Μια φθινοπωρινή βραδιά του 2003, ο φοιτητής του Χάρβαρντ και ιδιοφυΐα στις γλώσσες προγραμματισμού, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, κάθεται στον υπολογιστή του και ξεκινά να δουλεύει πάνω σε μια καινούρια ιδέα. Σε μια έξαψη blogging και προγραμματισμού στο φοιτητικό του δωμάτιο, ο Μαρκ αρχίζει κάτι που σύντομα θα μετατραπεί σε ένα παγκόσμιο κοινωνικό δίκτυο και θα προκαλέσει επανάσταση στην επικοινωνία. Μόλις έξι χρόνια, αλλά και 500 εκατομμύρια φίλους μετά, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ γίνεται ο νεαρότερος δισεκατομμυριούχος στην Ιστορία… Όμως για αυτόν τον επιχειρηματία, η επιτυχία οδηγεί τόσο σε προσωπικές όσο και νομικές επιπλοκές.
Σκηνοθεσία:
David Fincher
Κύριοι Ρόλοι:
Jesse Eisenberg … Mark Zuckerberg
Andrew Garfield … Eduardo Saverin
Justin Timberlake … Sean Parker
Armie Hammer … Cameron Winklevoss/Tyler Winklevoss
Max Minghella … Divya Narendra
Josh Pence … Tyler Winklevoss
Brenda Song … Christy Lee
Rashida Jones … Marylin Delpy
John Getz … Sy
David Selby … Gage
Rooney Mara … Erica Albright
Dakota Johnson … Amelia Ritter
Douglas Urbanski … Larry Summers
Joseph Mazzello … Dustin Moskovitz
Wallace Langham … Peter Thiel
Melise … Alice Cantwel
Scott Lawrence … Maurice
Caleb Landry Jones … μέλος αδελφότητας
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Aaron Sorkin
Παραγωγή: Dana Brunetti, Cean Chaffin, Michael De Luca, Scott Rudin
Μουσική: Trent Reznor, Atticus Ross
Φωτογραφία: Jeff Cronenweth
Μοντάζ: Kirk Baxter, Angus Wall
Σκηνικά: Donald Graham Burt
Κοστούμια: Jacqueline West
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: The Social Network
- Ελληνικός Τίτλος: The Social Network
- Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Το Κοινωνικό Δίκτυο [τηλεόραση]
Σεναριακή Πηγή
- Βιβλίο: The Accidental Billionaires: The Founding of Facebook, a Tale of Sex, Money, Genius and Betrayal του Ben Mezrich.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ διασκευασμένου σεναρίου, μοντάζ και μουσικής. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, πρώτο αντρικό ρόλο (Jesse Eisenberg), φωτογραφία και ήχο.
- Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα), σκηνοθεσίας, σεναρίου και μουσικής. Υποψήφιο για πρώτο αντρικό ρόλο (Jesse Eisenberg) σε δράμα και δεύτερο αντρικό ρόλο (Andrew Garfield).
- Βραβείο Bafta σκηνοθεσίας, σεναρίου και μοντάζ. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, πρώτο αντρικό ρόλο (Jesse Eisenberg) και δεύτερο αντρικό ρόλο (Andrew Garfield).
Παραλειπόμενα
- Ο ίδιος ο Mark Zuckerberg είχε δηλώσει πως δεν σχεδίαζε να δει ποτέ την ταινία. Αλλά εντέλει, με την παρέα κάποιων υφισταμένων του, πήγε και την είδε και είπε πως πέρα από κάποιες ανακρίβειες, πέτυχαν σωστά την ενδυμασία του…
- Ούτε ο Zuckerberg ούτε κάποιο στέλεχος του Facebook εμπλάκηκε στην ταινία. Ένας από τους συνιδρυτές του όμως, ο Eduardo Saverin, είχε συμμετοχή ως σύμβουλος πάνω στο βιβλίο του Ben Mezrich. Για την ταινία δήλωσε πως αυτή ήθελε να είναι ψυχαγωγική και όχι ένα ντοκιμαντέρ βασισμένο σε γεγονότα.
- Ο Jonah Hill ήταν υποψήφιος για τον ρόλο του Σον Πάρκερ, αλλά δεν τον επέλεξε ο σκηνοθέτης.
- Το σενάριο είχε διαρρεύσει στο ίντερνετ πριν βγει η ταινία.
- Ο Josh Pence βρίσκεται στα κρέντιτ ως Tyler Winklevoss. Για την ακρίβεια είναι ο αντικαταστάτης του Armie Hammer μέσω ψηφιακής τεχνολογίας και split-screen.
- Θα μπορούσε να πει κανείς ότι εδώ είναι το φιλμικό ντεμπούτο της Dakota Johnson, αλλά σε μικρή ηλικία, το 1999, είχε έναν μικρό ρόλο στο Το Καλοκαίρι της Ελευθερίας (Crazy in Alabama).
- Η μισή ταινία γυρίστηκε στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης και η υπόλοιπη στη Σίλικον Βάλεϊ, στην άλλη πλευρά των ΗΠΑ.
- Με μπάτζετ 40 εκατομμύρια δολάρια, το φιλμ πέτυχε εισπράξεις των 224,9. Κυρίως όμως ήταν η θετικότερα κριτικαρισμένη αμερικανική ταινία της χρονιάς.
- Το 2019, ο Aaron Sorkin αναφέρθηκε σε πιθανό σίκουελ, επισημαίνοντας ότι πολλά ενδιαφέροντα πράγματα είχαν συμβεί στον χώρο από τον καιρό της ταινίας. Την επόμενη όμως χρονιά δήλωσε πως θα γράψει το σενάριο μόνο υπό την προϋπόθεση πως θα το σκηνοθετούσε εκ νέου ο David Fincher.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Χωρίς να υπάρχει τραγούδι στο επίσημο σάουντρακ, το Ball and Biscuit των The White Stripes ανοίγει την ταινία, ενώ την κλείνει το Baby, You’re a Rich Man των The Beatles.
- Ο Atticus Ross είχε ήδη δύο συμμετοχές, αλλά για τον Trent Reznor ήταν η πρώτη του ολοκληρωμένη κινηματογραφική δουλειά. Αμφότεροι συναποτελούν το γκρουπ Nine Inch Nails.
Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος
Έκδοση Κειμένου: 20/10/2010
Στην πρώτη σκηνή ο ήρωας κοντράρεται με την κοπέλα του. Εκείνος αραδιάζει επιχειρήματα που στηρίζονται σε λογικές πιθανολογίες -κάποιες εν αγνοία του προσβλητικές- χωρίς ίχνος συναισθηματικής ανάλυσης των πραγμάτων. Εκείνη έχει αποφασίσει (προφανώς εδώ και καιρό) ότι δεν μπορεί άλλο να σχετίζεται με αυτόν τον μαλάκα. Εκείνος δεν αντιλαμβάνεται καν αυτή τη στάση της κι επιμένει σε καθαρά λογικούς υπολογισμούς. Είναι φανερό ότι ο Mark Zuckerberg, αν όχι ο πραγματικός, αλλά όπως τον δείχνει το σενάριο, έχει μια γερή δόση από το σύνδρομο Asperger. Αδυνατεί να επικοινωνήσει συναισθηματικά με τους άλλους ανθρώπους, είναι ουσιαστικά μόνος του και το ψυχικό πορτραίτο του παραμένει ανεξιχνίαστο μέχρι το τέλος της ταινίας. Αρχικό κίνητρο για να φτάσει να δημιουργήσει το Facebook, ήταν η απόρριψή του από την Έρικα. Εκείνο το βράδυ, αφού έβρισε στο blog του την καλή του, χάκαρε εκατοντάδες φωτογραφίες φοιτητριών στο Χάρβαρντ και τις έστησε για βαθμολόγηση ως γκόμενες, σε ένα ξέσπασμα σεξιστικής εκδίκησης. Η άμεση ανταπόκριση που είχε από 22.0000 χρήστες, τράβηξε την προσοχή δυο δίδυμων σπουδαστών της upper class, οι οποίοι του ζήτησαν να αναλάβει την ανάπτυξη ενός site τους, που ήταν πρόδρομος του facebook. Ο Zuckerberg συνέλαβε εξ`αυτού την ιδέα ενός ιστού, που θα λειτουργούσε ως ηλεκτρονικό private club και προχώρησε παραμερίζοντάς τους, για να τους αντιμετωπίσει αργότερα δικαστικά. Στην πορεία αφήνει στο έλεος της συμβολαιογραφικής τρικλοποδιάς και τον βασικό φίλο, οικονομικό του χορηγό και αρχικά συνέταιρο Εντουάρντο, προς χάριν ενός γοητευτικού αριβίστα του χώρου τους. Η ταινία κλείνει με τον ήρωά μας, επιτυχημένο πλέον, να στέλνει μήνυμα στο facebook στην Έρικα, ζητώντας επικοινωνία. Ξεκινάμε με την Έρικα και κλείνουμε με την Έρικα.
Ωστόσο, έχοντας αδιαφορήσει σε όλη την πορεία του για γκόμενες, πάρτι, σνιφάρισμα κ.λπ., μέχρι κάποιο σημείο ακόμη και για την εμπορευματοποίηση της επινόησής του, αυτή η εμμονή του για την μία και μοναδική γυναίκα παραμένει (στο πίσω μέρος του μυαλού του και των πλάνων του David Fincher) μια νεύρωση κι όχι ο αναγνωρίσιμος πόθος ενός ερωτευμένου. Ο Zuckerberg μέχρι τέλους είναι ένα ερωτηματικό, ίσως και για τον εαυτό του.
Αυτό το απροσπέλαστο του χαρακτήρα (που ο Jesse Eisenberg αποδίδει απολύτως πειστικά), είναι ένα γερό χαρτί του Fincher για να προσδώσει στο φιλμικό κονσέρτο του μια «δεύτερη φωνή», ένα τόνο «θρίλερ» ή πιο απλά μυστηρίου σε χιουμοριστικές νότες μέσα από μια ταχύρρυθμη, ρέουσα αφήγηση (με έξυπνα χαμηλόφωνη αλλά εντατική μουσική επένδυση), τέτοια που κρατάει το ενδιαφέρον του θεατή απ’ την αρχή μέχρι το τέλος. Ενώ, κι αυτό είναι επί πλέον κατόρθωμα, το σενάριο του Aaron Sorkin (απ’ το βιβλίο του Ben Mezrich) καταφέρνει να μη μας μπερδέψει καθόλου με τεχνικούς όρους πάνω στην πληροφορική.
Θα ήταν συναρπαστική αυτή η μάλλον απλή ιστορία αν δεν αφορούσε τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού ιστού που έκανε ένα 20χρονο δισεκατομμυριούχο; Μάλλον ναι, χάρη στη σκηνοθεσία του Fincher, το σενάριο του Sorkin και τις ερμηνείες των Jesse Eisenberg, Andrew Garfield και Justin Timberlake.
Βαθμολογία:
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 20/10/2010
Η προσδοκία του τελειομανή Fincher είναι ολοφάνερη. Θέλει να κατασκευάσει τον Πολίτη Καίην της ηλεκτρονικής γενιάς και σε κανένα σημείο δεν το κρύβει. Τόσο νοηματικά, όσο κι ως αφήγηση. Όμως, ο Fincher έχει ακόμα πολλά ψωμιά να φάει για να γίνει Welles. Αφηγηματικά κερδίζει το στοίχημα εξολοκλήρου, αλλά ο ήρωας που έχει στα χέρια του δεν τυγχάνει της επεξεργασίας που του έπρεπε. Με γνώμονα να τον αφήσει περιβεβλημένο με ένα μυστήριο, ο Fincher καταλήγει να κάνει την απόλυτα τεχνοκρατική ταινία. Πρώτα, μας πείθει πως ο δημιουργός του κολοσσιαίου facebook είναι μια τεχνοκρατική διάνοια, αλλά δεν μπαίνει σε κανέναν κόπο να αναλύσει αυτή την ιδιότητα, τόσο πάνω στο πρόσωπο, όσο και γενικότερα. Το αριστούργημα της ψυχρότητας; Μπορεί…
Με τη λογική της ταχύτητας του νετ, ο ρυθμός του φιλμ είναι κάτι το αξιοζήλευτο. Όπως αλλάζουν οι σελίδες, έτσι αλλάζουν και οι σκηνές, με τη βοήθεια ενός ταιριαστού μοντέρνου μπιτ, το οποίο όμως δεν χαλάει την καλλιτεχνική υφή του έργου. Ιδανικοί και οι πρωταγωνιστές, εξαιρετικά απλωμένοι στον χώρο ως δορυφόροι του κεντρικού χαρακτήρα. Ποιος, όμως, είναι ο διαβόητος Μαρκ Ζούκερμπεργκ και τι σημαίνει να αρπάζει κανείς το αμερικανικό όνειρο από τα κέρατα; Πιο πολλές απαντήσεις θα παίρνατε από μια δικιά σας έρευνα, παρά από το έργο του Fincher. Το τελευταίο καταλήγει στην προβολή του αμερικανικού ονείρου ως ιδανική κατάσταση κι όχι ως κάτι που αφήνει ηθικούς προβληματισμούς. Δεν έχω σελίδα στο facebook και βλέποντας την ταινία, προτιμώ να εμείνω στην απόφαση μου παρά να γίνω ένα με κάτι που αφήνει τόσα μα τόσα αναπάντητα ερωτηματικά. Έτσι κι αλλιώς, έχουμε μια ιστορία δίχως αληθινό φινάλε, μια και το φινάλε του facebook, ίσως και κάποια τεράστιας σημασίας κομμάτια της ιστορίας του, δεν έχουν συμβεί ακόμα για να μπορούσαν να συμπεριφερθούν σε αυτή την εντέλει ημιτελή βιογραφία.
