Η Αποστολή
- The Mission
- 1986
- Μ. Βρετανία
- Αγγλικά, Γκουαρανί, Ισπανικά, Λατινικά
- Δραματική, Έπος, Εποχής, Θρησκευτική, Ιστορική, Περιπέτεια
Νότια Αμερική, μέσα του 18ου αιώνα. Ένας ισπανός ιησουίτης χτίζει μια αποστολή στη μέση της ζούγκλας, και προσηλυτίζει τους ιθαγενείς στον χριστιανισμό. Από την άλλη, ένας αδίκαστος κυνηγός κεφαλών μετανιώνει για τη ζωή του κι ενώνεται με την αποστολή. Όταν οι Ισπανοί πουλάνε την περιοχή στους Πορτογάλους, όλα αλλάζουν και η αποστολή βρίσκεται σε κίνδυνο.
Σκηνοθεσία:
Roland Joffe
Κύριοι Ρόλοι:
Robert De Niro … λοχαγός Rodrigo Mendoza
Jeremy Irons … πάτερ Gabriel
Ray McAnally … καρδινάλιος Altamirano
Aidan Quinn … Felipe Mendoza
Cherie Lunghi … Carlotta
Ronald Pickup … Δον Hontar
Chuck Low … Δον Cabeza
Liam Neeson … πάτερ John Fielding
Fred Melamed … Δον Cabeza (φωνή)
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Robert Bolt
Παραγωγή: Fernando Ghia, David Puttnam
Μουσική: Ennio Morricone
Φωτογραφία: Chris Menges
Μοντάζ: Jim Clark
Σκηνικά: Stuart Craig
Κοστούμια: Enrico Sabbatini
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Μέτρια.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: The Mission
- Ελληνικός Τίτλος: Η Αποστολή
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ φωτογραφίας. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, μουσική, μοντάζ, σκηνικά και κοστούμια.
- Χρυσή Σφαίρα σεναρίου και μουσικής. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία (δράμα), σκηνοθεσία και πρώτο αντρικό ρόλο (Jeremy Irons) σε δράμα.
- Βραβείο Bafta δεύτερου αντρικού ρόλου (Ray McAnally), μουσικής και μοντάζ. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, σενάριο, φωτογραφία, σκηνικά, κοστούμια, ήχο και ειδικά εφέ.
- Χρυσός Φοίνικας και μέγα τεχνικό βραβείο στο φεστιβάλ Κανών.
Παραλειπόμενα
- Συμπεριλήφθηκε στις 15 ταινίες που επέλεξε το Βατικανό ως καλύτερες όλων των εποχών με τη θρησκεία ως θεματική τους.
- Το φιλμ βασίζεται ιστορικά στη Συνθήκη της Μαδρίτης του 1750, όταν η Ισπανία παραχώρησε μέρος της ιησουϊτικής Παραγουάης στην Πορτογαλία. Αν και οι χαρακτήρες και η επιμέρους ιστορία είναι μυθοπλασία (ή τουλάχιστον ανεξακρίβωτη στα κεντρικά της σημεία), ο χαρακτήρας του πάτερ Γκάμπριελ έχει ως πρότυπο τον Roque Gonzalez de Santa Cruz, ενώ αυτός του καρδινάλιου Αλταμιράνο παραπέμπει άμεσα στον πάτερ Luis Altamirano (δεν ήταν όμως καρδινάλιος, αλλά ιεραπόστολος). Ο πάτερ C.J. McNaspy, συγγραφέας του βιβλίου The Lost Cities of Paraguay που επηρέασε τη συγγραφή του σεναρίου, διετέλεσε ως ιστορικός σύμβουλος της παραγωγής.
- Γυρίσματα έγιναν σε Κολομβία (τα περισσότερα), Αργεντινή, Βραζιλία και Παραγουάη. Οι καταρράκτες είναι στα σύνορα Βραζιλίας-Αργεντινής, και ονομάζονται Ιγκουασού.
- Πολλοί από τους κομπάρσους ήταν ιθαγενείς, και είχαν το ελεύθερο να λένε στη γλώσσα τους ό,τι ήθελαν. Σύμφωνα με τοπικό λεγόμενο, ήταν πολλές οι βρισιές ανάμεσα σε όσα ξεστομίζουν.
- Ο Robert De Niro ήταν από τους λίγους που συμμετείχαν και δεν ασθένησε με αμοιβαδική δυσεντερία.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Η μουσική του Ennio Morricone έμεινε ως κλασική (η μη απόκτηση του Όσκαρ, θεωρείται από πολλούς μία από τις μεγαλύτερες αδικίες στην κατηγορία), με θέματα όπως το On Earth as It Is in Heaven, το Falls και το Gabriel’s Oboe. Το τελευταίο κυκλοφόρησε και αυτόνομα ως σινγκλ. Πρόκειται για τη δουλειά που θεωρούσε αγαπημένη του ο ιταλός συνθέτης από όσες είχε κάνει.
- Το ιταλικό τραγούδι Nella Fantasia βασίστηκε στη μουσική του Gabriel’s Oboe, και έχει ηχογραφηθεί από πλήθος διάσημων ερμηνευτών, όπως τους: Sarah Brightman, Amici Forever, Il Divo, Russell Watson, Hayley Westenra, Jackie Evancho, Katherine Jenkins, Amira Willighagen και Yasuto Tanaka.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 8/4/2024
Θα ήταν «βλασφημία» να αποκαλέσει κάποιος δημιουργό τον κατά τα άλλα συμπαθή βρετανό Roland Joffe. Έχει όμως ένα ταλέντο στο να δένει σωστά τα υλικά που έχει, και μετά από την επιτυχία του Κραυγές στη Σιωπή δεν του διατέθηκαν απλά καλά, αλλά τα καλύτερα. Και κάπως έτσι συντελέστηκε το θαύμα…
Για να ξεκινήσουμε όμως από τον λόγο που η Αποστολή δεν μπήκε στον πάνθεον των μεγάλων ταινιών των 1980, πέφτει -δυστυχώς- το μάτι μας σε ένα βαρύ όνομα στο σενάριο, αυτό του Robert Bolt. Όλα είναι στρωτά στο κείμενο, έχουμε όμορφες φράσεις που αναδεικνύουν το νόημα της ορθής πλευράς περί πίστης και χριστιανισμού, αλλά είναι αδύνατον να αγνοηθεί και το ότι έχουμε μια «αφαιρετική» ιστορία. Ξεχνάμε τη συνολική εικόνα των ιησουιτών ανά τους αιώνες και ανά τον πλανήτη, απομονώνοντας ένα γεγονός που κυριολεκτικά τους αγιοποιεί. Δεν τίθεται ζήτημα αμφισβήτησης όσων εδώ βλέπουμε από ιστορική σκοπιά, αλλά δεν υπάρχει ούτε μία νύξη περί του συνόλου των ενεργειών τους πριν από τη συγκεκριμένη περίοδο που η ευρωπαϊκή πολιτική είχε αποφασίσει να τους μειώσει τον ρόλο.
Έχουμε όμως μια ταινία που ακόμα κι αν δεν πηγαίνεις με τον «σταυρό στο χέρι», λατρεύεις την κάθε της εικόνα, τον κάθε ήχο. Η ακατέργαστη ζούγκλα και οι ντόπιοι κομπάρσοι δένουν με μια ιταλικού τύπου νεορεαλιστική σύνθεση, τόσο αβίαστα που νομίζεις ότι όσα βλέπεις δεν μπορούν παρά να συμβαίνουν αληθινά. Τα συναισθήματα που πηγάζουν είναι ατόφια, είτε αυτά εκφράζουν τη νηνεμία του χαρακτήρα του Jeremy Irons, είτε έναν Robert De Niro σε μία από τις καλύτερες -και σίγουρα για εκείνον βασανιστικότερες- στιγμές του. Και αυτά έρχονται να δέσουν με μια πανδαισία χρωμάτων από τον Chris Menges, που εκμεταλλεύεται κάθε πτυχή του φυσικού και ανθρώπινου τοπίου, και μια μουσική από τον Ennio Morricone «κλεμμένη» νομίζεις μέσα από τον παράδεισο.
Ο Joffe κρίνεται κατάλληλος εδώ στο να κινηματογραφήσει με τα απαιτούμενα πλάνα αυτό το μικρό έπος, έστω κι αν παρασύρεται σε κάποια σημεία από το πάθος όσων εξιστορεί και χάνεται κάπου στα μισά της ταινίας και πριν το σοκαριστικό φινάλε. Φυσικά και τίποτα δεν πάει κατ’ ευχήν, άλλωστε είναι μια ταινία που θέλει να κατακλύζει τακτικές που διαιωνίζονται, και στην τελική σκηνή της άνισης μάχης σού κόβονται τα πόδια. Η ταινία σε έχει πείσει ήδη για τον ρεαλισμό της, και είναι εδώ που αυτό το εκμεταλλεύεται για να σε αποτελειώσει.
Είναι άδικο πάντως που κρίθηκε η ταινία με όρους σύγχρονης πολιτικής, διακρίνοντας έναν υπόγειο -και μη- ρατσισμό σε εποχές που αυτό ήταν το λιγότερο πολυτέλεια. Εποχές που η ζωή ήταν πάμφθηνη, και η συνείδηση του καθενός δεν είχε τους φραγμούς που χτίστηκαν με την εξέλιξη των κοινωνιών. Φυσικά όμως και δεν έχουμε ντοκιμαντέρ, αλλά μια ταινία που θα μπορούσε να πάρει πιο ακριβοδίκαιη θέση επί του ιστορικού της περιγράμματος, αλλά και μια ταινία που θυμίζει το πόσο δυνατός ήταν κάποτε ο κινηματογράφος όταν ένιωθες και το παραμικρό συναίσθημα να ξεπηδάει από την οθόνη. Και αυτό δημιουργείται εξαιρετικά δύσκολα με ψηφιακό φιλμ και υπερ-επαγγελματικά επιτελεία…
Βαθμολογία: