
Αθάνατη Ιστορία
- Une Histoire Immortelle
- The Immortal Story
- 1968
- Γαλλία
- Αγγλικά
- Αισθηματική, Δραματική, Εποχής
Στην πορτογαλική πόλη Μακάο του 19ου αιώνα, ένας πλούσιος ηλικιωμένος έμπορος ονόματι Τσαρλς Κλέι έχει ως μόνη συντροφιά τον υπάλληλο του, Ελισάμα. Ένα βράδυ θυμάται μια ιστορία που είχε ακούσει χρόνια πριν, για έναν πλούσιο άνδρα που πλήρωσε έναν ναύτη για να κάνει παιδί με τη γυναίκα του. Καθώς πιστεύουν και οι δύο πως η ιστορία αυτή είναι παραμύθι και όχι πραγματικότητα, ο Κλέι αποφασίζει να πραγματοποιήσει την τελευταία επιθυμία του, προσλαμβάνοντας μια κοπέλα για να παραστήσει τη γυναίκα του, και έναν ναύτη για να κάνει παιδί μαζί της, και στη συνέχεια να διηγηθεί την ιστορία στα ταξίδια του.
Σκηνοθεσία:
Orson Welles
Κύριοι Ρόλοι:
Jeanne Moreau … Virginie Ducrot
Orson Welles … Charles Clay
Roger Coggio … Elishama Levinsky
Norman Eshley … Paul
Fernando Rey … ο έμπορος
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Orson Welles, Louise de Vilmorin
Παραγωγή: Albina du Boisrouvray, Jacques-Bernard Dupont, Micheline Rozan
Φωτογραφία: Willy Kurant
Μοντάζ: Claude Farny, Francoise Garnault, Yolande Maurette, Marcelle Pluet
Σκηνικά: Andre Piltant
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Une Histoire Immortelle
- Ελληνικός Τίτλος: Αθάνατη Ιστορία
- Διεθνής Τίτλος: The Immortal Story
- Εναλλακτικός Τίτλος: Histoire Immortelle
Σεναριακή Πηγή
- Διήγημα: Isak Dinesen της Karen Blixen.
Κύριες Διακρίσεις
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου.
Παραλειπόμενα
- Ο Orson Welles ήταν μεγάλος θαυμαστής του έργου της δανής Karen Blixen, και αρχικά σχεδίαζε μια σειρά ταινιών βασισμένων σε έργα της. Ως πρώτο είχε επιλέξει το The Heroine, αλλά μετά από μόλις μία ημέρα γυρισμάτων στην Ουγγαρία το ακύρωσε, λόγω χρεωκοπίας του επενδυτή του. Έτσι στράφηκε στο The Immortal Story, που ήταν μέρος της συλλογής διηγημάτων Anecdotes of Destiny του 1958 (από το ίδιο βιβλίο προέκυψε και η διασκευή της Γιορτής της Μπαμπέτ). Αρχικός στόχος ήταν να ξεκινούσε αυτό την ταινία, και έπειτα -ως ταινία ανθολογίας- να ολοκληρώνονταν με τη διασκευή του The Deluge at Nordenay. Ήταν λόγοι αμφιβολιών του δημιουργού πάνω στον επαγγελματισμό του συνεργείου που είχε διαθέσιμο στη Βουδαπέστη (ειδικά του φωτογράφου του), που το δεύτερο μέρος εντέλει ακυρώθηκε. Η χρηματοδότηση βρέθηκε από το ραδιοτηλεοπτικό ινστιτούτο της Γαλλίας, με την προϋπόθεση πως η πρεμιέρα θα γίνονταν στη γαλλική τηλεόραση. Μέρος επίσης της συμφωνίας ήταν και να γίνει η ταινία έγχρωμη, κάτι που δεν ήθελε γενικά ο Welles αλλά και δεν το είχε πράξει ποτέ πριν. Έτσι, η έσχατη ολοκληρωμένη ταινία μυθοπλασίας του έμελλε να είναι και η μόνη του έγχρωμη.
- Το φιλμ γυρίστηκε εξολοκλήρου εκεί που βρίσκονταν το σπίτι του Orson Welles στην Ισπανία, για την ακρίβεια στο γραφικό Τσιντσόν, έξω από τη Μαδρίτη.
- Για να μπορέσει να βρει κομπάρσους από την Κίνα (λόγω Μακάο), ο σκηνοθέτης τούς αναζήτησε μέσα από σερβιτόρους σε εστιατόρια της Μαδρίτης.
- Στο διήγημα της Blixen, ο πλούσιος έμπορος αναφέρεται μόνο ως Κος Κλέι. Το Τσαρλς ήταν μια αναφορά στον Τσαρλς Φόστερ Κέιν του Πολίτη Κέιν.
- Η πιο κοινή εκδοχή του φιλμ είναι στην αγγλική γλώσσα, και διαρκεί 58 λεπτά. Υπάρχει όμως και η γαλλόφωνη που ήταν για την τηλεοπτική πρεμιέρα, και διαρκεί 47 μόλις λεπτά (με τον Philippe Noiret να ντουμπλάρει τον Welles). Στο TCM όμως βρέθηκε μετά από χρόνια μια ειδικά επιμελημένη εκδοχή 62 λεπτών.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Στην ηχητική μπάντα ακούμε πιανιστικές συνθέσεις του Erik Satie, ερμηνευμένες από τους Aldo Ciccolini και Jean-Joel Barbier.