Βαθμολογία:
Κριτικός: Σοφία Γουργουλιάνη
Έκδοση Κειμένου: 22/10/2010
Eίτε το αγαπάτε, είτε το μισείτε, το facebook είναι μέρος της σύγχρονης κουλτούρας παγκοσμίως και σίγουρα έχετε ακούσει πολλά γι’ αυτό. Ο Fincher είναι αρκετά έξυπνος για να καταλάβει πως μια ταινία που θα μας αράδιαζε πληροφορίες για την απήχηση και τη θέση του στην κοινωνία δεν θα ιντριγκάριζε σχεδόν κανέναν. Αυτό που κάνει είναι μια σπουδή πάνω στην απαρχή του φαινόμενου. Μελετά το πώς και το γιατί δημιουργήθηκε το facebook, κυρίως όμως μελετά το πρόσωπο που κρύβεται πίσω του.
Και τι πρόσωπο! Ένας φοιτητής που καθετί πάνω του μυρίζει διάνοια. Μια διάνοια τόσο «κλισέ» που μοιάζει βγαλμένη από σελίδα κόμικς. Όχι, αυτό δεν είναι κακό. Είναι εξαιρετικά καλό. Ο Fincher δεν μένει στο γεγονός ότι έχει να κάνει με έναν χαρακτήρα «πιασάρικο», αλλά τον αναλύει με έναν τρόπο ιδιόμορφο. Δημιουργεί, αλλά κυρίως διατηρεί τον μύθο του Zuckerberg, ενός ανθρώπου που σε ηλικία 20 ετών κατάφερε -είτε το θέλετε είτε όχι- να αλλάξει την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο. Ένα άλλο σημείο της ταινίας που διαχειρίζεται σοφά το σενάριο, είναι η απουσία προσωπικής τοποθέτησης πάνω στον χαρακτήρα της και φυσικά πάνω στο facebook. O σκοπός της ταινίας είναι να αρέσει, αν όχι να πάρει το χρυσό αγαλματάκι. Γνωρίζοντας αυτό, συνειδητά επιλέγει να μην ασχοληθεί με την αξία ή τον αρνητική πλευρά του facebook, αλλά να μας αφηγηθεί μια απλή ιστορία δίχως δογματισμούς και σαφείς απόψεις.
Το βασικό χαρακτηριστικό της ταινίας είναι οι γρήγοροι, σχεδόν καταιγιστικοί της ρυθμοί. Τα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο. Μη φανταστείτε όμως πως αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να χαθείτε και να βρεθείτε μετέωροι ανάμεσα σε φωτεινά αλλά, κυρίως, σκοτεινά σημεία. Όχι, αντίθετα με το συνεχές παιχνίδι με τον χρόνο, η ταινία δεν χάνει την προσοχή του κοινού της ούτε για ένα λεπτό. Τα 120 λεπτά περνούν κυριολεκτικά δίχως να το καταλάβει κανείς.
Συμπερασματικά, πρόκειται για μια ταινία που θα ικανοποιήσει και το πιο απαιτητικό κοινό, καθώς είναι φτιαγμένη για να αρέσει και ακριβώς αυτό τον σκοπό υπηρετεί με εξαιρετικό τρόπο.
Βαθμολογία: