Ο Νονός, Μέρος 2ο
- The Godfather: Part II
- Ο Νονός 2
- 1974
- ΗΠΑ
- Αγγλικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Λατινικά, Σικελικά
- Αστυνομική, Γκανγκστερική, Δραματικό Θρίλερ, Έπος, Εποχής
- 24 Οκτωβρίου 1975
Ο Μάικλ Κoρλεόvε, διάδoχoς της εγκληματικής αυτoκρατoρίας τoυ πατέρα τoυ, δεv είvαι πια o ιδεαλιστής vέoς πoυ πoλέμησε με αυτoθυσία στov Β’ Παγκόσμιo Πόλεμo. Αφoύ εξασφαλίζει τη συvεργασία εvός δυvαμικoύ γερoυσιαστή, εκβιάζovτάς τov μ’ έvα σκάvδαλo από τo παρελθόv τoυ, o Μάικλ πηγαίvει στηv Κoύβα για vα αvoίξει έvα πoλυτελές καζίvo σε συvεργασία με τov εβραίo μαφιόζo Χάιμαv Ρoθ. Ωστόσo, εvώ εγκαθιδρύει τηv απόλυτη εξoυσία τoυ στον υπόκοσμο, o Κoρλεόvε απoκτά όλo και περισσότερoυς εχθρoύς, εvώ η σχέση τoυ με τηv έγκυo γυvαίκα τoυ, Κέι, περvάει σoβαρή κρίση.
Σκηνοθεσία:
Francis Ford Coppola
Κύριοι Ρόλοι:
Al Pacino … Michael Corleone
Robert Duvall … Tom Hagen
Diane Keaton … Kay Adams
Robert De Niro … Vito Corleone
John Cazale … Frederico ‘Fredo’ Corleone
Talia Shire … Constanzia ‘Connie’ Corleone
Lee Strasberg … Hyman Roth
Michael V. Gazzo … Frank ‘Frankie’ Pentangeli
Richard Bright … Al Neri
Gastone Moschin … Δον Fanucci
Bruno Kirby … Peter Clemenza
Frank Sivero … Genco Abbandando
Morgana King … Carmela Corleone
Marianna Hill … Deanna Corleone
Leopoldo Trieste … Κος Roberto
Dominic Chianese … Johnny Ola
Troy Donahue … Merle Johnson
Joe Spinell … Willi Cicci
Gianni Russo … Carlo Rizzi
Danny Aiello … Tony Rosato
James Caan … Sonny Corleone
Roman Coppola … Sonny Corleone (παιδί)
Julie Gregg … Sandra Corleone
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Francis Ford Coppola, Mario Puzo
Παραγωγή: Francis Ford Coppola
Μουσική: Nino Rota
Φωτογραφία: Gordon Willis
Μοντάζ: Barry Malkin, Richard Marks, Peter Zinner
Σκηνικά: Dean Tavoularis
Κοστούμια: Theadora Van Runkle
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: The Godfather: Part II
- Ελληνικός Τίτλος: Ο Νονός, Μέρος 2ο
- Εναλλακτικός Τίτλος: Mario Puzo’s The Godfather: Part II
- Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Ο Νονός 2
Άμεσοι Σύνδεσμοι
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: The Godfather του Mario Puzo.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, δεύτερου αντρικού ρόλου (Robert De Niro), διασκευασμένου σεναρίου, μουσικής και σκηνικών. Υποψήφιο για πρώτο αντρικό ρόλο (Al Pacino), δεύτερο αντρικό ρόλο (Michael V. Gazzo και Lee Strasberg), δεύτερο γυναικείο ρόλο (Talia Shire) και κοστούμια.
- Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα), σκηνοθεσίας, πρώτου αντρικού ρόλου (Al Pacino) σε δράμα, πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού (Lee Strasberg), σεναρίου και μουσικής.
- Βραβείο Bafta πρώτου αντρικού ρόλου (Al Pacino). Υποψήφιο για νέο σταρ (Robert De Niro), μουσική και μοντάζ.
Παραλειπόμενα
- Ταυτόχρονα σίκουελ και πρίκουελ του Νονού (1972), αυτή τη φορά πιο ελεύθερα βασισμένο στο βιβλίο του Mario Puzo.
- Μετά την επιτυχία της πρώτης ταινίας, η Paramount Pictures έβαλε άμεσα μπρος για τη συνέχεια, αυτή τη φορά όμως δίνοντας περισσότερες ελευθερίες στον Coppola, που είχε και την ιδέα της διπλής εξιστόρησης παρόντος-παρελθόντος.
- Ο σκηνοθέτης πρόσφερε έναν ρόλο στον γηραιό James Cagney, αλλά εκείνος αρνήθηκε.
- Ο James Caan συμφώνησε να εμφανιστεί σε μία μόλις φλας-μπακ σκηνή, αλλά με τον ίδιο μισθό που είχε πάρει για ολόκληρη την πρώτη ταινία, στην οποία φυσικά πρωταγωνιστούσε.
- Ο Marlon Brando είχε κι αυτός συμφωνήσει για μία φλας-μπακ σκηνή, αλλά επειδή αισθάνονταν αδικία από μέρους της Paramount, δεν εμφανίστηκε ποτέ στα γυρίσματα. Ο Coppola αναγκαστικά έκατσε μέσα στην ίδια ημέρα, και έγραψε εκ νέου τη σκηνή.
- Σε μικρό ρόλο ανακριτή εμφανίζεται ο καλτ παραγωγός-σκηνοθέτης Roger Corman, παλιός φίλος και συνεργάτης του Coppola. Στην ίδια επιτροπή στην ταινία είναι και ως γκεστ-σταρ οι William Bowers, Peter Donat και ο διάσημος συγγραφέας Richard Matheson.
- Ο Robert De Niro εξασκούνταν επί τέσσερις μήνες στα σικελικά, μια και ο χαρακτήρας του μιλάει σχεδόν εξολοκλήρου αυτή τη γλώσσα (λέει μονάχα 8 αγγλικές λέξεις). Επιπροσθέτως, έμεινε στη Σικελία επί 3 μήνες πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα.
- Πρώτο σίκουελ στην ιστορία των Όσκαρ που κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας. Αυτό επαναλήφθηκε μόλις το 2003 με τον τρίτο Άρχοντα των Δαχτυλιδιών.
- Ο Al Pacino δημιουργούσε προβλήματα καθ’ όλη την παραγωγή, μεταξύ αυτών περί της γενναίας αύξησης του μισθού του, αλλά και αλλαγών στο σενάριο. Επίσης, παραπονιόταν συνεχώς στον Coppola για τους αργούς του ρυθμούς, απειλώντας και με αποχώρηση, λέγοντας ότι το Σέρπικο γυρίστηκε μέσα 19 ημέρες.
- Ο Danny Aiello κάνει εδώ το ουσιαστικό ντεμπούτο του, κάτι που δεν ίσχυε για τον παλαίμαχο στο θέατρο Lee Strasberg, που πήρε υποψηφιότητα πρωτοεμφανιζόμενου στις Χρυσές Σφαίρες.
- Παρότι η λέξη “μαφία” δεν ακούγεται ποτέ στο πρώτο μέρος, εδώ ακούγεται τρεις φορές. Και οι τρεις είναι στη σκηνή με την ανακριτική επιτροπή.
- Ο διευθυντής φωτογραφίας Vittorio Storaro δεν επέστρεψε στη θέση του, πιστεύοντας ότι αυτό το σίκουελ δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι τόσο καλό όσο το πρώτο.
- Ο Peter Sellers ήταν στα υπόψιν για τον ρόλο του Χάιμαν Ροθ.
- Ο Robert De Niro δεν σήκωσε ο ίδιος το Όσκαρ του, αλλά ο Coppola για λογαριασμό του, μια και βρίσκονταν στα γυρίσματα του 1900.
- Στην εποχή του, η αποδοχή από τους κριτικούς δεν ήταν καθόλου ζεστή. Με την πάροδο όμως των χρόνων, αυτό αναθεωρήθηκε, και πλέον οι περισσότεροι συμφωνούν ότι ήταν ακόμα καλύτερο και από το πρώτο.
- Το κόστος έφτασε ως τα 13 εκατομμύρια δολάρια, ενώ ξεκίνησε για 6. Οι εισπράξεις ήταν θετικές μεν, αλλά πολύ μακριά από την επιτυχία του πρώτου μέρους δε, φτάνοντας στα 88 εκατομμύρια δολάρια, αν και το τελικό ποσό αμφισβητείται.
Κριτικός: Γιώργος Ξανθάκης
Έκδοση Κειμένου: 22/7/2022
Σικελία, 1901. Όταν ο Antonio Andolini δολοφονείται από τον Δον Ciccio, η χήρα του τον εκλιπαρεί να μην της στερήσει τον μόνο εναπομείναντα γιο της, Vito. Ο αρχιμαφιόζος δεν δείχνει έλεος και τη σκοτώνει. Ο μικρός Vito διαφεύγει και φτάνει στη Νέα Υόρκη, υιοθετώντας το όνομα Corleone. Δύο δεκαετίες μετά, ο Vito (Robert De Niro) είναι παντρεμένος και έχει δική του οικογένεια. Στο μεταναστευτικό γκέτο όπου ζει, το απάνθρωπο «μαύρο χέρι», ο Δον Fanucci (Gastone Moschin), πουλά εκβιαστικά «προστασία». Όταν ο Vito παίρνει την πρωτοβουλία να τον σκοτώσει, γίνεται δημοφιλής, βοηθά τους αδύναμους ιταλούς μετανάστες και δημιουργεί την πρώτη του επιχείρηση.
Το 1958, ο αγαπημένος γιος του Vito, ο Micheal (Al Pacino), έχει αναλάβει την αυτοκρατορία των Corleone και έχει φιλόδοξα σχέδια για το μέλλον, επιδιώκοντας να νομιμοποιήσει τις επιχειρήσεις του. Αλλά οι προσπάθειές του απειλούνται από έναν διεφθαρμένο γερουσιαστή και τον εβραίο γκάνγκστερ Hyman Roth (Lee Strasberg). Όταν μάλιστα γίνεται μια δολοφονική απόπειρα εναντίον του μέσα στο σπίτι του, είναι πεπεισμένος ότι υπάρχει προδότης στο στενό του περιβάλλον. Ακολουθώντας τη συμβουλή του πατέρα του -«Κρατήστε τους φίλους σας κοντά, αλλά τους εχθρούς σας ακόμη πιο κοντά»-, προσεταιρίζεται τον Roth. Ωστόσο χάνει τη στήριξη της συζύγου του, Kate (Diane Keaton), που δεν εγκρίνει τις μεθόδους του, οι παλιοί του σύμμαχοί αποδεικνύονται αναξιόπιστοι και βρίσκεται υπό έρευνα από μια επιτροπή της γερουσίας για συνενοχή στη δραστηριότητα των συμμοριών. Απειλούμενος πανταχόθεν, ο Michael αρνείται να υποχωρήσει και συνεχίζει να παλεύει με ατσάλινη αποφασιστικότητα, για να διατηρήσει όρθια την αυτοκρατορία του. Ωστόσο, σταδιακά γλιστρούν μέσα από τα χέρια του όλες οι αξίες που είχε κάποτε, ενώ η λύτρωση και η διαφυγή δεν είναι πλέον διαθέσιμες επιλογές…
O «Νονός II» είναι ένα σπάνιο κινηματογραφικό φαινόμενο, μια συνέχεια που είναι καλύτερη από την αρχική ταινία. Όχι μόνο λόγω της χορταστικής διάρκειας των 200ων λεπτών (που δεν κουράζει ούτε στιγμή), αλλά κυρίως επειδή διερευνά την ψυχολογία των χαρακτήρων σε πολύ μεγαλύτερο βάθος. Πολλές σκηνές της αντικατοπτρίζουν στιγμές του πρώτου φιλμ, καθιστώντας την ιδανικό συμπλήρωμα που λειτουργεί ως συνέχεια αλλά και ως πρίκουελ. Η τολμηρή επιλογή του Coppola να αντιπαραθέσει δυο ετεροχρονισμένες ιστορίες που τέμνονται εγκάρσια, όχι μόνο δεν αποσταθεροποιεί τον θεατή αλλά η αριστοτεχνική συνύφανση τους ενισχύει τη δραματουργική τους επίδραση. Έτσι έχουμε την παράλληλη αφήγηση της πρώιμης ζωής του Vito (από την ορφάνια ως την άνοδο της εξουσίας του στη Νέα Υόρκη) με τη σταδιακή ηθική έκπτωση του διαδόχου του, Michael.
Οι αντιπαράλληλες πορείες των δύο ανδρών υπογραμμίζονται από το διαφορετικό κινηματογραφικό στυλ που υιοθετεί ο σκηνοθέτης, με τη συνδρομή της εξαίσιας φωτογραφίας του Gordon Willis και της μουσικής των Nino Rota και Carmine Coppola. Το λαμπρό φως της Σικελίας και οι ζεστοί χρωματικοί τόνοι σέπια στη ιστορία του Vito έρχονται σε αντίθεση με τα έντονα κοντράστ και τις ζοφερές σκιές στην ιστορία του Michael. Η εποχή του νεαρού Vito σηματοδοτεί την αυγή των Corleone, η εποχή του Michael το λυκόφως.
Ο Pacino πλάθει τον μεγαλύτερο αντι-ήρωα που γέννησε το αμερικανικό σινεμά. Η ερμηνεία είναι τόσο ψυχρή και υποβλητικά εσωτερική, που ο θεατής αναρωτιέται πώς ο συμπαθητικός νεαρός που γνωρίσαμε στην αρχή της πρώτης ταινίας μετατράπηκε στο τέρας του τέλους της δεύτερης.
Ο De Niro αποδεικνύεται εξίσου χαρισματικός, σε μια θερμή ερμηνεία σε απόλυτη αντίθεση από τον Pacino. Μεγάλοι ηθοποιοί όπως ο Robert Duvall, η Diane Keaton και ο John Cazale προσθέτουν πολύ στην αυθεντικότητα, την ένταση και τη γοητεία της ταινίας. Ωστόσο, αυτός που κλέβει την παράσταση είναι ο Lee Strasberg, ιδρυτής του μυθικού Actors Studio. Ενσαρκώνει τον Hyman Roth, ένα διαφορετικό είδος γκάγκστερ με τεράστια ισχύ και θανατηφόρο άγγιγμα που καλύπτεται πίσω από την εύθραυστη εμφάνιση ενός άρρωστου γέροντα με μειλίχιο λόγο.
Ο «Νονός ΙΙ» είναι ένα αξεπέραστο κινηματογραφικό επίτευγμα, αλλά και μια συναρπαστική μελέτη για την επίδραση της εξουσίας στην ανθρώπινη κατάσταση, που φέρνει στον νου τη ρήση του John Steinbeck: «Η εξουσία δεν διαφθείρει. Ο φόβος διαφθείρει. Ίσως ο φόβος απώλειας της εξουσίας»
Βαθμολογία: