Το Δέντρο και η Κούνια (2013)

ΣΥΝΟΨΗ

Η Ελένη, μια πετυχημένη γιατρός ελληνικής καταγωγής, ζει και εργάζεται στο Λονδίνο εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Ο πατέρας της, ο Κυριάκος, ζει στην Ελλάδα και είναι δήμαρχος στη μικρή του πόλη. Έχοντας υπάρξει προσφυγόπουλο στη Σερβία μετά τον πόλεμο κι έχοντας αγωνιστεί για να γυρίσει στην πατρίδα του, ο Κυριάκος δεν έχει συγχωρήσει την Ελένη για την απόφασή της να ζήσει μακριά από την Ελλάδα. Μια μέρα, ο άντρας της Ελένης χάνει τη δουλειά του σε κάποιο χρηματοπιστωτικό κολοσσό και μετατίθεται στην Κίνα επ’ αόριστον. Για πρώτη φορά η Ελένη έρχεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο μιας αναγκαστικής μετανάστευσης. Αναστατωμένη με την προοπτική αυτή, παίρνει την κόρη της, Άννα, κι επισκέπτεται τον πατέρα της, υποτίθεται για πασχαλινές διακοπές. Αβέβαιη για το μέλλον θέλει να δώσει στην Άννα μια πατρίδα -εάν ποτέ εκείνη τη χρειαστεί. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, όμως, αυτό που πραγματικά λαχταρά είναι να βρει η ίδια έναν δρόμο επιστροφής. Όταν φτάνει σπίτι τίποτα δεν είναι όπως το περίμενε. Μια γυναίκα από τη Σερβία, η Νίνα, είναι εγκατεστημένη εδώ μαζί με την εντεκάχρονη κόρη της. Σύντομα, η Ελένη θα διαπιστώσει ότι ο Κυριάκος έχει κι αυτός τα δικά του μυστικά.

Σκηνοθεσία:

Μαρία Ντούζα

Κύριοι Ρόλοι:

Μυρτώ Αλικάκη … Ελένη Καραπάνου

Ηλίας Λογοθέτης … Κυριάκος Καραπάνος

Mirjana Karanovic … Nina

Νίκος Ορφανός … Μάρκος

Ίρις Μήττα … Άννα

Ελένη Κουλέτση … Mira

Μελίνα Λιάλιου … Ελένη Καραπάνου (νεαρή)

Γεννάδιος Πάτσης … Στεφάν

Γιώργος Σουξές … Ιορδάνης

John Bicknell … Harry

Ευαγγελία Ανδρεαδάκη … ακτινολόγος

Ειρήνη Στρατηγοπούλου … η μητέρα της Ελένης

Στάθης Κατσαρός … Κος Todorovic

Veronika Bjelica … Κα Todorovic

Στέφανος Γανωτής … δάσκαλος

Περικλής Χούρσογλου … δημοτικός σύμβουλος

Αλέξανδρος Λογοθέτης … νεαρός Κυριάκος (φωνή)

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Μαρία Ντούζα

Στόρι: Ελένη Ατσίκμπαση

Παραγωγή: Ελένη Ατσίκμπαση, Μιχάλης Σαραντινός

Μουσική: Άννα Στερεοπούλου

Φωτογραφία: Επαμεινώνδας Ζαφείρης

Μοντάζ: Γιάννης Κωσταβάρας

Σκηνικά: Γιάννης Τζανετής

Κοστούμια: Γιάννης Τζανετής

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Μέτρια.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Το Δέντρο και η Κούνια
Διεθνής Τίτλος: The Tree and the Swing
Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: A Place Called Home

Κύριες Διακρίσεις

Καλύτερη ταινία (Χρυσή Αφροδίτη) στο φεστιβάλ Κύπρου.
Υποψήφιο για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη και δεύτερο γυναικείο ρόλο (Mirjana Karanovic) στα βραβεία Ίρις.

Παραλειπόμενα

Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία για τη Μαρία Ντούζα, αν και ήταν ενεργή επί της δουλειάς από το 1989.
Πρώτη ελληνική παραγωγή για τη διάσημη σέρβα ηθοποιό Mirjana Karanovic.
Τα γυρίσματα έγιναν εντός του νομού Αττικής (Πάρνηθα, Ραφήνα, Μαραθώνας). Η δημιουργός αρχικά επιθυμούσε να γίνουν στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά δεν της το επέτρεπε το μπάτζετ.
Κόβοντας 5.289 εισιτήρια, κατατάγηκε στην 8η θέση των ελληνικών παραγωγών της σαιζόν.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Νάνσυ Μιχαηλίδου
Έκδοση Κειμένου: 30/11/2013

Η Μαρία Ντούζα πραγματοποιεί ένα αξιόλογο σκηνοθετικό ντεμπούτο, στο οποίο παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα ιστορία για τους αμέτρητους λόγους που οδηγούν κάποιον να μεταναστεύσει, αλλά και για το πώς μια τέτοια κίνηση καθορίζει τη μοίρα του ίδιου αλλά και των συνανθρώπων του.

Η κεντρική πρωταγωνίστρια, Ελένη, υποδυόμενη από τη Μυρτώ Αλικάκη, έφυγε στο Λονδίνο για σπουδές πριν από 15 χρόνια. Πλέον είναι μια επιτυχημένη γιατρός που ζει κι εργάζεται εκεί, ενώ έχει παντρευτεί έναν Βρετανό, με τον οποίο έχει αποκτήσει μια κόρη. Μια μέρα, ο σύζυγός της χάνει τη δουλειά του και βρίσκει μια άλλη στην Κίνα, όπου αρχικά θα πάει μόνος του, χωρίς τη συνοδεία της υπόλοιπης οικογένειας. Ο πατέρας της Ελένης, ο Κυριάκος, υπήρξε προσφυγόπουλο στη Σερβία μετά τον πόλεμο κι έκανε αγώνα για να επιστρέψει στην πατρίδα του. Ως παθών, δεν βλέπει με καλό μάτι την απόφαση της κόρης του να ζήσει στο εξωτερικό. Η Ελένη, νιώθοντας την πίεση μιας δεύτερης αναγκαστικής αυτή τη φορά μετανάστευσης, αποφασίζει να επισκεφθεί τον πατέρα της στην Ελλάδα για τις πασχαλινές διακοπές έχοντας μαζί της την κόρη της. Όταν φτάνει στο πατρικό της σπίτι μετά από διάστημα δύο ετών, βρίσκει μια γυναίκα από τη Σερβία, τη Νίνα, να έχει εγκατασταθεί στο σπίτι μαζί με την 11χρονη κόρη της για να φροντίζει τον πατέρα της. Διαβάζοντας κανείς την υπόθεση, μπορεί να εντοπίσει αρκετές περιπτώσεις που οδηγούν στη μετανάστευση: η Ελένη φεύγει για σπουδές και καριέρα, ο σύζυγός της για δουλειά μετά από την πτώχευση της εταιρείας του, ο πατέρας της μετά τον πόλεμο της Σερβίας, η Ελένη -για δεύτερη φορά- για να ακολουθήσει τον άντρα της και τέλος η Νίνα από τη Σερβία για λόγους… που θα μάθουμε στη συνέχεια. Οι επιλογές αυτών των ανθρώπων καθορίζουν τη ζωή και την ψυχοσύνθεση, το παρόν και το μέλλον των ίδιων και των κοντινών τους, προκαλώντας στο ευρύτερο περιβάλλον τους άλλοτε τον θαυμασμό και την καταξίωση κι άλλοτε την ξενοφοβία και τον ρατσισμό.

Η Ντούζα καταφέρνει να παρουσιάσει με σεβασμό όλα τα παραπάνω, χωρίς να καταφεύγει σε εύκολες δραματικές λύσεις κι έχοντας για συμμάχους της τους τρεις πρωταγωνιστές που αποδεικνύονται το μεγαλύτερο ατού αυτής της παραγωγής. Η Μυρτώ Αλικάκη παραδίδει μια εσωτερική, φυσική και απόλυτα ισορροπημένη ερμηνεία, πλαισιωμένη από δύο «δυνατά χαρτιά», τον Ηλία Λογοθέτη και τη γνωστή σέρβα ηθοποιό Mirjana Karanovic. Τα μυστικά και οι αποκαλύψεις ξεδιπλώνονται μέσα σε ένα κλίμα σιωπής, με κάποιες σκηνές να έχουν μια γεύση από θρίλερ, γεγονός που δρα επουλωτικά απέναντι στην προβλεψιμότητα του σεναρίου. Έχοντας για φόντο τα γραφικά τοπία της ελληνικής επαρχίας, η κεντρική ηρωίδα βιώνει την επιστροφή στις ρίζες της και ανακαλεί τις μνήμες της παιδικής της ηλικίας αναζητώντας εξιλέωση, κλείνοντας παράλληλα το μάτι στον ξεκάθαρο συμβολισμό του τίτλου.

Η Μαρία Ντούζα υπογράφει μια καλοφτιαγμένη ταινία για ένα θέμα που πάντα θα είναι επίκαιρο, μένοντας ανεπηρέαστη από τη σκηνοθετική μόδα της εποχής και έχοντας στη διάθεσή της ένα δυνατό πρωταγωνιστικό καστ, παραδίδει ένα τρυφερό οικογενειακό δράμα που παρά την προβλεψιμότητά του, δεν θα απογοητεύσει.

Βαθμολογία: