Άπληστοι Άνθρωποι

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος

Έκδοση Κειμένου: 10/9/2024

Κοιτάζοντας την εργογραφία του σεναριογράφου Mike Vukadinovich, δεν είναι παράταιρο που πρόκειται για έναν πολυγραφότατο θεατρικό συγγραφέα, καθώς οι “Άπληστοι Άνθρωποί” του φέρουν τα γνώριμα χαρακτηριστικά μιας φάρσας -αναφερόμενος φυσικά στο θεατρικό είδος- τα οποία ο σκηνοθέτης Potsy Ponciroli αναμειγνύει με την απαραίτητη κινηματογραφική μαγιά ώστε να τονιστεί το ρεαλιστικό υπόβαθρο. Οι δόσεις του είναι ακριβείς και έτσι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ιστορία ταυτόχρονα υπερβολική και πιστευτή, με χαρακτήρες ακραίους που όμως δρουν με εκπληκτική λογική μέσα στον επιφανειακό παραλογισμό τους, και αρκετή ποσότητα μαύρου χιούμορ ώστε να γίνονται αποδεκτές οι πιθανότητες απώλειας ζωών, ένα στοιχείο που η ταινία εξαργυρώνει δικαίως και με το παραπάνω.

Το σενάριο του Vukadinovich χτίζεται πάνω στους τρεις άξονες που χαρακτηρίζουν το τέλμα της ανθρώπινης συμπεριφοράς: την απληστία, τον ατομικισμό και την ειλικρινή ηλιθιότητα. Αυτά τα συστατικά μοιάζουν να βρίσκονται σε άνοδο με κάθε χρόνο που περνάει και αφορούν μια μιμητική συμπεριφορά των άπορων στρωμάτων πάνω στην παρασιτική καπιταλιστική ασυδοσία της ανώτερης αστικής τάξης. Οι χαρακτήρες του Vukadinovich ανήκουν σε μια κλειστή κοινωνία-καθρέφτη και καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα προέλευσης και συμπεριφοράς, όπου κάθε λεπτομέρεια γύρω από τη συμπεριφορά και τη λογική τους απεικονίζει τα παραπάνω στοιχεία τα οποία αποκαλύπτει με την αναπόδραστη ορμή ενός ντόμινο: το εναρκτήριο έναυσμα της απληστίας, με το χρήμα να είναι το αποκλειστικό κριτήριο για την ικανότητα του ατόμου να ξεφύγει από την επιβαλλόμενη μιζέρια και καταστολή της, δίνει τη θέση του στον ατομικισμό, όπου μια μονάδα με το αίσθημα μιας δίκαιης υπεροχής καταπολεμά την τοποθέτησή της εντός της μάζας εκμεταλλευόμενη την αλληλεγγύη των άλλων, για να καταλήξει στον μεγάλο πρωταγωνιστή με το όνομα ηλιθιότητα και τις φτηνές εκλογικεύσεις ώστε να δικαιολογηθούν οι αντιδιανοητικές αναγωγές που χαρακτηρίζουν τις πράξεις της.

Καθώς η πλοκή κλιμακώνεται σταθερά, ο περίπλοκος ηθικός λαβύρινθος μετατρέπει το κωμικό υπόβαθρο σε ένα απρόβλεπτο δραματικό στοιχείο που δεν χάνει στιγμή την πειστικότητά του χάρη στη θαρραλέα και αναπόδραστη πίστη στην ιστορία που αφηγείται. Οπτικά, η ταινία ακολουθεί το αναδυόμενο σκοτάδι της υπόθεσης, με τα γραφικά και γαλήνια πλάνα του νησιού να δίνουν τη θέση τους σε καταιγίδες και νεροποντές. Μοιραία η ερμηνεία που έρχεται στο προσκήνιο είναι αυτή του Joseph Gordon-Levitt, με τον χονδροειδώς εξωστρεφή χαρακτήρα του να δημιουργεί τον άμεσο συσχετισμό με το αναδυόμενο σκοτάδι της ψυχής. Εντούτοις όλο το καστ που περιλαμβάνει αξιόλογα ονόματα λειτουργεί κατά βάση με τον ίδιο τρόπο, μόνο που στην περίπτωσή τους οι αντιμαχόμενες ηθικές αξίες -άλλες κατανοητές, άλλες παράλογες αλλά όλες τους γνήσιες- λειτουργούν πιο πολύπλοκα και εσωτερικά.

Ένα ακόμα στοιχείο του σεναρίου είναι ο έξυπνος διάλογος με εμποτισμένες φιλοσοφικές διαστάσεις γύρω από τις ηθικές αξίες της ύπαρξης, τις οποίες ο Vukadinovich χρησιμοποιεί στα σωστά σημεία και με τους κατάλληλους ήρωές του. Η υφολογική μετάβαση πραγματοποιείται έγκαιρα ώστε το χιούμορ να μην αποκτήσει σκληρότητα, και μας κάνει να δεχόμαστε κάποιες εξωφρενικές συμπτώσεις -όπως το να βρεθεί ο λάθος άνθρωπος στο λάθος μέρος με ακρίβεια δευτερολέπτου- και χιουμοριστικές συνθήκες -όπως η ύπαρξη όχι ενός αλλά δύο πληρωμένων δολοφόνων σε ένα μικρό νησί- και οδηγείται σε ένα φινάλε μελετημένο όπου δεν αρκείται στον ψευτο-εντυπωσιασμό μιας έκρηξης συμπεριφοράς αλλά στην απεικόνιση των συνεπειών των επιλογών εκείνων, εντός των οποίων μας έχει καθοδηγήσει έως τότε με προσήλωση.

Βαθμολογία: