Τα Κανόνια του Ναβαρόνε

Μεσόγειος, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Δύο πανίσχυρα γερμανικά κανόνια ελέγχουν το θαλάσσιο πέρασμα προς το νησί Ναβαρόνε, εμποδίζοντας την μεταφορά των βρετανικών στρατευμάτων που βρίσκονται παγιδευμένα σε ένα διπλανό νησί. Καθώς η από αέρος επίθεση είναι αδύνατη, μια ομάδα Ελλήνων και Συμμάχων θα κάνει απόβαση στο Ναβαρόνε, και θα προσπαθήσει να δυναμιτίσει τα κανόνια. Μια άκρως επικίνδυνη αποστολή, που γίνεται ακόμη δυσκολότερη από αντιδικίες και προδοσίες…

Σκηνοθεσία:

J. Lee Thompson

Κύριοι Ρόλοι:

Gregory Peck … λοχαγός Keith Mallory

David Niven … δεκανέας John Anthony Miller

Anthony Quinn … συνταγματάρχης Ανδρέας Σταύρος

Stanley Baker … αρχικελευστής ‘Butcher’ Brown

Anthony Quayle … ταγματάρχης Roy Franklin

James Darren … Σπύρος Παπαδήμος

Ειρήνη Παππά … Μαρία Παπαδήμου

Gia Scala … Άννα

James Robertson Justice … Jensen

Richard Harris … μοίραρχος Barnsby

Bryan Forbes … Cohn

Allan Cuthbertson … ταγματάρχης Baker

Michael Trubshawe … Weaver

Percy Herbert … λοχίας Grogan

Walter Gotell … Muesel

Κλεό Σκουλούδη … η νύφη

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Carl Foreman

Παραγωγή: Carl Foreman

Μουσική: Dimitri Tiomkin

Φωτογραφία: Oswald Morris

Μοντάζ: Alan Osbiston

Σκηνικά: Geoffrey Drake

Κοστούμια: Monty M. Berman, Olga Lehmann

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: The Guns of Navarone
• Ελληνικός Τίτλος: Τα Κανόνια του Ναβαρόνε
• Εναλλακτικός Τίτλος: Carl Foreman’s Production The Guns of Navarone

Άμεσοι Σύνδεσμοι

• Ομάδα Κρούσεως 10 απ’ το Ναβαρόνε (1978)

Σεναριακή Πηγή

• Μυθιστόρημα: The Guns of Navarone του Alistair MacLean.

Κύριες Διακρίσεις

• Όσκαρ ειδικών εφέ. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, διασκευασμένο σενάριο, μουσική (δράμα ή κωμωδία), μοντάζ και ήχο.
• Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα) και μουσικής. Υποψήφιο για σκηνοθεσία.
• Υποψήφιο για Bafta βρετανικού σεναρίου.

Παραλειπόμενα

• Το μπεστ-σέλερ του 1957 από τον Alistair MacLean έπεσε στα χέρια του αφεντικού της Columbia Pictures, του Mike Frankovich, ο οποίος ενθουσιάστηκε με τις κινηματογραφικές δυνατότητες που ανοίγονταν. Άμεσα το προώθησε στον Carl Foreman, που είχε συμβόλαιο με την εταιρία και εμπειρία από τη Γέφυρα του Ποταμού Κβάι, ο οποίος ήταν λιγότερο ενθουσιώδης, βλέποντας μπροστά του τις δυσκολίες που θα είχε μια τέτοια παραγωγή. Στη συνέχεια όμως, όχι μόνο έδωσε το ο.κ. αλλά ήθελε να το αναλάβει και σκηνοθετικά. Η απάντηση της Columbia ήταν αρνητική, μια και επέμενε για βρετανό δημιουργό. Η πρώτη επιλογή ήταν ο Alexander Mackendrick, αλλά μία εβδομάδα πριν την έναρξη γυρισμάτων απολύθηκε από τον Foreman λόγω δημιουργικών διαφορών. Μετά από πρόταση του Gregory Peck, ανέλαβε οριστικά ο J. Lee Thompson.
• Ο ρόλος του δεκανέα Μίλερ ήταν γραμμένος για τον Kenneth More. Το αφεντικό όμως της Rank, ο John Davis, αρνήθηκε να τον “δανείσει” στην Columbia.
• Δεν υπάρχει φυσικά κάποιο νησί στο Αιγαίο με το όνομα Ναβαρόνε. Ο Alistair MacLean εμπνεύστηκε την ύπαρξη του από τη Λέρο, στην οποία και υπήρχαν δύο μεγάλα γερμανικά κανόνια, κατά πολύ όμως μικρότερα από αυτά της ταινίας και του βιβλίου. Ήταν στο επίκεντρο της Μάχης της Λέρου, κατά την επιχείρηση των Συμμάχων το 1943 για κατάληψη των Δωδεκανήσων από την ιταλική κατοχή. Ούτε το βιβλίο είναι αυστηρώς ιστορικό, ενώ ακόμα περισσότερο η ταινία που παρέμβαλε και γυναίκες, που δεν υπήρχαν στο βιβλίο, στην αντιστασιακή ομάδα.
• Τα κεντρικά γυρίσματα έγιναν στη Ρόδο. Ο Quinn είχε τόσο ερωτευτεί το τοπίο, που αγόρασε ένα παραλιακό κομμάτι, που ακόμα ονομάζεται Παραλία Άντονι Κουίν. Γυρίσματα όμως έγιναν και στη νήσο Γκόντζο (βόρεια της Μάλτας), και το ιταλικό νησί Τίνο. Ένα δε από τα πολεμικά πλοία που βλέπουμε, το πρώην USS Slater, ήταν το Αετός του ελληνικού πολεμικού ναυτικού, που έκτοτε βρίσκεται ως μουσειακό έκθεμα στην πολιτεία της Νέας Υόρκης.
• Ο χάρτης στην ταινία που δείχνει το Ναβαρόνε, στην πραγματικότητα δείχνει τα Αντικύθηρα.
• Μέλη της ελληνικής βασιλικής οικογένειας επισκέφτηκαν τα γυρίσματα στη Ρόδο, και στη σκηνή του καφενείου της πλατείας εμφανίζονται ως κομπάρσοι.
• Κατά τις σκηνές στο σπήλαιο, ο David Niven ασθένησε με βαριά λοίμωξη και οδηγήθηκε για βδομάδες σε νοσοκομείο, με τις αναφορές να θέλουν να φτάνει ακόμα και σε κίνδυνο να χάσει τη ζωή του. Κι ενώ κανείς δεν ήξερε αν θα επέστρεφε για την υπόλοιπη ταινία, με την κύρια εκδοχή να μιλάει για αντικατάσταση του, εκείνος παρέβη τις εντολές των γιατρών και επέτρεψε στα γυρίσματα. Όταν όμως αυτά ολοκληρώθηκαν, επέτρεψε και πάλι στο νοσοκομείο για ακόμα επτά εβδομάδες.
• Ο Gregory Peck ανέλαβε τον συγκεκριμένο ρόλο και για τη γνώση του στη γερμανική γλώσσα, που ήταν απαραίτητη για τον χαρακτήρα που υποδύονταν. Πάνω όμως στα γυρίσματα, όλοι παρατήρησαν ότι η προφορά του δεν ήταν διόλου πειστική, αναγκάζοντας σε επιστράτευση του ηθοποιού Robert Rietty για να τον ντουμπλάρει.
• Το κόστος έφτασε στα 6 εκατομμύρια δολάρια, αλλά τα κέρδη στα 28,9. Ήταν η δεύτερη πιο εμπορική ταινία της χρονιάς στις ΗΠΑ.
• Το 1968, ο Alistair MacLean έγραψε και το σίκουελ μυθιστόρημα Force 10 From Navarone. Αυτό έγινε ταινία το 1978 από τον Guy Hamilton, με τους Robert Shaw, Harrison Ford και Edward Fox στους πρώτους ρόλους. Δεν συνάντησε όμως παρόμοια επιτυχία με το ορίτζιναλ.

Μουσικά Παραλειπόμενα

•  Ανάμεσα στα τραγούδια που ακούγονται είναι και τα παραδοσιακά Καραγκούνα, Ένα Καράβι από τη Χίο, και Γιαλό Γιαλό.
• Το ομώνυμο τραγουδιστικό θέμα του Dimitri Tiomkin (εδώ από χορωδία) έγινε σπουδαία επιτυχία, και το 1965 ερμηνεύτηκε από τους τζαμαϊκανούς The Skatalites. Ακολούθησαν εκδοχές του από τους Johnny Griffin, Al Caiola και τους Hollyridge Strings.