Τσάι στη Σαχάρα
- The Sheltering Sky
- 1990
- Μ. Βρετανία
- Αγγλικά, Αραβικά, Γαλλικά
- Δραματική, Εποχής, Ερωτική, Σινεφίλ
- 21 Δεκεμβρίου 1990
1947. Ο Πορτ και η Κιτ Μόρεσμπι φτάνουν στη Βόρεια Αφρική. Μετά από 10 χρόνια γάμου, η συμβίωσή τους έχει γίνει ανυπόφορη. Εκείνος είναι μουσικός και ψάχνει στην έρημο την έμπνευση κι ένα τρόπο ν’ αναζωογονηθεί ο γάμος του. Εκείνη έχει βαρεθεί τα ταξίδια και ελπίζει σε ένα θαύμα. Στο ταξίδι τους τους συνοδεύει ο Τζορτζ που είναι ερωτευμένος με την Κιτ. Όλοι μαζί κατευθύνονται προς τη Σαχάρα αναζητώντας τους εαυτούς τους. Όμως, το ταξίδι δεν φέρνει την πολυπόθητη επανασύνδεση, και το ζευγάρι στρέφεται σε τρίτους για παρηγοριά. Ωστόσο, οι ερωτικές τους περιπέτειες δεν τους δίνουν καμία απάντηση. Όσο ο Πορτ και η Κιτ προχωρούν βαθύτερα στην έρημο, τόσο δεν βρίσκουν καμία ανακούφιση ή λύση παρά μόνο ήλιο, βράχους κι άμμο, ένα αφιλόξενο τοπίο κι έναν πανάρχαιο σκληρό πολιτισμό που τελικά τους καταστρέφει.
Σκηνοθεσία:
Bernardo Bertolucci
Κύριοι Ρόλοι:
Debra Winger … Kit Moresby
John Malkovich … Port Moresby
Campbell Scott … George Tunner
Jill Bennett … Κα Lyle
Timothy Spall … Eric Lyle
Eric Vu-An … Belqassim
Amina Annabi … Mahrnia
Nicoletta Braschi … η Γαλλίδα
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Mark Peploe, Bernardo Bertolucci
Παραγωγή: Jeremy Thomas
Μουσική: Ryuichi Sakamoto
Φωτογραφία: Vittorio Storaro
Μοντάζ: Gabriella Cristiani
Σκηνικά: Ferdinando Scarfiotti, Gianni Silvestri
Κοστούμια: James Acheson
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Μέτρια.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: The Sheltering Sky
- Ελληνικός Τίτλος: Τσάι στη Σαχάρα
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: The Sheltering Sky του Paul Bowles.
Κύριες Διακρίσεις
- Χρυσή Σφαίρα μουσικής. Υποψήφιο για σκηνοθεσία.
- Βραβείο Bafta φωτογραφίας. Υποψήφιο για σκηνικά.
Παραλειπόμενα
- Ο Robert Aldrich είχε ανακοινώσει το 1964 ότι θα ήταν η επόμενη ταινία του.
- Ο Nicolas Roeg ήθελε απεγνωσμένα να το σκηνοθετήσει, και δήλωσε μεγάλη απογοήτευση όταν δεν τα κατάφερε.
- Σύμφωνα με την υπεύθυνη κάστινγκ Juliet Taylor, το αρχικό καστ ήταν οι William Hurt, Melanie Griffith και Dennis Quaid, αλλά για λόγους οικονομίας προτιμήθηκαν άλλοι.
- Η ίδια η Natasha Richardson είχε πει πως έγραψε ένα μακρύ γράμμα στον Bernardo Bertolucci, παρακαλώντας για τον ρόλο της Κιτ.
- Judy Davis, Ellen Barkin και Annette Bening πέρασαν ως υποψήφιες για να ερμηνεύσουν την Κιτ.
- Ο ίδιος ο Paul Bowles εμφανίζεται στην ταινία ως αφηγητής, καθισμένος σε καφενείο.
- Στην Ευρώπη οι εισπράξεις ήταν ικανοποιητικές ενώ στις ΗΠΑ καταστροφικές. Αυτό ως σύνολο ανταποκρίνεται σε 2 εκατομμύρια δολάρια εισπράξεις, έναντι ενός κόστους των 25.
- Ο συγγραφέας Paul Bowles είχε ανύποπτα δηλώσει το 1998: «Δεν έπρεπε ποτέ να γίνει ταινία. Το φινάλε είναι ηλίθιο και το υπόλοιπο αρκετά κακό»!
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 25/10/2019
Δεν είναι λίγοι οι πολέμιοι του Τσάι στη Σαχάρα, αλλά θα με βρουν απέναντι. Κύριος στόχος τους είναι η αργή κίνηση στα πάντα, όπου επιβάλει ο Bertolucci. Μα, αυτό έπρεπε να είναι το κύριο μέλημα του. Το μυθιστόρημα του Paul Bowles έχει κύρια έμπνευση την εικόνα των Αράβων της Αιγύπτου να είναι ξαπλωμένοι και μαστουρωμένοι, μοιάζοντας πως δεν θα σηκωθούν ποτέ. Αυτό το Τσάι δεν είναι διεγερτικό, αλλά ναρκωτικό. Ο Bertolucci το έχει διαβάσει προσεκτικά, και αφήνεται στη δύναμη της εικόνας της ερήμου, μιας εικόνας που αλλάζει αναλόγως τι έχεις πιει…
Ο Vittorio Storaro είναι ο ζωγράφος της ερήμου, κι ο Ryuichi Sakamoto το αηδόνι της. Αυτή η σύνθεση που προσφέρουν οι δυο τους είναι μοναδικής σύλληψης, και δεν χρειάζονταν πολλά περισσότερα για να εξυψωθεί το έργο. Ο Malkovich φαντάζει λιγάκι επιτηδευμένος, αλλά όταν πρωτοείδαμε την ταινία δεν είχε ακόμα αναλωθεί στους ίδιους χαρακτήρες. Η Debra Winger υπάρχει ακριβώς για να αλλοιώσει την εικόνα που είχε διαμορφώσει στα 1980. Ερμηνεύει το θύμα μιας άλλης πραγματικότητας από τη συμβατική, τον Δυτικό που θα αποπλανηθεί από τη μαγεία του μυστηρίου χωρίς να το προμελετάει.
Και μέσα σε όλα αυτά, υπάρχει έντονο το στοιχείο του αισθησιασμού. Ελάχιστες οι ακατάλληλες λήψεις, αλλά πανταχού παρόν σε κάθε κόκκο εικόνας, ήχου και χρώματος, συνυφασμένο με τη διέγερση και την εξύψωση του νου σε μια άλλη πραγματικότητα. Μπορεί ο Bowles να έγραψε το βιβλίο του το 1949, είναι παρά ταύτα σαν να προφητεύει το κίνημα των 1960, που είχε συνδυάσει τον μυστικισμό εξ Αιγύπτου με την έκσταση μέσω ναρκωτικών ουσιών. Μια παράλληλη πραγματικότητα από την οποία δύσκολα επανέρχεσαι, ίσως επειδή υπάρχουν εκεί μέσα που μπαίνεις «αντικείμενα» που δεν θέλεις να αποχωριστείς ποτέ. Εδώ αυτά όλα δεν κρίνονται, κρίνεται μονάχα ο νηφάλιος ψυχολογικός μας κόσμος, απλά παρουσιάζονται με τη μέγιστη «ρεαλιστική» απεικόνιση που θα ήταν δυνατόν να υπάρξει, δίχως τη χρήση υπερρεαλισμού.
Και χάρες πολλές στον Bernardo Bertolucci δεν χρωστάω, αφού μετά από αυτή την ταινία πήρε ελαφρώς τον δημιουργικό κατήφορο. Το Τσάι μην το δείτε ως μια τυπική αφηγηματική ταινία, γιατί έτσι θα χάσετε το μισό. Δείτε το σαν μια μυσταγωγία, κι ως έτσι κρίνετε το…
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
