Τρυφερέ μου Ταυρομάχε

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 2/9/2021

Το «Τρυφερέ μου Ταυρομάχε» είναι ένα φιλμ που έχει γυριστεί με μεγάλη προσοχή και σεβασμό, ελέω του ειδικού βάρους που φέρει το όνομα του συγγραφέα του βιβλίου που αποτελεί την πρωτογενή πηγή του σεναρίου. Ο Pedro Lemebel, γνωστός αλλά όχι τόσο διαδεδομένος στη Δύση όσο άλλα ονόματα από τη λογοτεχνία της Χιλής, ήταν μια μνημειώδης φιγούρα στην πατρίδα του όσον αφορά τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ενταγμένος μεν ιδεολογικά στην κομμουνιστική αριστερά αλλά όχι κομματικοποιημένος. Ο Rodrigo Sepulveda στέκεται με το απαιτούμενο δέος απέναντι σε έναν άνθρωπο που έτυχε να γνωρίζει όσο βρισκόταν εν ζωή, όχι όμως στον βαθμό που να τον μπλοκάρει καλλιτεχνικά.

Επιστρατεύοντας στο εικαστικό κομμάτι κι έναν Sergio Armstrong (σταθερός συνεργάτης του Pablo Larrain) σε μεγάλη φόρμα, που συνδυάζει με εκπληκτική αρμονία λατινοαμερικάνικα χρώματα και queer αισθητική, δημιουργεί ένα εξαιρετικά ανθρώπινο και γήινο ρομάντζο που ισορροπεί αξιοθαύμαστα μεταξύ χαράς για τη ζωή και βαθιάς μελαγχολίας. Παρατηρεί κανείς βέβαια το ότι η προσήλωση της πηγής στο κομμάτι του συναισθήματος και των διαπροσωπικών σχέσεων επισκιάζει σε έναν βαθμό το αντίστοιχο καθαρόαιμα πολιτικό (το οποίο αποδίδεται με σαφήνεια αλλά και κάπως συνοπτικά, ενίοτε παραπέμποντας και στο σήμερα της Χιλής, προφανώς με την προσδοκία προσέλκυσης κι ενός ευρύτερου κοινού) και στην κινηματογραφική εκδοχή, αλλά το να επικρίνει κανείς για αυτό τον λόγο αμφότερες τις δημιουργίες θα ήταν μικρόψυχο. Πρέπει να προσμετρηθεί ότι ο Lemebel έγραψε τη νουβέλα του με βάση τη βιωματική αλήθεια, άρα και τις εικόνες και τις εμπειρίες με τις οποίες υπήρξε περισσότερο εξοικειωμένος, που δεν ανήκουν απαραίτητα σε ένα αυστηρά καθορισμένο πλαίσιο που θα μπορούσε να ονομαστεί πολιτικό. Η πίστη του Sepulveda στο πνεύμα και το όραμα του συγγραφέα που διασκευάζει είναι σίγουρα μια πράξη καλλιτεχνικής εντιμότητας.

Ο μικρόκοσμος της πρωταγωνίστριας σκιαγραφείται με τρυφερότητα και ειλικρίνεια. Όμως, για να λέγονται όλα, το σενάριο καταλήγει να μην ασχολείται πολύ μαζί του για να αναπτύξει τη σχέση που καλλιεργεί η ίδια με τον μυστικοπαθή αντικαθεστωτικό, η οποία σίγουρα αποτελεί βασικό συστατικό της δραματουργίας, ακόμη καλύτερα όμως θα ήταν να γινόταν αξιοποίηση του κινηματογραφικού χρόνου για να εξοικειωθεί ο θεατής περισσότερο με το σύμπαν που περιβάλλει την κεντρική ηρωίδα. Η όλη πλοκή που εξυφαίνεται θέτει αν μη τι άλλο ενδιαφέροντα ερωτήματα για το κατά πόσο υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού βίου (αυτό αποτυπώνεται από τη σταδιακή πορεία πολιτικοποίησης της ηρωίδας), για τη θέση του «περιθωριακού» στοιχείου μέσα σε μια κοινωνία, για τη φύση των θεσμών που καταπιέζουν άμεσα κι έμμεσα, και για την υπόσταση του καθορισμένου από το πατριαρχικό μοντέλο ανδρικού προτύπου. Και ακόμη κι αν δεν δίνονται πάντα απόλυτα ολοκληρωμένες απαντήσεις σε αυτά, τόσο το λεπτοκεντημένο ψυχογράφημα της τρανς γυναίκας που βρίσκεται στο επίκεντρο της ιστορίας, όσο και η μεθοδική, βήμα-βήμα, πορεία του δεσίματος μεταξύ φιλίας και αγάπης ανάμεσα στην ίδια και τον νεαρό που αυτοπαρουσιάζεται ως Carlos, δίνουν πλούσιες ανταμοιβές σε όποιον επιλέξει το φιλμ. Έχουν δε τρομερό συμπεριφορικό ενδιαφέρον οι αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο πρωταγωνιστικό ντουέτο, που δεν χωρούν απαραίτητα κάτω από συγκεκριμένες ταμπέλες περί έλξης, και στις οποίες συχνά παίζουν ρόλο η παραπλάνηση και η χειραγώγηση σε ένα παιχνίδι στρατηγικού ελέγχου μέχρι τουλάχιστον να εκτεθούν συναισθηματικά οι δυο χαρακτήρες.

Το «βαρύ χαρτί» πάνω στο οποίο στηρίζεται το σύνολο είναι φυσικά η ερμηνεία του βετεράνου Alfredo Castro. Μια ερμηνεία που χωράει, ενίοτε και την ίδια στιγμή, τόσο τη χαρά της ζωής όσο και τη δυστυχία της έξωθεν καταπίεσης, από έναν ηθοποιό που έχει πιάσει τη «συχνότητα» του γλυκόπικρου με μεγάλη επιτυχία και που δεν φοβάται τον αυθορμητισμό όσο και την ευαλωτότητα. Η συμβολή του στο τελικό αποτέλεσμα είναι καθοριστική. Πρόκειται για ένα πορτρέτο που έχει φιλοτεχνηθεί με πολύ μεγάλη αγάπη, σαν ένας εγκάρδιος φόρος τιμής στα διεμφυλικά άτομα που είχαν την ατυχία να δεινοπαθήσουν κάτω από το πινοσετικό καθεστώς.

Βαθμολογία: