Ο Σαμ Σπέιντ είναι ένας σκληρός ντετέκτιβ, που έχει τον δικό του κώδικα τιμής. Μια μέρα, τον επισκέπτεται στο γραφείο του μια «μοιραία γυναίκα», η γοητευτική δεσποινίς Γουόντερλι, και του ζητά να αναλάβει μαζί με τον συνάδελφό του, Μάιλς Άρτσερ, την παρακολούθηση ενός επικίνδυνου άντρα, του Φλόιντ Θέρσμπι. Όμως, ο Άρστερ και ο Θέρσμπι την επόμενη μέρα βρίσκονται δολοφονημένοι, και όλες οι υποψίες στρέφονται στον Σπέιντ. Με τους αστυνομικούς να τον έχουν από κοντά, ο Σπέιντ προσπαθεί να βρει την άκρη του νήματος, σε μια υπόθεση που όσο την ψάχνει γίνεται όλο και πιο περίπλοκη. Όταν τον επισκέπτεται στο γραφείο του ο μπράβος ενός κακοποιού και του προσφέρει μια υπέρογκη αμοιβή για να του επιστρέψει ένα πολύτιμο αγαλματίδιο, το «γεράκι της Μάλτας», ο Σπέιντ ξέρει ότι έχει μπλέξει σε μια μυστηριώδη υπόθεση. Την ίδια ώρα, η όμορφη δεσποινίδα Γουόντερλι εμφανίζεται με την πραγματική της ταυτότητα, ως μις Ο’ Σόνεσι, και του ζητά να τη βοηθήσει να βρουν μαζί τον ανεκτίμητης αξίας θησαυρό.
Σκηνοθεσία:
John Huston
Κύριοι Ρόλοι:
Humphrey Bogart … Samuel ‘Sam’ Spade
Mary Astor … Brigid O’Shaughnessy/Ruth Wonderly
Gladys George … Iva Archer
Peter Lorre … Joel Cairo
Barton MacLane … αστυνόμος Dundy
Lee Patrick … Effie Perine
Sydney Greenstreet … Kasper Gutman
Ward Bond … ντετέκτιβ Tom Polhaus
Jerome Cowan … Miles Archer
Elisha Cook Jr. … Wilmer Cook
Walter Huston … αστυνόμος Jacoby
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: John Huston
Παραγωγή: Henry Blanke, Hal B. Wallis
Μουσική: Adolph Deutsch
Φωτογραφία: Arthur Edeson
Μοντάζ: Thomas Richards
Σκηνικά: Robert M. Haas
Κοστούμια: Orry-Kelly
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: The Maltese Falcon
- Ελληνικός Τίτλος: Το Γεράκι της Μάλτας
Άμεσοι Σύνδεσμοι
- The Maltese Falcon (1931)
- Η Γυναίκα και οι Χίλοι Άνδρες (1936)
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: The Maltese Falcon του Dashiell Hammett.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ καλύτερης ταινίας, δεύτερου αντρικού ρόλου (Sydney Greenstreet) και διασκευασμένου σεναρίου.
Παραλειπόμενα
- Με το εντυπωσιακό σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ο John Huston γυρίζει μια ταινία που θεωρείται, υπό επίσημους όρους, το πρώτο νουάρ της κινηματογραφικής ιστορίας. Αν και ο όρος πλέον έχει επεκταθεί και πριν τη δεκαετία του 1940, ήταν σίγουρα το πρώτο που καταγράφθηκε ως πλέον σημαντικό για το είδος (που ακόμα δεν είχε πάρει το όνομα του), ενώ ο Σαμ Σπέιντ θεωρείται το αρχέτυπο των ντετέκτιβ του νουάρ.
- Το μυθιστόρημα του 1930 έγινε ταινία τον επόμενο μόλις χρόνο. Το 1936 γυρίστηκε εκ νέου ως Η Γυναίκα και οι Χίλοι Άνδρες (Satan Met a Lady), αλλά αυτή τη φορά είχε μετατραπεί σε ελαφριά κωμωδία.
- Ο Bogart δεν ήταν η πρώτη επιλογή για τον Σαμ Σπέιντ. Ο παραγωγός Hal B. Wallis τον πρόσφερε αρχικά στον George Raft, που όμως είπε όχι επειδή δεν ήθελε να δουλέψει με έναν άπειρο σκηνοθέτη. Αυτή ήταν μία από τις αρκετές φορές που ο Raft αρνήθηκε κάποιον ρόλο σε ταινία που έμελλε να μείνει κλασική.
- Ο Huston ήταν ευγνώμων που ο Bogart είπε γρήγορα το ναι, κι αυτή ήταν η αρχή μιας μακροχρόνιας φιλίας και συνεργασίας.
- Πριν την έναρξη των γυρισμάτων, ο John Huston είχε σχεδιάσει κάθε δευτερόλεπτο της ταινίας με την παραμικρή του λεπτομέρεια. Είχε σημειώσει και υποδείξεις για τον εαυτό του, αλλά και ζωγραφίσει σκίτσα για κάθε σκηνή. Σημαντικό για εκείνον ήταν να ολοκληρώσει τη δουλειά μέσα στον προκαθορισμένο χρόνο, και να μην ξεπεράσει το διαθέσιμο μπάτζετ (κάτι που πέτυχε με ακρίβεια). Επιπλέον, είχε τόσο επιμελώς γράψει το σενάριο που δόθηκε στο καστ, που στις πρόβες δεν χρειάζονταν παρά ελάχιστη παρέμβαση του. Όλα αυτά απέδωσαν κι επί του μοντάζ, αφού δεν χρειάστηκε να κοπεί σχεδόν τίποτα από όσα είχαν γυριστεί. Όλα έγιναν τόσο ομαλά, που οι ηθοποιοί έβρισκαν χρόνο ενδιάμεσα ακόμα και για να διασκεδάσουν σε γκολφ-κλαμπ…
- Ο Huston ήταν προσεκτικός κι επί όσων ίσως κόβονταν από τον διαβόητο κώδικα Χέιζ. Στο μόνο που έφερε ένταση ήταν στο ζήτημα του ποτού, αφού οραματίζονταν τον Σπέιντ ως γερό πότη.
- Το αγαλματάκι με το Γεράκι της Μάλτας ήταν μια κατασκευή του γλύπτη Fred Sexton. Αυτός βάσισε τη δημιουργία του στο “γεράκι του Kniphausen”, ένα τελετουργικό αγγείο που δημιουργήθηκε το 1679 για τον κόμη Georg Wilhelm von Kniphausen της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
- Λόγω της εμπορικής και καλλιτεχνικής επιτυχίας, η Warner Bros. έκανε άμεσα πλάνα για ένα σίκουελ, με τίτλο The Further Adventures of the Maltese Falcon, το οποίο θα αναλάμβανε και πάλι ο Huston την επόμενη χρονιά. Επειδή όμως οι απαιτήσεις του Huston ήταν πλέον υψηλές, κι επειδή μέλη του καστ δεν ήταν διαθέσιμα, το φιλμ δεν έγινε ποτέ.
- Το 1942 μεταφέρθηκε στο ραδιόφωνο του CBS (με τον Bogart να παραμένει στον ρόλο του), ενώ την επόμενη χρονιά η κεντρική φωνή άνηκε στον Edward Arnold. Υπήρξε όμως και μια τρίτη μεταφορά, το 1943, όπου Bogart, Astor, Greenstreet και Lorre ήταν όλοι παρόντες. Αυτή η τελευταία εκδοχή επαναλήφθηκε το 1946, και διαρκούσε μόλις μισή ώρα.
Γκαλερι φωτογραφιων
