H νεαρή μαθητευόμενη πράκτορας του FBI Κλαρίς Στάρλινγκ θα επισκεφθεί τον χρόνια έγκλειστο ιδιοφυή κανίβαλο και ψυχίατρο Χάνιμπαλ Λέκτερ, με σκοπό να του αποσπάσει πληροφορίες σχετικά με κάποιον κατ` εξακολούθηση δολοφόνο, ο οποίος έχει απαγάγει την κόρη μιας γερουσιαστού. Για να αποσπάσει όμως τις πληροφορίες που θέλει, θα πρέπει να του ανοίξει τις πύλες της ψυχής της και να του μιλήσει για τη χειρότερη ανάμνηση των παιδικών της χρόνων.

Σκηνοθεσία:

Jonathan Demme

Κύριοι Ρόλοι:

Jodie Foster … Clarice Starling

Anthony Hopkins … Δρ Hannibal Lecter

Scott Glenn … Jack Crawford

Ted Levine … Jame ‘Buffalo Bill’ Gumb

Anthony Heald … Δρ Frederick Chilton

Brooke Smith … Catherine Martin

Diane Baker … γερουσιαστής Ruth Martin

Kasi Lemmons … Ardelia Mapp

Frankie Faison … Barney Matthews

Tracey Walter … Lamar

Charles Napier … αστυνόμος Boyle

Roger Corman … διευθυντής Hayden Burke

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Ted Tally

Παραγωγή: Ron Bozman, Edward Saxon, Kenneth Utt

Μουσική: Howard Shore

Φωτογραφία: Tak Fujimoto

Μοντάζ: Craig McKay

Σκηνικά: Kristi Zea

Κοστούμια: Colleen Atwood

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

  • Αυθεντικός Τίτλος: The Silence of the Lambs
  • Ελληνικός Τίτλος: Η Σιωπή των Αμνών

Άμεσοι Σύνδεσμοι

Σεναριακή Πηγή

  • Μυθιστόρημα: The Silence of the Lambs του Thomas Harris.

Κύριες Διακρίσεις

  • Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρώτου αντρικού ρόλου (Anthony Hopkins), πρώτου γυναικείου ρόλου (Jodie Foster) και διασκευασμένου σεναρίου. Υποψήφιο για μοντάζ και ήχο.
  • Χρυσή Σφαίρα πρώτου γυναικείου ρόλου (Jodie Foster) σε δράμα. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία (δράμα), σκηνοθεσία, πρώτο αντρικό ρόλο (Anthony Hopkins) σε δράμα, και σενάριο.
  • Βραβείο Bafta πρώτου αντρικού ρόλου (Anthony Hopkins) και πρώτου γυναικείου ρόλου (Jodie Foster). Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, σενάριο, μουσική, φωτογραφία, μοντάζ και ήχο.
  • Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου. Βραβείο σκηνοθεσίας.
  • Βραβείο καλύτερης ταινίας από την ένωση παραγωγών των ΗΠΑ.

Παραλειπόμενα

  • Η Orion Pictures, πριν ακόμα το βιβλίο βγει το 1988 στα ράφια, είχε επιλέξει τον Gene Hackman ως σκηνοθέτη και πιθανό για τον ρόλο του Κρόφορντ, για μια κινηματογραφική μεταφορά. Τα δικαιώματα του ονόματος Χάνιμπαλ Λέκτερ όμως ανήκαν στον Dino De Laurentiis (λόγω του Ανθρωποκυνηγού του 1986), ο οποίος παρόλα αυτά τα παραχώρησε δωρεάν. Το 1987, προσλήφθηκε και ο Ted Tally, για να γράψει τη διασκευή. Αυτός ανέπτυξε ιδιαίτερες σχέσεις με τον συγγραφέα Thomas Harris, που του έστειλε και κόπια του βιβλίου πριν αυτό εκδοθεί. Όταν πια το σενάριο ήταν κάπου γραμμένο στα μισά, έφυγε τελείως από μόνος του ο Hackman.
  • Πρώτη επιλογή ως Κλαρίς ήταν η Michelle Pfeiffer, αλλά αρνήθηκε να πάρει τον ρόλο. Την ίδια αντίδραση είχαν ακολούθως τόσο η Meg Ryan όσο και η Laura Dern, αφού το θέμα του φιλμ ήταν ιδιαίτερα σκληρό. Η Jodie Foster ήταν η κερδισμένη από όλα αυτά, θέτοντας η ίδια τον εαυτό της στην υπηρεσία του Demme, έχοντας πρώτα διαβάσει το βιβλίο.
  • Ο Sean Connery ήταν ο πρώτος που προσεγγίσθηκε για τον Δρ. Λέκτερ. Άλλοι που τέθηκαν στα υπόψιν για αυτό τον ρόλο ήταν οι: Al Pacino, Robert De Niro, Dustin Hoffman, Derek Jacobi και Daniel Day-Lewis.
  • Η εικονική μάσκα του Λέκτερ ήταν μια κατασκευή του Ed Cubberly, που εξειδικεύονταν σε μάσκες τερματοφυλάκων του χόκεϊ επί πάγου.
  • Ο Hopkins βάσισε τον τρόπο ομιλίας του στον HAL-9000 από το 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος, αλλά και στον ρυθμό ομιλίας του Truman Capote. Επίσης, διέψευσε ότι η επιρροή του σε αυτό ήταν η φωνή της Katharine Hepburn, αλλά και ότι η κινητική απάθεια του χαρακτήρα ήταν δάνειο από τον Charles Manson: δύο εκδοχές που φημολογούνταν έντονα.
  • Το οίκημα στην Περιόπολις της Πενσυλβάνια, που χρησιμοποιήθηκε ως το κρησφύγετο του Μπούφαλο Μπιλ, βγήκε το 2015 σε δημοπρασία για 300 χιλιάδες δολάρια. Για έναν χρόνο όμως κανείς δεν βρίσκονταν να το θέλει, με την τιμή τον επόμενο χρόνο να κατεβαίνει στα 195, όταν και βρέθηκε αγοραστής. Όσα βλέπουμε επί του φιλμ στο υπόγειο του, βασίστηκαν στην αληθινή περίπτωση του παράφρονα Gary M. Heidnik.
  • Αντίθετα με τη φήμη τού ότι ο Thomas Harris αρνούνταν να δει την ταινία για να μην επηρεάσει τη γραφή του, όχι μόνο την παρακολούθησε, αλλά τη βρήκε κι εξαιρετική.
  • Παρότι το φιλμ βγήκε στις αίθουσες σε αντιεμπορικό και αντι-οσκαρικό μήνα (Φεβρουάριος), θριάμβευσε και στα δύο μέτωπα. Εμπορικά, εισέπραξε 272,7 εκατομμύρια δολάρια (με ένα κόστος μόλις 19), ενώ στα Όσκαρ έγινε η τρίτη μόλις ταινία που κέρδιζε τα πέντε κυριότερα, αλλά και πρώτη που σχετίζεται με το είδος του τρόμου που έφτανε στην κατάκτηση του βραβείου καλύτερης ταινίας. Η ειρωνεία ήταν ότι η Orion Pictures καθυστέρησε την πρεμιέρα αυτής της ταινίας (με σκέψεις ακόμα και να βγει απευθείας σε βίντεο), επιλέγοντας να προωθήσει για τα Όσκαρ του 1990 το Χορεύοντας με τους Λύκους. Έτσι, προς έκπληξη της βρέθηκε με δύο συνεχόμενα Όσκαρ καλύτερης ταινίας.

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 16/2/2019

Μια ταινία σταθμός για το σύγχρονο θρίλερ, που έφτασε να επηρεάζει σε τέτοιο βαθμό το μεταγενέστερο χώρο του είδους της, που κινδυνεύει και η ίδια να ξεφτίσει. Αλλά και στην εποχή της, η ταινία έπεσε από το πουθενά. Το θρίλερ δεν ήταν ένα είδος που έπαιρνε τότε σοβαρές στροφές, είχε αρχίσει να καθιερώνεται ως νεανικού ενδιαφέροντος, ενώ οι καλύτερες δουλειές που γίνονταν έφεραν το στίγμα της b-movie, μια και δεν έβρισκαν σοβαρή χρηματοδότηση. Ήταν και οι αρχές των 1990, που ακόμα και οι εμπορικές του χώρου είχαν φθαρεί από τα πολλά σίκουελ, με τη χρυσή δεκαετία του 1970 να φαντάζει βαθύ παρελθόν.

Χωρίς κι αυτός να έχει την άνεση μιας τόσο υψηλής χρηματοδότησης, ο Jonathan Demme ανεβάζει τον προσωπικό του πήχη, βρίσκοντας έμπνευση από ένα καταπληκτικό βιβλίο που χρειάζονταν απλά μια ορθή διασκευή για να βγάλει τα «εσώψυχα» του. Ο Ted Tally αναλαμβάνει αυτή τη διασκευή, έχοντας ευτυχώς κατά νου να μην αλλοιώσει κατά πολύ το αρχικό κείμενο. Αλλά εδώ είναι άλλη τέχνη, και είναι ο Demme αυτός που βρίσκει τη χρυσή τομή ανάμεσα σε ένα σινεμά των 1980 που αναζητούσε το πώς θα κλείσει τον κύκλο του, για μια επιστροφή σε σκηνοθετικές δομές που θα εκμεταλλευόντουσαν τις ολοένα κι αυξανόμενες ταχύτητες και τεχνολογίες της νέας εποχής. Έτσι, κατασκευάζει κάτι με αιχμή να μην κουράσει το πιο σύγχρονο μάτι με αργούς ρυθμούς, περιορίζει τους χαρακτήρες του εκεί που κανείς δεν θα είναι αχρείαστος ή δεν θα τρώει παραπάνω φιλμικό χρόνο από ό,τι πρέπει, και δεν περιμένει απλά από το κείμενο να του δώσει την επιτυχία, μα επεξεργάζεται το μοντάζ ώστε αυτό να παίζει ζωντανό ρόλο επί της πλοκής, κι όχι απλά να εντυπωσιάζει.

Σήμερα αυτά φαντάζουν κάπως δεδομένα, αλλά εκεί κάπου στις αρχές των 1990 ήταν ακόμα υπό επεξεργασία (με ταινίες όπως: Τα Καλά Παιδιά, Ο Νονός 3, Μπάρτον Φινκ, Ατίθαση Καρδιά, αλλά και πιο πριν: Κάποτε στην Αμερική, Παρίσι-Τέξας, Μπλε Βελούδο, ανεξάρτητο σινεμά του Sundance) για να δώσουν και στην αμερικανική σχολή το νέο υφολογικό στοιχείο που της έλειπε. Μπορεί μεν αυτό που διαχρονικά να εντυπωσιάζει στη «Σιωπή» να είναι η ανατριχιαστική ερμηνεία του Anthony Hopkins, συνοδευόμενη από κλασικές στιγμές για το είδος, αλλά είναι η ροή του φιλμ σε συσχετισμό με το μοντάζ που έκαναν το μεγάλο θαύμα. Μάλιστα, τόσο η διαβασμένη εμφάνιση της Jodie Foster, όσο και η καταλυτική για την ολότητα και την πολυπλοκότητα του φιλμ συμμετοχή του Ted Levine έφτασαν να φθίνουν από τη μνήμη, ενώ δίχως αυτές θα είχαμε απλά μια μονοδιάστατη «Ψυχώ», δίχως μάλιστα το κλασικό άγγιγμα του Hitchcock. Χωρίς, πάλι, αυτό το λεπτό και παιχνιδιάρικο μοντάζ, οι διάλογοι ανάμεσα στην Κλαρίς και τον Λέκτερ θα ήταν απλά ακόμα μια προσπάθεια για εγκεφαλικό θρίλερ, από αυτά που δύσκολα επέλεγαν μαζικά οι θεατές.

Βοήθεια όμως παίρνουμε κι από τη φωτογραφία (ειδικά στα στατικά καρέ), αλλά και κυρίως από αυτή την ενοχλητικά επιβλητική μουσική του Howard Shore. Ο Demme βρίσκει έτσι τον τρόπο έστω και για μία φορά να δράσει ως δημιουργός εικόνων και συναισθημάτων, και είναι αυτό το «μία φορά» που διαφαίνεται εντός κι αυτής της δουλειάς του, και δεν την αφήνει να αναδειχτεί σε αριστούργημα. Γιατί μέσα σε όλα αυτά τα επιτεύγματα που αναλύσαμε, κρύβεται ένας σκηνοθέτης που δεν είναι σίγουρος για το αν αναδειχτεί η υπερπροσπάθεια του. Κι έτσι φοβάται (ή δεν μπορεί;) να παλέψει με το στουντιακό σύστημα που θέλει την ταινία καθαρή για το κοινό, με παραπάνω επεξηγήσεις, και λιγότερη ψυχανάλυση από όση ακόμα χωρούσε. Αν υπάρχει παράπονο επί αυτού; Μάλλον όχι, μια και θα ήταν κι αχαριστία…

Βαθμολογία:


Γκαλερι φωτογραφιων

15 φωτογραφίες

Μοιραστειτε ενα σχολιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *