Περσέπολις

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 1/11/2007

Ξεχάστε ό,τι ξέρετε για τις ταινίες κινουμένων σχεδίων και μπείτε σε ένα κόσμο ασπρόμαυρο, τρομακτικό και πιο αληθινό από ποτέ. Για όσους δεν είχαν την ευκαιρία να διαβάσουν τα κόμικ της Marjane Satrapi (κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ηλίβατον), αυτή είναι η ευκαιρία τους να νιώσουν πιο άνθρωποι από ποτέ και να αγγίξουν ένα μικρό κομμάτι του κόσμου μας που υποφέρει τα χειρότερα εδώ και 30 περίπου χρόνια.

Για την ακρίβεια, η Marjane Satrapi χώρισε την αυτοβιογραφία της σε δύο graphic-novel. Λέγεται ότι όταν τελείωσε η πρώτη προβολή αυτής της ταινίας, ξέσπασε σε κλάματα και έφτασε στα όρια της λιποθυμίας. Και πώς να μη νιώθει έτσι, συνειδητοποιώντας ακόμα και η ίδια τα δεινά που της επιφύλασσε η ζωή, μεγαλώνοντας στο μαρτυρικό Ιράν. Πράγματι, η ταινία δεν υπερβάλει σε κανένα σημείο για τα γεγονότα που επακολούθησαν την πτώση του Σάχη. Οι φονταμενταλιστές ανέλαβαν τα ηνία μιας περήφανης χώρας και τη βύθισαν στο θρησκευτικό και πολιτικό χάος, που ως και σήμερα παραμένει ακμαίο.

Πάνω από όλα, η δημιουργός θέλει να μας πει πως στο Ιράν δεν κατοικούν κάποιοι τριτοκοσμικοί, αλλά κανονικοί άνθρωποι σαν εσάς κι εμάς, με ιδεολογικές ανησυχίες, ανάγκη για ευτυχία και ευημερία. Η μακρόχρονη ιστορία τους, αλλά και πιο σύγχρονα οι πολιτιστικές τους αναζητήσεις μάς πείθουν για την αξία τους.

Η ιστορία, παρμένη από τα ευαίσθητα μάτια ενός κοριτσιού που γίνεται κοπέλα, αναδίδει μια εξαιρετική ευαισθησία, αφού είναι σαν να παρακολουθείς μια παπαρούνα να μεγαλώνει ανάμεσα στις τσουκνίδες. Καμία μαντίλα δεν είναι αρκετή για να θάψει την ανάδειξη της θηλυκότητας, που είναι κεκτημένο αγαθό της γυναίκας. Η ιστορία έχει δείξει πως κάνει κύκλους και σίγουρα δεν χρειάζεται να έχουμε άλλη μια σφαγή, όπως της Βαγδάτης, για να πέσει το αβάστακτο καθεστώς της Περσίας. Ίσως αυτή τη φορά η επανάσταση γίνει με πιο ειρηνικά «όπλα», και μέσα από την ανάγκη του ίδιου του ανθρώπινου πολιτισμού να βρίσκει το δρόμο του.

Βραβευμένο με το βραβείο της επιτροπής στο τελευταίο φεστιβάλ των Κανών, το Περσέπολις είναι ένα μικρό κι ακατέργαστο διαμαντάκι. Είναι μοναδικός ο τρόπος που ένα τόσο μονοδιάστατο κινούμενο σχέδιο, και μάλιστα ασπρόμαυρο, μιλάει κατευθείαν στην ψυχή. Θα νιώσετε αληθινά τα μέσα της ηρωίδας, και θα συμπάσχετε στα δεινά της, που είναι ταυτόχρονα και δεινά ενός ολόκληρου έθνους. Το ευαίσθητο πολιτικά θέμα δίνεται χωρίς καμία υπερβολή και σχηματικά καλύπτει μεγάλο κομμάτι ιστορίας, που όμως θα ξυπνήσει μνήμες και για αντίστοιχες δικές μας περιόδους. Ένα υπόδειγμα κινηματογραφικής αφήγησης, δεν σε αφήνει να βαρεθείς σε κανένα σημείο, αντίθετα σε κάποια καταφέρνει να σε συγκλονίσει. Αυτό είναι που θα ονομάζαμε «ταινία γεγονός»!

Βαθμολογία: