H ταινία παρακολουθεί τις σποραδικές συνευρέσεις έξι νέων ανθρώπων στη Σαλαμίνα κατά τη διάρκεια μιας επταετίας, αρχίζοντας από το καλοκαίρι του 1987 και το Ευρωμπάσκετ, και καταλήγοντας στο καλοκαίρι του 1994 και το Μουντιάλ.
Σκηνοθεσία:
Νίκος Γραμματικός
Κύριοι Ρόλοι:
Νίκος Γεωργάκης … Ανδρέας
Γιώργος Ευγενικός … Μανώλης
Βαγγέλης Μουρίκης … Σάκης
Τάσος Νούσιας … Γιάννης
Κωνσταντίνος Σταρίδας … Νίκος
Αιμίλιος Χειλάκης … Αντώνης
Μηνάς Χατζησάββας … Ανδρέας
Αντώνης Αντωνίου … Θανάσης
Άρτο Απαρτιάν … Κωστής
Ανατολή Αθανασιάδου … η κοπέλα του Νίκου
Βιβή Κόκκα … Σταυρούλα
Γιώργος Γιαννόπουλος
Στέργιος Νένες … μέλος της νέας παρέας
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Νίκος Γραμματικός, Νίκος Παναγιωτόπουλος
Παραγωγή: Πάνος Παπαχατζής
Φωτογραφία: Κωστής Γκίκας
Μοντάζ: Γιώργος Μαυροψαρίδης
Σκηνικά: Γιούλα Ζωιοπούλου
Κοστούμια: Γιούλα Ζωιοπούλου
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Απόντες
- Διεθνής Τίτλος: Truants
- Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: The Absent Ones
Κύριες Διακρίσεις
- Βραβείο καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, δεύτερου αντρικού ρόλου (Νίκος Γεωργάκης, Βαγγέλης Μουρίκης, Κωνσταντίνος Σταρίδας, Αιμίλιος Χειλάκης, Γιώργος Ευγενικός, Τάσος Νούσιας) και σεναρίου στα κρατικά βραβεία κινηματογράφου.
Παραλειπόμενα
- Ο Νίκος Γραμματικός γυρίζει μια ταινία με φόντο τη Σαλαμίνα (Κούλουρη) όπου και ο ίδιος γεννήθηκε και μεγάλωσε. Υπάρχουν έτσι κάποιες αναφορές σε αληθινά πρόσωπα.
- Πρώτη ταινία για τον Γιώργο Ευγενικό, τον Τάσο Νούσια, τον Κωνσταντίνο Σταρίδα, τον Αιμίλιο Χειλάκη και τη Βιβή Κόκκα.
- Ο αριθμός επτά έχει ιδιαίτερη σημασία επί του στόρι: επτά οι ήρωες (ο ένας είναι απών), επτά τα χρόνια που διανύονται.
- Κατά τα δύο χρόνια που διήρκησε η συγγραφή του σεναρίου γίνονταν ταυτόχρονα κάστινγκ, όπου πέρασαν περίπου 700 νέοι από 17 έως 25 χρονών.
- Με 50.000 εισιτήρια, ήρθε στην 4η θέση ανάμεσα σε 14 ελληνικές ταινίες της σαιζόν.
Κριτικός: Γιώργος Ξανθάκης
Έκδοση Κειμένου: 15/2/2021
1987, καλοκαίρι στη Σαλαμίνα. Μια νεανική παρέα συναντιέται σε ένα καφενείο για να παρακολουθήσει τη θριαμβευτική κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ από την ελληνική εθνική ομάδα. Το 1994 μαζεύονται ξανά στον ίδιο χώρο για μια βαριά ήττα της εθνικής στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου. Στο μεσοδιάστημα συναντιούνται σποραδικά, αλλά στο πέρασμα των χρόνων το συναισθηματικό τους δέσιμο χαλαρώνει, η ενότητα τους θρυμματίζεται. Η κατάληξη μοιάζει προδιαγεγραμμένη, η διάλυση…
Στη δεκαετία του ’90 αναδείχθηκε μια ελπιδοφόρα νέα γενιά δημιουργών, όπως οι Νίκος Γραμματικός, Σωτήρης Γκορίτσας, Περικλής Χούρσογλου και Αντώνης Κόκκινος, που άφησαν κατά μέρος τις φορμαλιστικές αναζητήσεις και προσηλώθηκαν στην αφήγηση και τον μύθο. Οι «Απόντες» αποτελούν τη τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του Νίκου Γραμματικού και μαζί με τον «Λευτέρη Δημακόπουλο» (1993) του Χούρσογλου και το «Τέλος Εποχής» (1994) του Κόκκινου αποτελούν μια άτυπη τριλογία της «μελαγχολικής αναπόλησης» για τις χαμένες νεανικές παρέες.
Πρόκειται για μια βιωματική ταινία που διαδραματίζεται στη γενέθλια γη του σκηνοθέτη, τη Σαλαμίνα, που είναι τόσο κοντά αλλά και τόσο μακριά από την πρωτεύουσα. Το όμορφα δομημένο σενάριο των Παναγιωτόπουλου-Γραμματικού απεικονίζει τις τελετουργίες της παρέας στο νησί, αλλά και τις φυγόκεντρες πορείες τους στο πέρασμα του χρόνου, χωρίς να παραλείπει την αναφορά σε κοσμογονικά γεγονότα της εποχής, από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου μέχρι τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία. Η ταινία είναι δραματουργικά συμπαγής χάρη στην ενότητα των χώρων δράσης που επιτρέπει την ανάγλυφη προβολή των προσώπων: ο ασυμβίβαστος φιλόλογος, ο φιλόδοξος και κυνικός δημοσιογράφος, ο φωτογράφος, ο φυσικός, ο ναυτικός και ο μεταφραστής. Κάθε επιστροφή τους στο νησί σηματοδοτεί την αυξανόμενη αποξένωση τους που τροφοδοτείται από τις διαφορετικές προσωπικές τους εμπειρίες. Στον κεντρικό πυρήνα της ταινίας βρίσκονται η «απώλεια» και η «υποκατάσταση». Απώλεια των ανθρώπων, του χρόνου, της αθωότητας. Αλλά και οδυνηρές υποκαταστάσεις: η φιλία από τον φθόνο, η συντροφικότητα από τον ατομισμό, η επαναστατικότητα από την κομφορμιστική ενσωμάτωση.
Στο ισχυρά συμβολικό φινάλε, ο κύκλος της αφήγησης κλείνει με μια νέα παρέα να συνενώνεται στο ίδιο καφενείο, στις ίδιες θέσεις, για να παρακολουθήσει έναν ακόμη ποδοσφαιρικό αγώνα, ενώ η παλιά έχει ήδη αποσυντεθεί.
Οι «Απόντες» αποτελούν την έκφραση των βιωμάτων μιας παρέας αγοριών της επαρχίας, στην οδυνηρή μετάβαση από την εποχή των ονείρων και των ιδανικών στη διάψευση, το τέλμα και την τελική διάλυση. Αποφεύγοντας τη σχηματικότητα της ηθογραφίας, η ταινία εισχωρεί βαθύτερα και αποκαλύπτει τον ψυχισμό της γενιάς της δεκαετίας του ‘80. Αλλά και πέρα από αυτά μιλά με γλυκόπικρη νοσταλγία για το υπέρλαμπρο μεγαλείο της πρώτης νιότης.
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
