Η Γυναίκα Βασιλιάς

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος

Έκδοση Κειμένου: 28/9/2022

Οι κοινωνικές εξεγέρσεις γύρω από την ισότητα και την αποδοχή ομάδων που από τις προνομιούχες τάξεις θεωρούνται μειοψηφία, οδήγησαν για λίγο το Χόλιγουντ σε αμηχανία. Είναι γνωστές οι θεματικές εκπτώσεις που κάνουν τα μεγάλα στούντιο για να μαζέψουν όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο στις αίθουσες, οπότε πώς επιλέγεις το προϊόν που θα κυκλοφορήσεις για ένα mainstream κοινό ενώ απευθύνεσαι παράλληλα και στις αποκαλούμενες μειοψηφίες σε ένα επιπλέον επίπεδο από αυτό της απλής εκπροσώπησης; Φυσικά, με μια ταινία σαν τη «Γυναίκα Βασιλιά»!

Είδη που είχαν εκλείψει τα τελευταία χρόνια, επαναπροσδιορίζονται υπό το πρίσμα της συμπερίληψης. Το είδαμε στο μιούζικαλ με το “West Side Story”, στην κομεντί με το “Bros”, και τώρα με το ιστορικό έπος. Βλέποντας τη “Γυναίκα Βασιλιά”, διαπιστώνω πως οι εποχές της ρομαντικής προσέγγισης έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Το “Όσα Παίρνει ο Άνεμος” γνωρίζει πλέον τεράστια επίκριση από τους σύγχρονους θεατές, ενώ ακόμα και το στιλ του “Braveheart” αντιμετωπίζεται σαν ξεπερασμένο. Η Gina Prince-Bythewood δίνει εδώ τη δική της πρόταση για το τι μπορεί να τα αντικαταστήσει, και περνάει τη δοκιμασία με άριστα.

Το σενάριο της Dana Stevens παρουσιάζει μια άγνωστη αλλά σημαντική ιστορία για την Αφρική με παγκόσμιες προεκτάσεις, και η μέγιστη πρόκληση είναι να την παρουσιάσει με ειλικρίνεια εκπληρώνοντας παράλληλα τα προαπαιτούμενα για ένα μπλοκμπάστερ. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι το να υπάρχει υψηλή ιστορική ακρίβεια σε μια ταινία που δεν πρόκειται για άμεση βιογραφία, αφορά κυρίως το ανάλογο πλαίσιο τόσο ιστορικά όσο και κοινωνικοπολιτικά μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται και όχι τόσο η αλήθεια γύρω από τον βίο των χαρακτήρων που ακολουθούμε.

Σεναριακά, η ταινία διαθέτει τις κατάλληλες ποσότητες συναρπαστικής δράσης, ανεπτυγμένων γυναικείων χαρακτήρων και μιας συγκινητικής ιστορίας για να μας κρατήσει κολλημένους στην οθόνη, και κάτω από την επιφάνεια περιλαμβάνονται πολλά στοιχεία που βράζουν. Από αυτά, το κύριο το οποίο ωθεί όλη τη δραματουργία είναι το πώς αυτές οι γυναίκες ενώνουν τις ζωές τους όχι απλώς για να πολεμήσουν, αλλά για το πώς με αυτό τον τρόπο κατακτούν την ελευθερία τους και απελευθερώνονται από τα τραύματά τους. Η συναισθηματική ιστορία της ταινίας δεν αφορά τον έρωτα της νεοσύλλεκτης και αντιδραστικής Νάουι με τον μιγά έμπορο από την Αγγλία, αλλά στον δεσμό αυτών των γυναικών που προστατεύουν και αναθρέφουν η μία την άλλη μέσω της εξουθενωτικής εκπαίδευσής τους στη μάχη, με τελετουργικά και ύμνους.

Η Prince-Bythewood δεν φοβάται να αξιοποιήσει αυτό το τεράστιο συναισθηματικό βάρος μέσα σε μια ταινία δράσης. Οι σκηνές μάχης, που μία από αυτές αποτελεί την έναρξη της ταινίας, είναι βάναυσες και αιματηρές, σκηνοθετημένες με ακρίβεια και καθαρότητα. Κάθε ηθοποιός διαθέτει τον δικό του χώρο για να αναπτύξει τον χαρακτήρα του, χωρίς να λειτουργεί προσποιητά σαν δάσκαλος για το λευκό κοινό που θα τους παρακολουθήσει. Και παρότι το σενάριο είναι αρκούντως καλογραμμένο για να υποστηρίξει αυτή τη συνθήκη, είναι η νηφάλια αντιμετώπιση της σκηνοθεσίας που δεν επιστρατεύει ποτέ το τεχνητό συναίσθημα μέσω της πλανοθεσίας και της μουσικής, που το κάνει να λειτουργεί. Έτη φωτός μακριά από το “Cold Mountain” ή τον “Τιτανικό” δηλαδή.

Η Thuso Mbedu είναι μια αποκάλυψη στον ρόλο της Νάουι, του χαρακτήρα που ακολουθούμε για να εισαχθούμε στον κόσμο της ταινίας. Το εκφραστικό της πρόσωπο που αντιδρά με δέος και φόβο μπροστά στο άγνωστο σύμπαν των πολεμιστριών Αγκοτζίε στο βασίλειο της Δαχομέης αντανακλά τις δικές μας αντιδράσεις μπροστά σε όσα αντικρίζουμε. Η Lashana Lynch και η Sheila Atim συμπληρώνουν με τις μοναδικές προσωπικότητες των χαρακτήρων τους το πολυπληθές καστ με βάθος και ουσία και συναισθηματική εμπλοκή. Η πλέον ξεχωριστή όμως είναι η Viola Davis που αρπάζει το βλέμμα μας και το διατηρεί με ασίγαστη σιωπηλή δύναμη μέσω της εξέχουσας δεξιοτεχνίας της, λαμβάνοντας τέτοια πίστη από τη σκηνοθέτη, που -με εξαίρεση ένα φλασμπάκ για λόγους ρυθμού στα μισά της ταινίας- δεν μας αποκαλύπτεται ποτέ καμία πληροφορία για τον πόνο που κουβαλά. Δεχόμαστε τα κρυμμένα μυστικά της, που απλώς υπονοούνται από το δυναμικό και απροσπέλαστο παρουσιαστικό της, και την αφήνουμε να μας μαγέψει άνευ όρων.

Όχι ότι το σενάριο δεν λοξοδρομεί σε μονοπάτια επικίνδυνα για τη συνοχή της ταινίας. Μερικές από τις υποπλοκές που αναπτύσσονται από τα μέσα κι έπειτα θα ήταν ικανές να αποδεσμεύσουν αυτομάτως έναν θεατή που δεν θα είχε παρασυρθεί ως τότε από αυτόν τον κόσμο. Η σχολαστική προσοχή τής Prince-Bythewood όμως στον στόχο της κατορθώνει να αποφύγει αυτό τον σκόπελο. Αν η “Γυναίκα Βασιλιάς” είναι το νέο πρόσωπο του ιστορικού δράματος ασχέτως του τόπου ή του χρόνου της ιστορίας που παρουσιάζει, είναι πλέον καλοδεχούμενο, και ευελπιστώ να ανοίξει τον δρόμο για περισσότερες τέτοιες παραγωγές.

Βαθμολογία: