Gran Torino

Κριτικός: Βασίλης Καγιογλίδης

Έκδοση Κειμένου: 31/12/2008

Στη φημολογούμενη τελευταία ταινία της καριέρας του ως ηθοποιός, ο Clint Eastwood υποδύεται έναν μισάνθρωπο, ρατσιστή και περίεργο ηλικιωμένο άντρα, ο οποίος τα βάζει με όλους και με όλα. Ένα γέρικο σκυλί που προσπαθεί να συμβιβαστεί με την παρούσα κοινωνική κατάσταση στην Αμερική και να επιβιώσει σε μια γειτονιά, όπου έχει καταληφθεί από αλλοδαπούς μετανάστες και κακοποιά στοιχεία, χωρίς να διστάσει να τα βάλει ακόμα και με τις τοπικές συμμορίες. Κι όλα αυτά για να διατηρήσει την κερδισμένη του αξιοπρέπεια, να μην αισθανθεί λεπτό ξένος στον ίδιο του τον τόπο και ταυτόχρονα να δώσει ένα μάθημα συναισθηματικής και ψυχικής επιβίωσης.

Υπερβολικά παραγωγικός, ο 78χρονος χαμαιλέοντας στέκεται για ακόμα μία φορά εμπρός και πίσω από την κάμερα, για να φανερώσει τελικά μια ασύλληπτη δημιουργικότητα μόνο μπροστά από αυτή. Επιστρέφοντας στον παλιό καλό υποκριτικό του εαυτό, καταφέρνει να περισώσει με την υπέροχη ερμηνεία του αυτό το καλοστημένο τίποτα. Μία ταινία που κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελέσει σαχλή αμερικάνικη χαζοκωμωδία, ανάγεται υπό την καθοδήγηση του σε μία αγωνιώδης κοινωνική κραυγή και τίποτα παραπάνω. Δυστυχώς, το Gran Torino στηρίζεται αδικαιολόγητα σε εύθραυστα σκηνοθετικά και σεναριακά υποστυλώματα και ακροβατεί επικίνδυνα πάνω σε μία αναίτια ηθικολογία.

Ένας νηπιακός διδακτισμός, μια αστήριχτη κοινωνική καταγγελία και πολλά διάσπαρτα μελό στοιχεία συνθέτουν αυτήν την απρόσωπη, πότε κωμική πότε δραματική ταινία, που βασίζεται σε μια συντηρητική, άκρως θρησκευτική φιλοσοφία. Κι ο Eastwood θυμίζοντας κάτι από τα παλιά, προσπαθεί να διαχειριστεί έναν βαθιά ειρηνιστή και καλόκαρδο άνθρωπο, που επιλέγει να προβάλει μία σκληρή και αδίστακτη προσωπικότητα, για να διατηρήσει ακλόνητη την ευπαθέστατη κοινωνική δομή. Και επιχειρεί να στηρίξει, χωρίς ουσιαστικά τεκμήρια, την έννοια της αυτοδικίας, επιθυμώντας να επιβεβαιώσει με κάθε τρόπο την ευφυέστατη λαϊκή ρήση που λέει ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα…».

Βαθμολογία:

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 22/2/2009

Αν με ρωτάγατε το ποια είναι λογικά η αγαπημένη από τις ταινίες του του Clint Eastwood, θα απαντούσα με θάρρος αυτή. Δεν μπορεί να γίνει πιο διακριτή η τρυφερότητα που την περιβάλει και η αίσθηση ότι πρόκειται για απόφθεγμα της προσωπικής ιστορίας του. Σε ηλικία 78 ετών, ο Eastwood καταφέρνει να συνοψίσει με την ερμηνεία του μια ολόκληρη καριέρα, και αν ήταν στο χέρι μου θα του έδινα το αντίστοιχο Όσκαρ, ως τη μεγαλύτερη ευκαιρία επιβράβευσης της ερμηνευτικής του ζωής. Όχι μονάχα επειδή έχει δηλώσει πως δεν θα ξαναεμφανιστεί στο γυαλί, αλλά και επειδή το αξίζει…

Όμως, ενώ υπάρχουν οι θανατηφόρες ατάκες του «Βρώμικου Χάρι» που προσφέρουν μια ιδιάζουσα χάρη στο σενάριο, σαν κείμενο είναι αρκετά απλό. Ως σκηνοθέτης, ο Eastwood χαρίζει ανθρώπινη και συναισθηματική διάσταση στους χαρακτήρες του, ξέρει να δίνει αίσθηση στο απλό, αλλά και γνωρίζει καλά το τι θα πει κορύφωση ενός έργου. Μονάχα που η απλοϊκότητα γίνεται πολύ αισθητή από ένα σημείο και μετά που έχουμε συνηθίσει τον κύριο χαρακτήρα, και ο ρυθμός χαλάει, μέχρι να μπούμε στην τελική ευθεία. Αυτό δεν σημαίνει πως χαλάει για δεύτερη φορά (“Οι Σημαίες των Προγόνων μας”) το απίστευτο σερί πολύ καλών ταινιών του σκηνοθέτη Eastwood, από το 2003 και το “Σκοτεινό Ποτάμι”. Αλλά για να είμαι ειλικρινής δεν θεωρούσα πως είναι δυνατόν να κάνει κάποιος δύο έστω μικρά αριστουργήματα μέσα στο ίδιο έτος (“Η Ανταλλαγή”), εκτός και αν είναι ο Ingmar Bergman…

Βαθμολογία: