Το Πρόγραμμα

• Κυριότερη Προβολή στην Ελλάδα: Διανομή στις αίθουσες.
• Παγκόσμια Κριτική Αποδοχή (Μ.Ο.): Μέτρια.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: The Program

Ελληνικός Τίτλος: Το Πρόγραμμα

Σεναριακή Πηγή

• Βιβλίο: Seven Deadly Sins του David Walsh.

Παραλειπόμενα

• Το ίδιο θέμα ερευνήθηκε στο ντοκιμαντέρ Υπόθεση Armstrong: Το Ψέμα του 2013.
• Ο Stephen Frears ενδιαφέρθηκε να κάνει μια ταινία για τον διάσημο ποδηλάτη, όταν διάβασε μια κριτική για το The Secret Race του Tyler Hamilton. Επειδή όμως δεν μπορούσε να αποκτήσει τα δικαιώματα αυτού, πήγε στο ίδιου θέματος Seven Deadly Sins.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• imdb
• Wikipedia
• Rotten Tomatoes

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος

Έκδοση Κειμένου: 8/12/2015

Η περίπτωση του τεξανού ποδηλάτη Λανς Άρμστρονγκ που, έχοντας αρχικά νικήσει τον καρκίνο, επί εφτά συνεχόμενες χρονιές κέρδισε το Tour de France, για να καταβαραθρωθεί στο τέλος όταν αποκαλύφθηκε το «πρόγραμμα» ντοπαρίσματος που είχε οργανώσει για την ομάδα του ο αθλίατρος Μισέλ Φεράρι μαζί με τον φροντιστή της ομάδας Γιόχαν Μπράινιλ.

Οι πρώτες εντυπώσεις που έχεις βλέποντας τη νέα ταινία του Φρίαρς είναι η καθαρή, ρευστή αφήγηση, χωρίς κενά, και οι ερμηνείες των βασικών πρωταγωνιστών με πρώτο τον Μπεν Φόστερ που όντως σε καθηλώνει. Χωρίς χολιγουντιανές, πομπώδεις κορόνες, χωρίς περιττές σφήνες (η σχέση του με γυναίκα δεν ξεπερνά τα τρία- τέσσερα βιαστικά πλάνα) εδώ κι εκεί, εντοπίζεις πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία. Όταν ο Φεράρι αποφασίζει να αναλάβει τον Άρμστρονγκ, του εκφωνεί ένα λογύδριο- μανιφέστο που παραπέμπει στον Δρ Φρανκενστάιν. Ο αθλητισμός είναι βιολογία και η βιολογία είναι επιστήμη. Γιατί να μην αγωνίζεται στα σπορ η ίδια επιστήμη; Πολλά ερυθρά αιμοσφαίρια, περισσότερο οξυγόνο, περισσότερη αντοχή. Η υπέρβαση είναι θέμα τεχνολογίας. Από την άλλη, ο ίδιος ο Άρμστρονγκ δήλωνε από παλιά ότι η νίκη και η υπέρβαση είναι θέμα ψυχής. Κορόιδευε τον εαυτό του και τους άλλους; Κατά μια έννοια, όχι. Θέλει ψυχή να νικήσεις τον καρκίνο και να φιλοδοξείς να διαπρέψεις στο Tour de France. Ψυχή ή «τρέλα», που σε θέματα υπέρβασης κάνει το ίδιο. Όλα εκείνα τα χρόνια που, μαζί με την ομάδα του, χτυπούσαν τις ενέσεις, είτε με ντόπα για την απόδοση, είτε με σκέτο ορό (ώστε να κατέβουν τα ποσοστά αιμοσφαιρίων), όταν έπρεπε να περάσουν από τεστ για να παραπλανήσουν τους γιατρούς, όπως μας το δείχνει ο Φρίαρς, ένοιωθε ότι δεν κλέβει. Ένοιωθε ότι αγωνίζεται με κάθε τρόπο για κάτι ανώτερο. Για τη νίκη που ως «ιερό» αγιάζει τα μέσα. Κι ύστερα, όλη αυτή η μυθολογία ενίσχυε τη διεθνή καμπάνια κατά του καρκίνου. Υπό την αιγίδα του γίνονταν δωρεές, ασθενείς εμπνέονταν να πολεμήσουν την ασθένειά τους. Κι ύστερα, ήταν κι όλη η διαφήμιση αθλητικών ειδών κι άλλων προϊόντων, κι ύστερα ήταν η όλη τόνωση του αθλητικού ιδεώδους. Μια ολόκληρη κοινωνία, ένα ολόκληρο εμπόριο άνθιζε πάνω σε αυτό το «πρόγραμμα». Ήταν για μία ακόμη φορά το προτεσταντικό, το αμερικανικό, εντέλει διεθνοποιημένο όνειρο της επιτυχίας. Μέσα στο ντοπαρισμένο μυαλό του, κι όχι τόσο το σώμα, όλο το εγχείρημα ήταν καλό, σωστό. Και είναι τραγική ειρωνεία που το ράγισμα προήλθε από έναν Άμις (ή κάτι παρόμοιο, δεν διευκρινίζεται), από την Πενσυλβάνια φυσικά, μέλος της ομάδας, που σε άλλη αθλητική συμμετοχή βρέθηκε ντοπαρισμένος και, εκτοπισμένος από την dream-team, άνοιξε το στόμα του. Ένας συγχυσμένος και ταλαιπωρημένος νέος που συμμετείχε στο ψέμα, ενώ τον συνέθλιβε η αυστηρή προτεσταντική ηθική της οπισθοδρομικής κοινωνίας του.

Ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο είναι πως, εκτός από τον ιρλανδό δημοσιογράφο Ντέιβιντ Γουόλς των Sunday Times (από δικό του βιβλίο η μεταφορά σε σενάριο), που έφαγε τη ζωή του να ξεσκεπάσει την κομπίνα, όλη αυτή η εμπλεκόμενη κοινωνία τόσα χρόνια, με τόσους ανθρώπους που είχαν ενδείξεις κι αποδείξεις, σιωπούσε. Κατά έναν τρόπο, υποσυνείδητα, οι άνθρωποι συμμετέχουν συνένοχα στους μύθους, είτε πρόκειται για αθλητικές πρωτιές, είτε για πολιτικά οράματα όπως αυτά που «κατάπιαμε» τα τελευταία 30 χρόνια.

Πράγματι, λοιπόν, πίσω από αυτή τη φαινομενικά απλή αφήγηση και χωρίς ιδεολογικό πατρονάρισμα, ο Στίβεν Φρίαρς καταφέρνει να μιλήσει για πολύ ουσιαστικά θέματα, και να προκαλέσει σκέψεις πολύ πιο γόνιμες από αυτές που παράγει ένα στυλιζαρισμένο, επιτηδευμένο art-house φιλμ σαν το Foxcatcher του Μίλερ. Είναι τόσο περιεκτικός, όσο ήταν και στους Κλέφτες.

Βαθμολογία: