Η Μαύρη Ντάλια
- The Black Dahlia
- 2006
- ΗΠΑ
- Αγγλικά, Γερμανικά
- Αστυνομική, Εποχής, Ερωτική, Θρίλερ, Μυστηρίου, Νουάρ
- 05 Οκτωβρίου 2006
Λος Άντζελες, 1946. Δύο αστυνομικοί, ο Λι Μπλάνσαρντ και ο Μπάκι Μπλέιχερτ, αναλαμβάνουν την έρευνα γύρω από τη δολοφονία της νεαρής ηθοποιού Ελίζαμπεθ Σορτ. Καθώς βυθίζονται όλο και περισσότερο στο μυστήριο του αποτρόπαιου εγκλήματος, ο ένας από τους δύο μαθαίνει ότι η φίλη του μπορεί να είχε σχέσεις με το θύμα, ενώ σύντομα θα ανακαλύψουν ότι η διαφθορά βρίσκεται μέσα στις τάξεις της αστυνομίας.
Σκηνοθεσία:
Brian De Palma
Κύριοι Ρόλοι:
Josh Hartnett … ντετέκτιβ Dwight ‘Bucky’ Bleichert
Scarlett Johansson … Katherine ‘Kay’ Lake
Aaron Eckhart … ντετέκτιβ Lee Blanchard
Hilary Swank … Madeleine Linscott
Mia Kirshner … Elizabeth Short
Mike Starr … ντετέκτιβ Russ Millard
Fiona Shaw … Ramona Linscott
Patrick Fischler … αντιεισαγγελέας Ellis Loew
James Otis … Dolph Bleichert
John Kavanagh … Emmett Linscott
Troy Evans … αστυνόμος Ted Green
Pepe Serna … Tomas Dos Santos
Angus MacInnes … αστυνόμος John Tierney
Rose McGowan … Sheryl Saddon
Rachel Miner … Martha Linscott
Richard Brake … Bobby DeWitt
Victor McGuire … αστυνομικός Bill Koenig
Gregg Henry … Pete Lukins
Jemima Rooper … Lorna Mertz
William Finley … George Tilden
Kevin Dunn … Cleo A. Short
Ian McNeice … ιατροδικαστής
k.d. lang … τραγουδίστρια κλαμπ
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Josh Friedman
Παραγωγή: Rudy Cohen, Moshe Diamant, Avi Lerner, Art Linson
Μουσική: Mark Isham
Φωτογραφία: Vilmos Zsigmond
Μοντάζ: Bill Pankow
Σκηνικά: Dante Ferretti
Κοστούμια: Jenny Beavan
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Μέτρια.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: The Black Dahlia
- Ελληνικός Τίτλος: Η Μαύρη Ντάλια
Άμεσοι Σύνδεσμοι
- Καυτές Μαρτυρίες (1981)
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: The Black Dahlia του James Ellroy.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ φωτογραφίας.
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας.
Παραλειπόμενα
- Βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του James Ellroy από το 1987, που με τη σειρά του παραπέμπει στην αληθινή υπόθεση δολοφονίας της ηθοποιού Elizabeth Short το 1947. Πρόκειται όμως επίσημα για μια υπόθεση που δεν λύθηκε ποτέ, με τον συγγραφέα να δημιουργεί δικούς του χαρακτήρες και να δίνει μια ολότελα προσωπική του εκδοχή για την ταυτότητα του ενόχου.
- Πρώτος ο Ulu Grosbard το 1981 παρουσίασε μια ταινία σε μεγάλο βαθμό επηρεασμένη από τα γεγονότα του 1947, βασισμένη αυτή τη φορά σε μυθιστόρημα του John Gregory Dunne. Ήταν το True Confessions (Καυτές Μαρτυρίες), με πρωταγωνιστικό δίδυμο τους Robert De Niro και Robert Duvall.
- Ο James B. Harris είχε αποκτήσει τα δικαιώματα του έργου του Ellroy λίγο μετά τη δημοσίευση του. Είχε σκοπό να γράψει το σενάριο αλλά και να το σκηνοθετήσει, μέχρι που το εγκατέλειψε. Ήταν η επιτυχία του Λος Άντζελες: Εμπιστευτικό (1997), βασισμένο κι αυτό σε βιβλίο του Ellroy, που έκανε τα μεγάλα στούντιο να ενδιαφερθούν για τον συγγραφέα. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και η Universal, που αγόρασε άμεσα τη Μαύρη Ντάλια και προσέλαβε τον Josh Friedman για το σενάριο. Ο Friedman θα δηλώσει αργότερα πως εργάζονταν πάνω σε αυτό από το 1997 έως το 2005, και σε μια αρχική του μορφή προβλέπονταν κάμεο εμφανίσεις των Russell Crowe και Guy Pearce με τους ρόλους τους από το Λος Άντζελες: Εμπιστευτικό.
- Το 1998, ο David Fincher ανάλαβε το σχέδιο, αλλά το έβλεπε ως μια 5ωρη μίνι σειρά για τη μικρή οθόνη, που θα είχε όμως μπάτζετ 80 εκατομμυρίων δολαρίων και μεγάλα ονόματα στο καστ (ο Josh Hartnett πάλι ως Μπάκι και ο Mark Wahlberg ως Λι, πλάι στις Julianna Margulies και Jennifer Connelly). Το σχέδιο αυτό θα εγκαταλειφθεί οριστικά όταν ο Fincher θα στραφεί στο Zodiac. Τότε το στούντιο επέλεξε τον Brian De Palma, και επέστρεψε την παραγωγή στη μεγάλη οθόνη.
- Για τον Λι πέρασαν από υποψήφιοι οι: Michael Douglas, Johnny Depp, Gabriel Byrne και Billy Crudup. Για τον Μπάκι: Paul Walker, Stephen Dorff και Chris O’Donnell. Για την Ελίζαμπεθ Σορτ: Sherilyn Fenn, Fairuza Balk και Tiffani Thiessen. Η δε Gwen Stefani ήταν η πρώτη επιλογή του De Palma για την Κέι Λέικ, η Maggie Gyllenhaal για την Ελίζαμπεθ, ενώ για την Μαντλίν επέλεξε ανάμεσα και στις Eva Green (αρνήθηκε), Kate Beckinsale, Fairuza Balk και Rachel Bilson.
- Η Mia Kirshner είχε προσληφθεί για να βοηθήσει στις οντισιόν, διαβάζοντας τον ρόλο της Ελίζαμπεθ που το ως τότε τελικό σενάριο δεν ήθελε να εμφανίζεται ποτέ επί της οθόνης. Εντυπωσίασε όμως τον De Palma, και έγιναν οι απαραίτητες αλλαγές στο κείμενο.
- Ενώ ο σκηνοθέτης προτιμούσε το Παρίσι, τα εκτός ΗΠΑ γυρίσματα έγιναν στη Βουλγαρία και ήταν τα ακριβότερα ως τότε που είχαν γίνει ποτέ στη βαλκανική χώρα.
- Το μοντάζ του James Horner ήταν στις 3 ώρες, αλλά μετά από απαίτηση των παραγωγών έπεσε στις 2. Ο James Ellroy, που ήταν κριτικά αντίθετος με το τελικό αποτέλεσμα, είχε δει την τρίωρη εκδοχή και είχε πει ότι ήταν κατά πολύ ανώτερη και πιο πιστή στο βιβλίο του.
- Μόνο την ερμηνεία της Mia Kirshner ξεχώρισαν θετικά οι κριτικές, ενώ ακολούθησε παταγώδη αποτυχία στα ταμεία. Τα έσοδα των 49,3 εκατομμυρίων δολαρίων δεν κάλυπταν ούτε καν το μπάτζετ, που ήταν στα 50. Ως αποτέλεσμα αυτού, τα στούντιο “εξόρισαν” τον De Palma για τα καλά (ήταν και η τρίτη συνεχόμενη του αποτυχία), με τις επόμενες ταινίες του να χρηματοδοτούνται από ανεξάρτητους παραγωγούς.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Αρχικά είχε οριστεί ο James Horner να γράψει τη μουσική, αλλά αντικαταστάθηκε.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 25/4/2024
Θα είναι πολύ κρίμα να είναι αυτή τελευταία ακριβή ταινία του Brian De Palma, ενός σκηνοθέτη που άξιζε πολύ περισσότερη υποστήριξη από το στουντιακό σύστημα, ακόμα και μετά από κάποιες απανωτές αποτυχίες.
Είναι όμως ηλίου φαεινότερο ότι παρότι εδώ προσπάθησε να κάνει ατόφιο νουάρ τοποθετημένο στην εποχή του, πέτυχε μια κακογραμμένη εκδοχή των Αδιάφθορων. Τίμησε δηλαδή εκείνη την εξαιρετική ποιότητα εικόνας που άξιζε Όσκαρ, μια απαιτητική δουλειά στον τομέα της ανασύστασης εποχής, αλλά το κείμενο είναι για σκίσιμο και γράψιμο από την αρχή. Αν και πάντα υπάρχει δυνατότητα το μυστήριο της αποτυχίας να λύνεται στη μία ώρα κομμένου υλικού, είναι τραγικό να ερχόμαστε στη σκηνή της κορύφωσης του μυστηρίου και τίποτα από όσα λύνονται δεν είχαν τεθεί ποτέ ως ερώτημα ή απλά είχαν κρυφτεί μέσα στον όλο συρφετό. Μια σκηνή που καταστεί τσάμπα κόπο την ως εκεί πορεία μας στο φιλμ, αν και το λογικό είναι να το είχε κάποιος εγκαταλείψει νωρίτερα.
Χωρίς να καταλαβαίνεις εάν φταίνε οι ερμηνείες ή οι τοποθετήσεις του De Palma αυτών επί του πεδίου, οι σκηνές που έχουμε κάτι το οπτικά αξιόλογο εναλλάσσονται με κιτς πόζες και κλισέ φράσεις. Μια φωτογραφική αντίληψη του νουάρ στο σήμερα, αλλά και κάτι που δεν ήταν χαμένο από χέρι, αν θυμηθούμε το Λος Άντζελες Εμπιστευτικό. Το μέγα μπέρδεμα επί όσων όμως παρακολουθούμε έχει ξεκινήσει από νωρίς, αφού δεν ξέρουμε αν η ταινία θέλει να εστιάσουμε την προσωπική ιστορία των δύο αστυνομικών ή την υπόθεση της Μαύρης Ντάλιας. Τα κομμάτια αυτών των δύο συγκλίνουν μεν, αλλά με έναν τρόπο που δεν είναι ουσιώδης, κι ενώ το μυθιστορηματικό τρικ ότι έχουμε μια πιθανή εκδοχή μιας αληθινής ιστορίας, έχει χαθεί στον λαβύρινθο των τόσων προσωπικών λεπτομερειών, οι οποίες φυσικά, ελλείψει δίκης, δεν θα μπορούσαν να είναι γνωστές.
Τελικά η ταινία παραπέμπει περισσότερο σε μια κόμικ αντίληψης αναβίωση του παραδοσιακού νουάρ, μια φόρμα την οποία ο De Palma δεν είχε δουλέψει στο παρελθόν, αν και οι εργασίες του σε βίντεο-κλιπ θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως κάτι παραπλήσιο. Ίσως ήταν και η απέλπιδα προσπάθειά του να βρεθεί επιτέλους υποψήφιος για Όσκαρ, κι έτσι παραφόρτωσε την ταινία του με την «Άρτα και τα Γιάννενα». Όπως όμως και να ‘χει, είναι τόσο βαριά η κληρονομιά του, που και να ολοκληρώσει την καριέρα του σερί με αποτυχίες, πάντα θα κρατάει μια χρυσή θέση στις σινε-μνήμες μας.
Βαθμολογία: