Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας
- The Last Emperor
- L'Ultimo Imperatore
- 1987
- Ιταλία, Μ. Βρετανία
- Αγγλικά, Μανδαρινικά, Ιαπωνικά
- Βιογραφία, Δραματική, Έπος, Εποχής, Ιστορική
- 18 Δεκεμβρίου 1987
Πεκίνο, 1908. Ένα αγόρι τριών ετών αφαρπάζεται από τη μητέρα του και μεταφέρεται μέσα στη νύχτα στην Απαγορευμένη Πόλη, στην καρδιά της Αρχαίας Κίνας. Το όνομά του είναι Που Γι. Μερικές μέρες αργότερα, αναλαμβάνει τον θρόνο και γίνεται «Ο Άρχοντας των 10 Χιλιάδων Ετών», «ο Γιος των Ουρανών», εξουσιαστής σχεδόν του μισού πληθυσμού της Γης. Το 1912, η Κίνα γίνεται δημοκρατία και τα 3.000 χιλιάδες χρόνια της μοναρχίας φτάνουν στο τέλος τους. Αλλά η σημαντικότερη εξέλιξη είναι αυτή της δεκαετίας του 1930, όπου την ιαπωνική εισβολή στη Μαντζουρία ακολουθεί η επανάσταση του Μάο.
Σκηνοθεσία:
Bernardo Bertolucci
Κύριοι Ρόλοι:
John Lone … Pu Yi (ενήλικος)
Joan Chen … Wan Jung
Peter O’Toole … Reginald ‘R. J.’ Johnston
Ruocheng Ying … κυβερνήτης στρατοπέδου
Victor Wong … Chen Pao Shen
Dennis Dun … Big Li
Ryuichi Sakamoto … Masahiko Amakasu
Maggie Han … Eastern Jewel (Yoshiko Kawashima)
Ric Young … ο ανακριτής
Vivian Wu … Wen Hsiu
Cary-Hiroyuki Tagawa … Chang
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Mark Peploe, Bernardo Bertolucci
Παραγωγή: Jeremy Thomas
Μουσική: David Byrne, Ryuichi Sakamoto, Cong Su
Φωτογραφία: Vittorio Storaro
Μοντάζ: Gabriella Cristiani
Σκηνικά: Ferdinando Scarfiotti
Κοστούμια: James Acheson
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: The Last Emperor
- Ελληνικός Τίτλος: Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας
- Εναλλακτικός Τίτλος: L’Ultimo Imperatore [Ιταλία]
Σεναριακή Πηγή
- Αυτοβιογραφία: From Emperor to Citizen: The Autobiography of Aisin-Gioro Puyi του Puyi.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, διασκευασμένου σεναρίου, μουσικής, φωτογραφίας, μοντάζ, σκηνικών, κοστουμιών και ήχου.
- Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα), σκηνοθεσίας, σεναρίου και μουσικής. Υποψήφιο για πρώτο αντρικό ρόλο (John Lone) σε δράμα.
- Βραβείο Bafta καλύτερης ταινίας, κοστουμιών και μακιγιάζ. Υποψήφιο για σκηνοθεσία, δεύτερο αντρικό ρόλο (Peter O’Toole), μουσική, φωτογραφία, μοντάζ, σκηνικών, ήχου και ειδικών εφέ.
- Βραβείο ξένης ταινίας στα Cesar.
- Καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, δεύτερος αντρικός ρόλος (Peter O’Toole), σενάριο, παραγωγή, φωτογραφία, μοντάζ, σκηνικά και κοστούμια στα David di Donatello. Υποψήφιο για δεύτερο γυναικείο ρόλο (Vivian Wu).
- Ειδικό βραβείο επιτροπής στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
Παραλειπόμενα
- Η πρώτη ταινία μυθοπλασίας που πήρε την άδεια από την κινεζική κυβέρνηση για γυρίσματα εντός της Απαγορευμένης Πόλης. Η μόνη άλλη δυτική ταινία που είχε πάρει αυτή την άδεια ήταν ένα ντοκιμαντέρ του 1973. Όμως, είναι και η πρώτη ταινία μεταπολεμικά που η Κίνα συνεργάστηκε στην παραγωγή με δυτική χώρα.
- 19.000 κομπάρσοι χρησιμοποιήθηκαν στο έργο.
- Ένας ιταλός σεφ είχε αναλάβει την τροφοδοσία. Αυτός χρειάστηκε, μεταξύ άλλων, 22.000 μπουκάλια μεταλλικό νερό, 68 λίτρα καφέ, 250 γαλόνια λάδι και 2.045 κιλά μακαρόνια!
- Η βασίλισσα Ελισάβετ η Δεύτερη είχε επισκεφτεί την Κίνα επίσημα την εποχή των γυρισμάτων. Όταν ζήτησε να επισκεφτεί την Απαγορευμένη Πόλη, οι αρχές της το αρνήθηκαν, αφού τα γυρίσματα ήταν σε μεγαλύτερη προτεραιότητα…
- Ο Bertolucci είχε εκτεταμένη συνομιλία με τον Sean Connery, ώστε να αναλάβει τον ρόλο του Τζόνσον. Στο φινάλε της, κατάληξαν με τον σκοτσέζο ηθοποιό να πείθει για τους λόγους που δεν έπρεπε να πάρει τον ρόλο. Υποψήφιοι ήταν και ο William Hurt με τον Marlon Brando.
- Ο Tony Chiu-Wai Leung απέρριψε τον κύριο ρόλο, επειδή αισθάνονταν ότι τα αγγλικά του δεν ήταν καλά.
- Ο βρετανός ιστορικός Alex von Tunzelmann παρατήρησε ότι η ταινία επιτηδευμένα αγνόησε τη βίαη φύση που χαρακτήρηζε τον αυτοκράτορα, ειδικά κατά τα νεανικά του χρόνια.
- Κόστισε 23,5 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία ο παραγωγός Jeremy Thomas κατάφερε να συγκεντρώσει μέσω της ανεξάρτητης εταιρίας του ολομόναχος. Είχε σαρώσει την ατζέντα τηλεφώνων του για πιθανούς χρηματοδότες. Τα κέρδη των 44 εκατομμυρίων δολαρίων σίγουρα τον ανακούφισαν.
- Το Director’s Cut του 1998 διαρκεί 219 λεπτά. Παρόλα αυτά, Bertolucci και Storaro υποστήριξαν ότι η εκδοχή αυτή βγήκε αποκλειστικά για να γίνει μίνι τηλεοπτική σειρά.
Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος
Έκδοση Κειμένου: 2/9/2014
Το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, η Κίνα από αυτοκρατορία αιώνων περνάει σε επώδυνους μετασχηματισμούς: στρατιωτικοί, κοινοβούλια, εισβολή των Ιαπώνων, εμφύλιος με τους κομμουνιστές κ.λπ. Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι παρακολουθεί αυτές τις δραματικές εξελίξεις (απομυθοποιητικά και ταυτόχρονα μέσα στη μυθική γοητεία τους) πάνω σε ένα πρόσωπο, αυτό του Που Γι, του τελευταίου αυτοκράτορα που ζει ως την ενηλικίωση του στο χρυσό κλουβί της Απαγορευμένης Πόλης, για να γίνει στη συνέχεια ηγέτης-ανδρείκελο των Ιαπώνων, παραδομένος στην τρυφηλότητα ως μπον-βιβέρ, και να καταλήξει αναμορφωμένος στα γεράματα ως απλός κηπουρός της κομμουνιστικής Κίνας. Ο σπουδαίος ιταλός μετρ καταφέρνει να συνδυάσει το μεγαλείο των μεγάλων παραγωγών του παλιού Χόλιγουντ με την καλλιτεχνική ματιά του αναλυτικού Ευρωπαίου, ανακλώντας τη μεγάλη ιστορική αφήγηση μέσα στο εσωτερικό μιας σαστισμένης ψυχής. Αν μάλιστα η κινέζικη λογοκρισία του επέτρεπε μεγαλύτερες ελευθερίες (π.χ. αποσιωπάται η ομοφυλοφιλική πλευρά του Που Γι), θα είχαμε ένα πιο καθαρό δράμα. Στον βασικό ρόλο ο Τζον Λον, ενώ ως δάσκαλος του συμμετέχει εμβληματικά (απόηχος της βρετανικής αυτοκρατορίας) ο Πίτερ Ο’Τουλ.
Βαθμολογία: