαν και αργότερα η Justice League θα κυριαρχήσουν στον τηλεοπτικό κόσμο των «ηρώων με τα κολάν», ενώ το 1993 έχουμε και την πρώτη από τις ταινίες κινουμένων σχεδίων που εκτυλίσσεται στο σύμπαν της DC. Αρχικά σχεδιασμένο για να κυκλοφορήσει στην αγορά του βίντεο, το Batman:Mask of the Phantasm βρίσκει διανομή και στη μεγάλη οθόνη σε αρκετές αίθουσες της Αμερικής και σύντομα αναγνωρίζεται ως ένα διαμαντάκι για το υπερηρωικό σινεμά, με κριτικούς όπως οι Σίσκελ και Έμπερτ να αναγνωρίζουν την εξαιρετική δουλειά που έγινε από τους δημιουργούς.

Το μόνο που μοιάζει ελαφρώς ξεπερασμένο σήμερα στο Mask of the Phantasm είναι το κινούμενο σχέδιο, το οποίο όμως δίνει μια αίσθηση «κλασικού» πλέον στην εικόνα. Ειδικά για εμάς που μεγαλώναμε την εποχή που η σειρά κινουμένων σχεδίων του Μπάτμαν παιζόταν στην ιδιωτική τηλεόραση, βγάζει και μια γερή δόση νοσταλγίας. Ωστόσο, σε όλους τους υπόλοιπους τομείς, το φιλμ είναι εξαιρετικά προσεγμένο. Η νουάρ ατμόσφαιρα δένει απόλυτα με τον ήρωα, που είναι στην ουσία ένας ντετέκτιβ (ο καλύτερος στον κόσμο των κόμικ) και αυτό εδώ τονίζεται ιδιαίτερα, όσο προσπαθεί να λύσει το μυστήριο του Φαντάσματος. Το πολύ καλό σενάριο και η πλοκή που ακολουθεί σκοτεινά μονοπάτια (πόσες φορές έχω γράψει για «σκοτεινιά» ήδη μέσα σε αυτό το κείμενο…), ήταν αρκετά καινοτόμα για την εποχή, για μια ταινία κινουμένων σχεδίων, η οποία μέχρι σήμερα εντυπωσιάζει σε αυτό τον τομέα. Τόσο το αστυνομικό μυστήριο όσο και η γέννηση του ήρωα αποτυπώνονται με τόσο δυνατό τρόπο στην οθόνη, που θα έπρεπε να το ζηλεύουν όλες οι κινηματογραφικές παραγωγές του είδους που έχουμε δει μέχρι σήμερα. Η στιγμή που ο Μπρους Γουέιν φορά για πρώτη φορά τη μάσκα της νυχτερίδας και η αντίδραση στο πρόσωπο του Άλφρεντ είναι μία από τις καλύτερες σκηνές του φιλμ, ενώ μια χαρακτηριστική και αρκετά θλιβερή σκηνή είναι η στιγμή που ο Μπρους στέκεται μπροστά από τον τάφο των γονιών του. Όλα αυτά μέσα σε μια ταινία κινουμένων σχεδίων!

Στην απεικόνιση του Γκόθαμ Σίτι είναι φανερή η επιρροή του μπαρτονικού Μπάτμαν, με το γοτθικό και το νουάρ να συνδυάζονται κι εδώ, δίνοντας τον κατάλληλο τόνο σε μια πόλη που το έγκλημα έχει απλώσει τα δίχτυα του παντού. Τα ψηλά κτίρια, τα σκοτεινά σοκάκια και η μουντή, υγρή ατμόσφαιρα της πόλης παίζουν τον ρόλο τους εδώ. Προσθέστε σε όλα αυτά και το τέλειο μουσικό θέμα της Σίρλεϊ Γουόκερ (κι αυτό επηρεασμένο με τη σειρά του από το θέμα του Ντάνι Έλφμαν, του Μπάτμαν του 1989) κι έχετε μια ταινία που όλα της τα κομμάτια κουμπώνουν το ένα πάνω στο άλλο με μοναδικό τρόπο.

Τελευταίες αφήνω τις φωνητικές ερμηνείες και την ειδική μνεία στην Άντρια Ρομάνο, η οποία ως υπεύθυνη διανομής των ρόλων όλα αυτά τα χρόνια στα animation της DC έχει κάνει εξαιρετική δουλειά. Εδώ, δίνει τον ρόλο του Μπάτμαν/Μπρους Γουέιν στον ιδανικό άνθρωπο. Ο Κέβιν Κονρόι, αν κλείσεις τα μάτια σου κι ακούσεις μια ατάκα να βγαίνει από το στόμα του, είμαι σίγουρος ότι μια από τις πρώτες σκέψεις θα είναι: «Διαόλε! Ο Μπάτμαν!». Ο Κονρόι δεν είναι τυχαία η φωνή του Σκοτεινού Ιππότη όλα αυτά τα χρόνια, καθώς κατάφερε να δώσει στον χαρακτήρα όλα αυτά που περιμένεις. Είναι πληγωμένος, είναι θυμωμένος και κινείται πολλές φορές στα όρια της αβύσσου, όπως σχολιάζει κι ο Άλφρεντ σε μία από τις σκηνές της ταινίας. Η Νέμεσις του Μπάτμαν κάνει την εμφάνισή της κι εδώ και έχουμε άλλη μια πάρα πολύ καλή και χαρακτηριστική φωνητική ερμηνεία από τον Μαρκ Χάμιλ, στον ρόλο του Τζόκερ φυσικά. Ο Χάμιλ αφήνει να φανεί η ψυχική αστάθεια του χαρακτήρα και τολμά να φτάσει στα όρια την ερμηνεία του. Καλές ερμηνείες έχουμε κι από το υπόλοιπο καστ, με τον Στέισι Κιτς να παίζει τον ρόλο του Φαντάσματος και την Ντέινα Ντιλέινι να παίζει το ερωτικό ενδιαφέρον του Μπρους Γουέιν και να έχουν «δυνατή» χημεία με τον Κονρόι, δίνοντας έναν θλιβερό τόνο σε αυτό το καταραμένο ρομάντζο που πρέπει να ζήσουν.

Έχει τόσα θετικά το Batman: Mask of the Phantasm, που είναι κρίμα το ότι μέχρι σήμερα διαφεύγει η ύπαρξή του από μεγάλη μερίδα του κοινού. Πρόκειται για μια από τις καλύτερες ενσαρκώσεις του Σκοτεινού Ιππότη που θα παρακολουθήσετε ποτέ. Πλοκή, δράση, εμβάθυνση χαρακτήρων: βρίσκονται όλα εκεί στις σωστές δόσεις. Άξιο τουλάχιστον μιας προβολής για τους φίλους των κόμικ και των μασκοφόρων εκδικητών!

Βαθμολογία: