Κάτω από το Δέρμα

• Κυριότερη Προβολή στην Ελλάδα: Διανομή στις αίθουσες.
• Παγκόσμια Κριτική Αποδοχή (Μ.Ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Under the Skin

Ελληνικός Τίτλος: Κάτω από το Δέρμα

Σεναριακή Πηγή

• Μυθιστόρημα: Under the Skin του Michel Faber.

Κύριες Διακρίσεις

• Υποψήφιο για Bafta καλύτερης βρετανικής ταινίας και μουσικής.
• Βραβείο μουσικής στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
• Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας.

Παραλειπόμενα

• Για τον κεντρικό γυναικείο ρόλο, ακούστηκαν οι: Gemma Arterton, Eva Green, Megan Fox, January Jones, Abbie Cornish, Olivia Wilde, Amanda Seyfried, Blake Lively και Jessica Biel.
• Οι περισσότεροι χαρακτήρες παίζονται από ερασιτέχνες ηθοποιούς, ενώ πολλές σκηνές γυρίστηκαν με κρυμμένες κάμερες.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• imdb
• Wikipedia
• Rotten Tomatoes

Κριτικός: Σπύρος Δούκας

Έκδοση Κειμένου: 1/5/2014

O Jonathan Glazer του επιτυχημένου Ερωτικού Κτήνους και του ιδιαίτερου, αλλά αμφιλεγόμενου Γέννηση σκηνοθετεί υποβλητικά ένα μυστηριώδες κι έντονα συμβολικό θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, κινηματογραφική προσαρμογή του ομώνυμου βιβλίου.

Η Scarlett Johansson υποδύεται ένα εξωγήινο πλάσμα που λαμβάνοντας γυναικεία μορφή, αποπλανεί τυχαίους άντρες στους δρόμους της Σκωτίας και τους «εξαφανίζει» από τη Γη με στόχο να αποτελέσουν τροφή για το είδος της. Σταδιακά συνειδητοποιεί ότι καθώς βρίσκεται υπό ανθρώπινη σάρκα, δένεται συναισθηματικά με τους ανθρώπους, αλλά και με την ανθρώπινη υπόσταση. Έτσι, παρακολουθούμε μια σταδιακή εσωτερική αλλαγή, μια στροφή προς το ανθρώπινο συναίσθημα, με όσες ευαισθησίες κι αδυναμίες αυτή συνεπάγεται.

Η εσωτερική, συγκρατημένη, μα συναισθηματικά ώριμη και τολμηρά ερωτική ερμηνεία της Scarlett Johansson προσδίδει μια μυστηριώδη αινιγματικότητα στον χαρακτήρα της, ο οποίος καλλιεργείται μεθοδικά, με ιδιαίτερη προσοχή και έμφαση στις εσωτερικές συγκρούσεις κατά τη μεταστροφή της προς την ανθρώπινη φύση.

Ακραία η σινεφιλική διάθεση του Glazer, με πλήθος αναφορών σε κλασσικά αριστουργήματα, όπως ο Άνθρωπος Ελέφαντας και η Οδύσσεια του Διαστήματος. Αναφορές εύλογες, που δένουν άψογα με τη θεματική προσέγγιση του έργου, το οποίο εντέλει πρόκειται για μια «αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο», μια προβολή της ανθρωπότητας μέσα από τη ματιά ενός εξωγήινου.

Σκηνοθετικά η ταινία είναι άρτια, ντυμένη με ένα ευφάνταστο και πρωτότυπο στυλιζάρισμα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον κρύβει το γεγονός ότι στο φορτηγάκι υπήρχαν κρυμμένες κάμερες και οι πεζοί που ψαρεύει η ηρωίδα δεν είναι επαγγελματίες ηθοποιοί και δεν γνώριζαν ότι έπαιζαν σε ταινία. Επομένως και οι διάλογοι δεν ήταν προσχεδιασμένοι, στοιχείο που προσδίδει έναν έντονα αρτιστικό ρεαλισμό, ο οποίος συνδυάζεται τέλεια με τη sci-fi φύση του όλου εγχειρήματος.

Στα αρνητικά θα βάζαμε τη μεγάλη διάρκεια, από τη στιγμή που η ταινία διαθέτει αργούς ρυθμούς, με αποτέλεσμα κάποιες φορές να αδυνατεί να συγκρατήσει το ενδιαφέρον και να καταλήγει κουραστική. Ίσως θα χρειαζόταν ορισμένες περικοπές στο μοντάζ, αλλά από την άλλη θα λέγαμε πως όλες οι σκηνές έχουν θέση στο έργο και καθίστανται απαραίτητες από τη στιγμή που το εμπλουτίζουν νοηματικά. Οπότε, κι αυτό το συγχωρούμε.

Συνεπώς, πρόκειται για ένα πρωτότυπο και πετυχημένο σινεφίλ πείραμα, που ήρθε να προκαλέσει και να προβληματίσει. Πλούσιο σε περιεχόμενο και συμβολική, με μια υπαρξιακή χροιά που αποτίει φόρο τιμής, αλλά και ανταγωνίζεται επάξια μεγάλες ταινίες του παρελθόντος. Μια δεύτερη θέαση ίσως είναι απαραίτητη για μεγαλύτερη εμβάθυνση, ο υπογράφων σίγουρα νιώθει ότι τη χρειάζεται.

Βαθμολογία:

Κριτικός: Δημήτρης Κωνσταντίνου-Hautecoeur

Έκδοση Κειμένου: 12/8/2014

Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσεις τη δυσαρέσκεια πολλών απέναντι στην ταινία. Για να δεχτεί κανείς την αργή, αφαιρετική της αφήγηση, με την έντονη επαναληψιμότητα και τους λιγοστούς διαλόγους και πληροφορίες που παρέχει, ως ένα ενδιαφέρον καλλιτεχνικό όραμα, απαιτείται αν μη τι άλλο μια κάποια πνευματική ετοιμότητα. Πάντως, τουλάχιστον μέχρι τα μισά του φιλμ, ο Jonathan Glazer κάνει πραγματικά εξαιρετική δουλειά στη σκηνοθεσία, ντύνοντας την εσωστρεφή αυτή περιήγηση της Scarlett Johansson στους δρόμους της Σκωτίας με τη σαγηνευτική αίσθηση μιας υπνωτιστικής τελετουργίας, με μια ατμόσφαιρα ταυτόχρονα μελαγχολική, creepy και ποιητική. Η απόκοσμη τρυφερότητα, μάλιστα, της σεκάνς του παραμορφωμένου άντρα, είναι κορυφαία. Εν γένει, πρόκειται πράγματι για ένα αποτέλεσμα ευρηματικής εικονοπλασίας και καθολικά αξιοπρόσεκτης καλλιτεχνικής έμπνευσης.

Το πρόβλημα με όλο αυτό το εγχείρημα εμφανίζεται όταν το στόρι, μετά τη μέση του, απομακρύνεται από τη μυστηριώδη παγίδα στην οποία η Scarlett Johansson αποπλανεί τα θύματά της και προσγειώνεται σε πιο «γήινα» μονοπάτια. Αν η μελαγχολική σιωπή της Johansson έως τότε υπηρετούσε αποτελεσματικά ένα ευπρόσδεκτο καλλιτεχνικό όραμα, τώρα η απουσία διαλόγων μάλλον του βάζει τρικλοποδιά, μοιάζοντας επιτηδευμένη και «φάλτσα». Εκεί που, απ` ό,τι καταλαβαίνω, έπρεπε να αντανακλάται βαθιά ανθρωπιά, αντιθέτως η ταινία βγάζει μια αμήχανη ψυχρότητα που επιπλέον της κοστίζει και σε ρεαλισμό. Δεν είναι οι νωχελικοί ρυθμοί της που προδίδουν μια πιθανή νοηματική κενότητα (ή μια ψευδαίσθηση μεγαλύτερου βάθους από αυτό που όντως υπάρχει). Είναι το γεγονός ότι ο Glazer δεν φαίνεται να ξεχωρίζει πού οφείλει να περιοριστεί η αμιγώς καλλιτεχνική προσέγγιση και να δοθεί η σκυτάλη στη λιτότητα του ρεαλισμού, που θα ήταν συνεπέστερη ως φορέας των ίδιων μηνυμάτων.

Προσωπικά, είδα την καλλιτεχνική διάθεση του «Under the skin» περισσότερο ως μια ενδιαφέρουσα άσκηση ύφους, παρά ως απαραίτητη αντιμετώπιση ενός ιδιαίτερα βαθυστόχαστου στόρι.

Βαθμολογία: