Τέσσερις ιστορίες στην Κούβα του Μπατίστα, στην Κούβα που διψά για επανάσταση. Στην Αβάνα, η Μαρία νιώθει ντροπή όταν ένας άντρας που ενδιαφέρεται γι’ αυτήν ανακαλύπτει πώς η κοπέλα βγάζει το μεροκάματο. Ο Πέδρο, ένας γέρος αγρότης, μαθαίνει ότι η γη που καλλιεργεί πωλείται σε μια εταιρεία. Ένας φοιτητής αντιμετωπίζει ένα πλήθος αμερικανών ναυτών και αντικρίζει φίλους του να πυροβολούνται από αστυνομικούς, στην προσπάθειά τους να διανείμουν ένα φυλλάδιο για τον Κάστρο. Ο πόλεμος χτυπά την πόρτα των χωρικών Μαριάνο, Αμέλια και των τεσσάρων παιδιών τους, όταν οι δυνάμεις του Μπατίστα βομβαρδίζουν τους λόφους της περιοχής.
Σκηνοθεσία:
Mikhail Kalatozov
Κύριοι Ρόλοι:
Luz Maria Collazo … Maria/Betty
Jose Gallardo … Pedro
Raul Garcia … Enrique
Salvador Wood … Mariano
Sergio Corrieri … Alberto
Jean Bouise … Jim
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Enrique Pineda Barnet, Evgeniy Evtushenko
Μουσική: Carlos Farinas
Φωτογραφία: Sergey Urusevskiy
Μοντάζ: Nina Glagoleva
Σκηνικά: Evgeniy Svidetelev
Κοστούμια: Rene Portocarrero
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Soy Cuba
- Ελληνικός Τίτλος: Ματωμένη Πατρίδα [αυθεντικός]
- Διεθνής Τίτλος: I Am Cuba
- Εναλλακτικός Τίτλος: Ya Kuba
- Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Είμαι η Κούβα [επανέκδοσης]
Παραλειπόμενα
- Μετά την άνοδο του Φιντέλ Κάστρο και την παντελή αποκοπή των σχέσεων της χώρας με τις ΗΠΑ, η ΕΣΣΔ βοήθησε στην κατασκευή μιας ταινίας για την κουβανική επανάσταση, μέσω κι άλλων συνεργασιών με τη νέα σύμμαχο.
- Ο Kalatozov είχε απόλυτη ελευθερία κινήσεων, αλλά και στενή βοήθεια από τις κουβανικές και σοβιετικές αρχές.
- Παρότι εκείνη τη στιγμή ήταν σε εξέλιξη η Κρίση του Κόλπου των Χοίρων, χίλιοι κουβανοί στρατιώτες βρέθηκαν σε απομονωμένη τοποθεσία για το γύρισμα μιας σκηνής.
- Ούτε στην Κούβα (έκριναν τα στερεότυπα) ούτε στη Σοβιετική Ένωση (τη βρήκαν αφελή) έτυχε καλής υποδοχής στην εποχή της, με αποτέλεσμα η ταινία ουσιαστικά να χάνεται στη λήθη, μια και δεν έφτασε άμεσα στη Δύση λόγω της κομουνιστικής της ταυτότητας. Από αυτή την έβγαλαν 30 χρόνια αργότερα αμερικανοί κινηματογραφιστές, με προεξέχοντες τους Martin Scorsese και Francis Ford Coppola.
- Γίνεται χρήση υπέρυθρου φιλμ για τη μεγιστοποίηση της αίσθησης του κοντράστ. Αυτό πάρθηκε από τον σοβιετικό στρατό.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 26/3/2009
Είχα δει το Όταν Πετούν οι Γερανοί, αλλά ποτέ πριν δεν είχα την απίστευτη εμπειρία να δω το Είμαι η Κούβα, μια ταινία χαμένη σε ράφια και προκαταλήψεις. Ο Mikhail Kalatozov ξεπερνάει τον εαυτό του κατά πολύ (εκτός από τους Γερανούς, δεν είχε να επιδείξει τη σημαντική, πχ, καριέρα του συμπολίτη του γεωργιανού Sergei Parajanov), και εκτοξεύει τη φύση του κινηματογράφου στα ουράνια. Δεν μιλάμε για ταινία. Πρόκειται για εμπειρία…
Το Είμαι η Κούβα είναι η ακριβής αποτύπωση της περηφάνιας αυτών που μπορούν να αναφωνήσουν τον τίτλο. Μέσα σε δύο και κάτι ώρες, αναπαριστάται σύσσωμος ένας ολόκληρος λαός, ένα έθνος απαρτισμένο από αληθινές ψυχές κι όχι κομμάτια μιας ερμηνείας. Λίγες ταινίες σε κάνουν να περπατάς, κυριολεκτικά, μαζί με το θεατό, να είσαι ένα με την κατάσταση, να νιώθεις ότι συζείς, ότι συμπάσχεις, ότι συναισθάνεσαι, ότι είσαι κι εσύ ένας από αυτούς. Με το πέρας της ταινίας, είσαι κι εσύ η Κούβα, αυτός ο μαρτυρικός, μακρινός τόπος που -ξέροντας το σήμερα του- χαίρεσαι που, τουλάχιστον, ελέγχουν τη μοίρα τους, αντιστέκονται ακόμα στα κατεστημένα. Όχι, δεν είμαι οπαδός του Κάστρο, αλλά όσα γνωρίζω για τον λαό της Κούβας και το πώς αντιμετωπίζουν την κατάσταση τους, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές της ταινίας του Kalatozov.
Η ταινία είναι μια συρραφή μικρών ιστοριών. Ενώ είναι μυθοπλαστικές, εμπεριέχουν μια ντοκιουμενταρίστικη ποιότητα, ένα βήμα μπροστά από τον ιταλικό νεορεαλισμό, πολύ κοντά μονάχα στο Αυτοί που Έμειναν Ζωντανοί και στο Η Γη Τρέμει. Δεν παρακολουθείς μύθο, αλλά αλήθεια. Είναι η εποχή που ο λαός της Κούβας ήταν ένα βήμα από την απελευθέρωση. Οι ιστορίες έχουν μια λογική συνέχεια, πιστή στην πραγματικότητα τού τότε. Εξαθλίωση, αγανάκτηση, εξέγερση, επανάσταση. Το τελευταίο κεφάλαιο της νίκης ο σκηνοθέτης το αφήνει στις δικές μας ιστορικές μνήμες, στη δική μας πολιτική θεώρηση. Γιατί ενώ μοιάζει να είναι σινεμά προπαγάνδας, στην ουσία δεν είναι. Θα ήταν αν έλεγε ψέματα, αν έκρυβε καταστάσεις, αν μεγαλοποιούσε άλλες. Ο λαός της Κούβας δεν εξεγέρθηκε κάτω από τα κομουνιστικά ιδεώδη, εξεγέρθηκε για να αποκαταστήσει την περηφάνια του και να κερδίσει ελευθερία και δικαιοσύνη.
Η ψυχή είναι κουβανική, η κάμερα σοβιετική. Ο Mikhail Kalatozov εμπνέεται κυρίως από τον Dovzhenko και τη Γη του, αλλά και τα κοντινά του Eisenstein, και παρουσιάζει μερικά από τα πιο όμορφα γραμμικά πλάνα της ιστορίας της έβδομης τέχνης. Κάποιες σκηνές, όπως η εναρκτήρια, εκκωφαντική, στην πισίνα, ο αγρότης που μανιωδώς καταστρέφει τα ζαχαροκάλαμα του, το όνειρο, η μάχη, είναι σκηνές ανθολογίας. Τα κοντινά, οι διάφορες γωνίες λήψης, η εικονογράφηση του ουρανού είναι κομμάτια των καλύτερων ημερών του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού.
Συνοπτικά, περισσότερο εμπειρία, παρά ταινία. Το Εγώ Είμαι η Κούβα είναι μια ανθολογία-σειρά πράξεων, που ζωντανεύει εμπρός μας έναν ολόκληρο λαό, σαν να είμαστε εκεί, σαν να είμαστε αυτοί… Απίστευτης αισθητικής πλάνα, ειδικά τα άφθονα κοντινά, μια διείσδυση στο προκείμενο, μια απίστευτη ανάλυση ψυχοσύνθεσης του κάθε εμφανιζόμενου ανθρώπου. Προσπεράστε, αν έχετε, τις προκαταλήψεις σας απέναντι στην τάση προπαγάνδας του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού, γιατί η συγκεκριμένη ταινία είναι πέρα από αυτό. Είναι ότι και η Μάχη της Αλγερίας, ένα χρονικό αληθινών γεγονότων, δοσμένο με σεβασμό και εγκρατή πατριωτισμό, από έναν άνθρωπο που είναι η Κούβα, επειδή θαυμάζει την Κούβα. Μην το χάσετε, ίσως η τελευταία ευκαιρία που θα σας δοθεί να δείτε αυτό το υπόδειγμα σινεμά, αυτό το αριστούργημα, αυτό το έργο ζωής…
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