Κριτικός: Πάνος Αχτσιόγλου
Έκδοση Κειμένου: 14/4/2019
Αρχικά γυρισμένο για τη γαλλική τηλεόραση και έχοντας στη διάθεσή του ένα πενιχρό μπάτζετ, η «Αθάνατη Ιστορία», το τελευταίο ολοκληρωμένο φιλμ του σπουδαίου Όρσον Ουέλς, κατορθώνει μέσα στα μόλις 60 περίπου λεπτά της διάρκειάς της να φέρει αντιμέτωπους δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Από την μία αυτόν του παγωμένου ρεαλισμού, της δύναμης της εξουσίας και του σκοτεινού φθόνου απέναντι σε καθετί αγνό, καθετί όμορφο. Από την άλλη, αυτόν του αν θέλεις παράλογου ρομαντισμού, των ονείρων, του τρυφερού χαϊδέματος στο μάγουλο, της αγκαλιάς μέσα στα λευκά σεντόνια.
Ο Ουέλς ερμηνεύει με περισσή πειστικότητα έναν ηλικιωμένο πλούσιο έμπορο ονόματι Τσαρλς Κλέι, ο οποίος εξαναγκάζει με την ισχύ που του προσφέρει το χρήμα τη Βιρζινί (μια από τις πιο αιθέριες και ταυτόχρονα σαγηνευτικές ερμηνείες της Ζαν Μορό), κόρη του πρώην συνεταίρου του που ο ίδιος οδήγησε σε πτώχευση, και έναν νεαρό ναύτη (Ρότζερ Κότζο) να περάσουν ένα βράδυ μαζί, μόνο και μόνο για να επιβεβαιωθεί ένας παλιός θρύλος που ο Κλέι άκουγε τους ναύτες να διηγούνται στα ταξίδια του στη θάλασσα.
Αποτυπώνοντας για ακόμη μία (και τελευταία) φορά όλες εκείνες τις γνωστές ανησυχίες που διέπουν ολόκληρη τη φιλμογραφία του, αλλά επιδεικνύοντας ταυτόχρονα πρωτόγνωρη συναισθηματική διαύγεια και αξιοσημείωτη τρυφερότητα, ο Ουέλς αντιπαραβάλλει τη μανία για μεγαλείο με τις δυσβάσταχτες ενοχές που νιώθει κάποιος βαθιά μέσα του, όταν αναλογίζεται τη ζωή που προσδοκούσε να ζήσει αλλά τελικά δεν έζησε ποτέ. Και παρότι το αρνήθηκε έως το τέλος, είναι σχεδόν απίθανο να μην αναγνωρίσεις το αυτοβιογραφικό ειδικό βάρος του φιλμ που (ίσως άθελά του) αναβιώνει συμβολικά την κινηματογραφική πορεία αλλά και τις θεματικές των δημιουργιών που συνόδεψαν ίσως τον πιο επιδραστικό αμερικάνο σκηνοθέτη του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, από την αρχή έως το φινάλε της καλλιτεχνικής (αλλά και προσωπικής) του ζωής.
Ένα εκπληκτικό δείγμα αφήγησης και παράλληλα μια ελεγεία πάνω στη νιότη, τον έρωτα και τη θλίψη που αφήνει πίσω το πέρασμα του χρόνου, αυτό το σχεδόν ημιτελές μικρό φιλμ ενός εκ των σημαντικότερων δημιουργών στην ιστορία του σινεμά, κατορθώνει ευθύς εξαρχής να σε μαγέψει με το χρονικά απροσδιόριστο παραμύθι που διηγείται, με την απλότητα των διαλογών που κρύβουν τεράστια σοφία μέσα τους, με τους ονειρώδεις ήχους του πιάνου του Ερίκ Σατί που πλημμυρίζουν κάθε βαθιά εστιασμένο κάδρο, και με την αργόσυρτη ποιητικότητα των σκηνών του που δεν αργούν να σε βυθίσουν μέσα σε μια ιστορία, που με τη σειρά της διηγείται μια άλλη ιστορία…
Μια ιστορία που ίσως τελικά να έχει τις ρίζες της στην απαρχή της ανθρωπότητας. Που μπορεί να συνιστά ένα ψέμα ή και μια πραγματικότητα, αλλά στην ουσία κανένας δεν νοιάζεται γι’ αυτό. Που είναι τόσο όμορφη, σε σημείο που αυτός που τελικά την έζησε δεν θα τη διηγηθεί ποτέ και σε κανέναν, από φόβο βεβήλωσής της. Που η επιθυμία γι’ αυτήν μπορεί να κρατήσει έναν γέρο, δύστροπο και αποξενωμένο άνθρωπο στη ζωή, αλλά η εκπλήρωσή της μπορεί να αποβεί τόσο βαριά, τόσο δυσβάσταχτη, που μπορεί να τον οδηγήσει στον θάνατο. Τούτη λοιπόν η προαιώνια, η υπέροχη «Αθάνατη Ιστορία» συνιστά ένα μικρό (σε διάρκεια) αριστούργημα που μπορεί να μην είναι ευρέως γνωστό, αλλά αξίζει όχι μόνο την προσοχή αλλά και περίοπτη θέση στη φιλμογραφία αυτού του τεράστιου σκηνοθέτη, ηθοποιού, τεχνικού, ανθρώπου της 7ης τέχνης.
Βαθμολογία: