Σιωπηλός Μάρτυρας

To 2006, η Φυλακή Τρικάλων κλείνει ύστερα από 110 χρόνια λειτουργίας. Επτά πρόσωπα που συνδέθηκαν καθοριστικά με τη φυλακή, επιστρέφουν σήμερα σ’ αυτή για να ανασυνθέσουν το παρελθόν της, φωτίζοντας με τις προσωπικές τους αφηγήσεις διαφορετικές όψεις της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας. Τι επιφυλάσσει το μέλλον για το ιστορικό συγκρότημα της φυλακής; Ποια θα είναι η νέα χρήση του; Μια απροσδόκητη ανακάλυψη φέρνει στο φως το κρυμμένο μυστικό του μνημείου και θέτει ένα καίριο ερώτημα: πώς διαχειριζόμαστε την ιστορική μνήμη;

Σκηνοθεσία:

Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Γλυκερία Πατραμάνη

Παραγωγή: Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος

Μουσική: Βαγγέλης Φάμπας

Φωτογραφία: Χάρης Φάρρος, Dominic Clemence

Μοντάζ: Χρήστος Γιαννακόπουλος

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: Σιωπηλός Μάρτυρας
• Διεθνής Τίτλος: Silent Witness

Κύριες Διακρίσεις

• Υποψήφιο για καλύτερο ντοκιμαντέρ στα βραβεία Ίρις.

Παραλειπόμενα

• Το 2011 ξεκινούν τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ. Πρωταγωνιστές του είναι επτά άνθρωποι που σχετίστηκαν στο παρελθόν με τη φυλακή: ο πολιτικός κρατούμενος και αγωνιστής της αντίστασης Αλκιβιάδης Ζαμπακάς, ο πολιτικός κρατούμενος στην περίοδο της δικτατορίας Θανάσης Αθανάσιου, ο ποινικός κρατούμενος Κώστας Σαμαράς, ο συνταξιούχος σωφρονιστικός υπάλληλος Γιάννης Αγκούμης, ο τελευταίος διευθυντής της φυλακής Βασίλης Ντάφος, η εκπαιδευτικός Έφη Χατζημάνου και η συγγραφέας-ερευνήτρια Μαρούλα Κλιάφα. Οι χαρακτήρες μάς ξεναγούν στο εσωτερικό της φυλακής και με τις αφηγήσεις τους ξαναζωντανεύουν τον μικρόκοσμο της, αποκαλύπτοντας τα διαφορετικά στρώματα του πλούσιου παλίμψηστου της ιστορίας της, που κατ’ ουσίαν αντανακλά ολόκληρη την ιστορία της νεότερης Ελλάδας.
• Στα τέλη του 2010, ο Δήμος Τρικάλων ανακοινώνει το σχέδιο αξιοποίησης ενός από τα χαρακτηριστικότερα μνημεία της πόλης, του συγκροτήματος της παλιάς φυλακής. Η φυλακή Τρικάλων χτίστηκε το 1895 σαν ένα από τα πρώτα έργα που χρηματοδότησε το ελληνικό κράτος στη Θεσσαλία, ύστερα από την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούς το 1881. Χτίστηκε στις όχθες του ποταμού Ληθαίου, δίπλα σε ένα από τα μεγαλύτερα τεμένη της Ελλάδας που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα, το τζαμί του Οσμάν Σαχ, αλλά και την εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου. Η φυλακή λειτούργησε ως το 2006, οπότε και εγκαινιάστηκαν νέες κτιριακές εγκαταστάσεις έξω από την πόλη. Το Φθινόπωρο του 2011, η 19η εφορία βυζαντινών αρχαιοτήτων ανακαλύπτει πως η φυλακή Τρικάλων είναι χτισμένη πάνω σε οθωμανικό λουτρό του 16ου αιώνα και ξεκινά άμεσα τις εργασίες αποκατάστασής του. Το καλοκαίρι του 2014, ο Δήμος Τρικάλων εξασφαλίζει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για τη μετατροπή της παλιάς φυλακής σε «Κέντρο Έρευνας- Μουσείο Τσιτσάνη». Οι εργασίες, που αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2017, επιφέρουν ολοκληρωτική αλλαγή στη φυσιογνωμία του συγκροτήματος, με αποτέλεσμα τίποτα να μη θυμίζει τη φυλακή.