Spectre (2015)

ΣΥΝΟΨΗ

Ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα από το παρελθόν οδηγεί τον Τζέιμς Μποντ σε μια εγκληματική αποστολή στην Πόλη του Μεξικού, και τελικά στη Ρώμη όπου συναντά τη Λουτσία Σκιάρα, την όμορφη κι απαγορευμένη χήρα ενός κακόφημου εγκληματία. Ο 007 διεισδύει σε μια μυστική συνάντηση κι ανακαλύπτει την ύπαρξη μιας εγκληματικής οργάνωσης γνωστή ως Spectre. Εν τω μεταξύ, πίσω στο Λονδίνο, o Μαξ Ντένμπι, ο νέος επικεφαλής του κέντρου για την εθνική ασφάλεια, αμφισβητεί τις ενέργειες του Μποντ και τις ικανότητες της MI6, με επικεφαλής τον Μ. Ο Μποντ στρατολογεί συγκαλυμμένα την Μάνεϊπένι και τον Q για να τον βοηθήσουν να αναζητήσει τη Μαντλίν Σόουν, την κόρη του παλιού εχθρού του, Μίστερ Γουάιτ, ο οποίος μπορεί να κρατά το κλειδί για να ξετυλίξει τον ιστό της Spectre. Ως κόρη δολοφόνου, η Μαντλίν καταλαβαίνει τον Μποντ με έναν τρόπο που οι άλλοι δεν μπορούν. Όσο ο Μποντ επιχειρεί στην καρδιά της Spectre, μαθαίνει για μια ανατριχιαστική σύνδεση μεταξύ του ιδίου και του εχθρού που αναζητά.

Σκηνοθεσία:

Sam Mendes

Κύριοι Ρόλοι:

Daniel Craig … James Bond

Christoph Waltz … Ernst Stavro Blofeld

Lea Seydoux … Δρ Madeleine Swann

Ben Whishaw … Q

Naomie Harris … Eve Moneypenny

Ralph Fiennes … Gareth Mallory/M

Dave Bautista … Κος Hinx

Andrew Scott … C

Monica Bellucci … Lucia Sciarra

Rory Kinnear … Bill Tanner

Stephanie Sigman … Estrella

Jesper Christensen … Κος White

Judi Dench … M

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: John Logan, Neal Purvis, Robert Wade, Jez Butterworth

Στόρι: John Logan, Neal Purvis, Robert Wade

Παραγωγή: Barbara Broccoli, Michael G. Wilson

Μουσική: Thomas Newman

Φωτογραφία: Hoyte Van Hoytema

Μοντάζ: Lee Smith

Σκηνικά: Dennis Gassner

Κοστούμια: Jany Temime

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Spectre
Ελληνικός Τίτλος: Spectre

Άμεσοι Σύνδεσμοι

Σειρά James Bond: η πλήρης λίστα ταινιών

Σεναριακή Πηγή

Σειρά βιβλίων (χαρακτήρες): James Bond του Ian Fleming.

Κύριες Διακρίσεις

Όσκαρ τραγουδιού (Writing’s On The Wall).
Χρυσή Σφαίρα τραγουδιού (Writing’s On The Wall).

Παραλειπόμενα

Το Spectre αποτελεί ένα αφιέρωμα σε όλη τη σειρά. Στην ιστορία των Μποντ, αυτό έγινε μονάχα ακόμα μία φορά ως διλογία, με το Casino Royale και το Quantum of Solace. Δεν έχει άμεση σχέση, δε, με κάποιο αυθεντικό βιβλίο του Ian Fleming.
Η υπόθεση του παραγωγού Kevin McClory σε σχέση με τα δικαιώματα της σειράς, που είχε εκκινήσει το 1965 με το Επιχείρηση Κεραυνός, μόλις εδώ περατώθηκε με νομικούς όρους. Έτσι, για πρώτη φορά από το 1971, ήταν στη διάθεση της παραγωγής χαρακτήρες και στοιχεία του franchise που δεν επιτρέπονταν ως αυτό το σημείο να αγγίξουν. Πιο χαρακτηριστικό από αυτά ήταν η χρήση της οργάνωσης Spectre.
Ο χαρακτήρας του Franz Oberhauser (Christoph Waltz) προϋπήρχε ως δευτερεύων στο διήγημα που βασίστηκε το Επιχείρηση Οκτάπουσι (1983), αλλά όχι στην ταινία. Ήταν ο Mendes που έκανε ένα “σκάψιμο” στο υλικό του Ian Fleming, και εντόπισε τον κρίσιμο για το παρελθόν του Τζέιμς Μποντ ήρωα.
Ο Christopher Nolan είχε επιδείξει εξαιρετικό ενδιαφέρον να αναλάβει τη σκηνοθεσία.
Πριν ο Sam Mendes πει το τελικό οκ (κι ενώ αρχικά είχε δηλώσει πως δεν θα ασχοληθεί περαιτέρω), ακούστηκαν και τα ονόματα των: Nicolas Winding Refn, Ang Lee, Tom Hooper, David Yates, Danny Boyle και Shane Black. Ο Nicolas Winding Refn ήταν που είχε τη μεγαλύτερη ευκαιρία από αυτούς να αναλάβει, και η άρνηση του ήταν που άνοιξε ουσιαστικά τον δρόμο στον Mendes να το ξανασκεφτεί, που με τη σειρά του έγινε ο πρώτος μετά τον John Glen που σκηνοθετεί διαδεχόμενα Μποντ.
Για τον ρόλο του βασικού κακού, ακούστηκε το όνομα του Kevin Spacey κι αυτό της Karen Gillan. Υποψήφιος ήταν και ο Chiwetel Ejiofor.
Ο Daniel Craig αναγράφεται και ως συμπαραγωγός για πρώτη φορά στη σειρά. Για τον διάσημο ηθοποιό ήταν ένα κρίσιμο σημείο της καριέρας του, δηλώνοντας περήφανος που το όνομα του βρίσκονταν και κάπου αλλού ανάμεσα στους τίτλους.
Στο περίφημο χακάρισμα των e-mail της Sony το 2014, η συγκεκριμένη ταινία είχε εξέχουσα θέση. Φαίνεται ότι τα στελέχη του στούντιο ήταν παραπάνω από ανήσυχα για το μπάτζετ του φιλμ, που ολοένα και μεγάλωνε. Μοιάζει να ήταν η Eon που με την επιμονή της άφησε την ταινία να γίνει με συνολικό κόστος 300ων εκατομμυρίων δολαρίων μία από τις ακριβότερες που γυρίστηκαν ποτέ.
Η Monica Bellucci στα 50 της έγινε η γηραιότερη Bond-girl. Παλιότερα και για λογαριασμό του Το Αύριο Ποτέ Δεν Πεθαίνει (1997), είχε περάσει ανεπιτυχώς από οντισιόν για τον ρόλο που είχε καταλήξει στην Teri Hatcher.
1500 κομπάρσοι επιστρατεύτηκαν για την εναρκτήρια σκηνή στο Μεξικό. Η ψηφιακή βέβαια τεχνολογία τούς έκανε να μοιάζουν με 10 χιλιάδες. Για την ίδια σκηνή, καταγράφθηκε στα ρεκόρ του βιβλίου Guinnessη η έκρηξη σε πλατό ταινίας με τη χρήση 8.140 λίτρων κηροζίνης.
Ο Steve Begg επόπτευσε τη δουλειά πέντε σημαντικών εταιριών κατασκευής ειδικών εφέ: Industrial Light & Magic, Double Negative, Moving Picture Company, Cinesite και Peerless. Μία έκτη, η Framestore, ασχολήθηκε αποκλειστικά με τους εναρκτήριους τίτλους.
Κατώτερες οι εισπράξεις από το Skyfall, μιλώντας όμως για ένα ποσό των 880,7 εκατομμυρίων δολαρίων.

Μουσικά Παραλειπόμενα

Οι Radiohead κατέθεσαν στην παραγωγή ένα παλιότερο τραγούδι τους, το Man of War, που όμως ήταν ανέκδοτο. Οι παραγωγοί δεν το δέχτηκαν, επειδή ως μη αυθεντικό δεν θα μπορούσε να παίξει στα Όσκαρ. Έπειτα το γκρουπ έγραψε νέο κομμάτι, και μάλιστα με τίτλο Spectre, αλλά ούτε αυτό έγινε δεκτό ως πολύ μελαγχολικό.
Το σινγκλ της ταινίας είναι το Writing’s on the Wall, σε μουσική κι ερμηνεία του Sam Smith. Παρά τις μέτριες κριτικές που άμεσα συνάντησε, κέρδισε Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα, ενώ έγινε το πρώτο τραγούδι της σειράς που έφτασε ως το νούμερο 1 των σινγκλ της Βρετανίας.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Πάνος Αχτσιόγλου
Έκδοση Κειμένου: 11/11/2015

Σώματα πλαγιάζουν κι ελίσσονται. Πλοκάμια που σφίγγουν γύρω σου και πνιγούν κάθε αναπνοή, η οποία μπορεί να είναι και η τελευταία σου. Επιγραφές χαραγμένες βαθιά στους τοίχους στοιχειώνουν, και πρόσωπα από το παρελθόν εμφανίζονται με ανεκπλήρωτους λογαριασμούς. Εγκλωβισμένος στα δίχτυα της αιώνιας νέμεσης, του ενός και μοναδικού κακού με το υπέρτατο κίνητρο. Τόσο απλό και ταυτόχρονα πιο αποδοτικό από οποιοδήποτε σκοτεινό ερέθισμα. Αυτή τη φορά, τα πράγματα είναι πιο προσωπικά από ποτέ. Η καταστροφή του κόσμου ή ο έλεγχος όλων των πληροφοριών είναι δευτερεύοντα. Το επίκεντρο του στόχου είναι το συναίσθημα. Από τη μία η πικραμένη καρδία που λειτουργεί τροφοδοτούμενη από μίσος. Και από την άλλη, ο κουρασμένος ήρωας, ο οποίος ίσως για πρώτη φορά έχει πολλά να χάσει. Δεν μπορεί να τρέξει, να κρυφτεί. Οι δεσμοί είναι πιο ισχυροί από ό,τι συνήθως. Ίσως οι πιο οπερατικοί τίτλοι αρχής που έχουμε δει τελευταία, προμηνύουν απόλυτα εύστοχα τι πρόκειται να συμβεί. Μετά από την καθιερωμένη κι εκτεταμένη εισαγωγική σκηνή φρενήρους δράσης, αναπαράγοντας όλα τα στερεότυπα μιας από τις πιο μακροχρόνιες σειρές ταινιών στην ιστορία του σινεμά, το συνταρακτικό τραγούδι και οι εύπλαστες αφαιρετικές εικόνες αποδίδουν το βαθύτερο νόημα του φιλμ. Μιας ταινίας ενός γονατισμένου ειδώλου, ενός δολοφόνου τού οποίου οι ουλές της απώλειας έχουν καλύψει όλο του το κορμί, δίχως να υπάρχει πια χώρος για άλλες.

Ο νέος Τζέιμς Μπoντ, λοιπόν. Ο Σαμ Μέντες («American Beauty», «Ο Δρόμος της Απώλειας»), μετά το υπέροχο «Skyfall», κάνει και πάλι το θαύμα του. Αναλαμβάνει να κατασκευάσει ένα σύμπαν απόλυτα συνδεδεμένο με το παρελθόν και τα καταφέρνει πολύ καλά, αναλογιζόμενος τις τεχνικές και όχι μόνο δυσκολίες. Ταυτόχρονα, μοιάζει να κάνει μια μεγάλη υπόκλιση, χαρίζοντας ένα παρατεταμένο και συγκινησιακά φορτισμένο χειροκρότημα στον ηθοποιό που κατακρίθηκε όσο λίγοι, αλλά έκλεισε με τον πιο εμφατικό τρόπο τα στόματα των επικριτών του. Ο Ντάνιελ Κρεγκ ερμηνεύει για ακόμη μία φορά το θρυλικό βρετανό υπερκατάσκοπο, λιγότερο τσαλακωμένος σε σχέση με το προηγούμενο φιλμ, αλλά μόνο εξωτερικά. Ο ηθοποιός που έχει συνδέσει ολοκληρωτικά το όνομά του με την εμβληματική φιγούρα, δίνει ακόμη μία παράσταση συνδυάζοντας την επιβλητικότητα αυτού που έχει κάνει το θάνατο επάγγελμα, με τη συσσωρευμένη οδύνη κάποιου που έχει χάσει πάρα πολλά. Αποδεικνύεται χαρισματικός στο να υποδύεται έναν χαρακτήρα που φαινομενικά δεν του πάει καθόλου, και τελικά να σε διαψεύδει πανηγυρικά. Είναι αυτός που δείχνει ικανός να φορέσει ένα τόσο κομψό κοστούμι, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να σπάσει με ένα τίναγμα ωμής δύναμης τις πλαστικές χειροπέδες που οι κακοί τού έχουν φορέσει. Πάντως, το μυστικό όπλο του φιλμ αποδεικνύεται απροσδόκητα η Λία Σεϊντού, μοιάζοντας με το χαμένο κομμάτι του παζλ που δίνει έναν επιπλέον κοσμοπολιτικό αέρα σε αυτό το ισχυρά «ευρωπαϊκό» μέρος του μποντικού σύμπαντος. Η δεύτερη πράξη αποκτά ρυθμό μετά την εμφάνισή της (σε μια σκηνή στην οποία ο Μέντες βγάζει ξεκάθαρα το καπέλο στον Κρίστοφερ Νόλαν), με τον κεντρικό χαρακτήρα να βρίσκει επιτέλους μια γυναίκα που ξέρει πώς να χειρίζεται όπλο και πώς να παραγγέλνει το αγαπημένο του ποτό. Ένα επιτυχημένο κι εκρηκτικό μείγμα δύναμης και φθαρτότητας. Ο δε Κριστόφ Βαλτς αποτελεί το μεγάλο αίνιγμα, την καρδία της μακιαβελικής οργάνωσης που θέλει να ελέγξει τον κόσμο, αλλά κυρίως να είναι «ο πρωτεργάτης όλου του πόνου» του Τζέιμς. Παρότι δεν χρησιμοποιείται όσο θα θέλαμε, ωστόσο κατορθώνει να πείσει ως μια νέα εκδοχή του σαδισμού, βασισμένος κυρίως στον παιχνιδιάρικο τόνο που συνοδεύεται από παρανοϊκές εμμονές και ρετρό σκηνές βασανιστηρίων.

Ο κόσμος των ταινιών του άγγλου κατασκόπου είναι μια σκακιέρα χωρίς περιττά πιόνια, χωρίς επεξηγήσεις. Τα κλισέ γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της αφήγησης, που είτε το δέχεσαι (και το απολαμβάνεις ως ένα σημείο), είτε όχι. Οι πολύπλοκες μηχανορραφίες, οι μάχες σώμα με σώμα, τα κυνηγητά με αυτοκίνητο, τα κοστούμια που αλλάζουν σχεδόν σε κάθε «κατ», οι εκθαμβωτικές τοποθεσίες και οι διαφημίσεις προϊόντων ενσωματώνονται στη γραφή που μοιάζει ως ένα βαθμό αφελής, αλλά πιάνεις τον εαυτό σου να απολαμβάνει από την αρχή μέχρι το τέλος. Περνώντας οξύμωρα (ίσως και άθελά της) μια αντιθετική στάση απέναντι στην ηδονοβλεπτική παρακολούθηση που τείνει να εκμηδενίσει την αξία της ανθρώπινης προσωπικότητας, η ταινία του Μέντες κάνει επίδειξη δύναμης παραδίδοντας αυτό ακριβώς που το κοινό θέλει και περιμένει από ένα σχεδόν άθραυστο φραντσάιζ. Μπορεί τελικά το «Skyfall» να κερδίζει στα σημεία, όμως το «Spectre» συντηρεί πανεύκολα τον μύθο. Θα είναι κρίμα να πρόκειται για την τελευταία καταιγιστική περιπέτεια του Ντάνιελ Κρεγκ -κατά πάσα πιθανότητα έχει συμφωνήσει και για το επόμενο φιλμ-, αλλά αν αποφάσιζε να φύγει τώρα, απλά θα αποχωρούσε ως ίσως ο καλύτερος Τζέιμς Μποντ (μαζί με τον Σον Κόνερι) της κινηματογραφικής ιστορίας. Ένας στιλιζαρισμένος, άλλα ελκυστικός «χαρταετός που χορεύει στον τυφώνα».

Βαθμολογία: