Sieranevada

• Κυριότερη Προβολή στην Ελλάδα: Διανομή στις αίθουσες.
• Παγκόσμια Κριτική Αποδοχή (Μ.Ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Sieranevada

Ελληνικός Τίτλος: Sieranevada

Διεθνής Τίτλος: Sierra Nevada

Κύριες Διακρίσεις

• Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών.
• 6 βραβεία στα εθνικά βραβεία της Ρουμανίας, μεταξύ αυτών και καλύτερης ταινίας. Υποψήφιο για ακόμα 10.
• Επίσημη πρόταση της Ρουμανίας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.

Παραλειπόμενα

• Γυρίστηκε μέσα σε 42 ημέρες.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• imdb
• Wikipedia
• Rotten Tomatoes

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 4/11/2016

Ο Lary, με τη γυναίκα του, επισκέπτεται το διαμέρισμα της μητέρας του, μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της μεγάλης οικογένειάς τους για να τελεστεί μνημόσυνο για τον εκλιπόντα πατέρα ονόματι Emil, ενώ οργανώνεται κι ένα τραπέζι για μετά το πέρας της τελετής. Ακολουθεί πλειάδα συζητήσεων, αλλά και διαπληκτισμών στη διάρκεια της ημέρας για μια μεγάλη έκταση θεμάτων, από την 11η Σεπτεμβρίου μέχρι το παλαιό κομμουνιστικό καθεστώς στη Ρουμανία. Στο επίκεντρο θα βρεθεί και η σχέση μεταξύ δύο μελών της οικογένειας, της θείας Ofelia και του Toni, ο οποίος την έχει φέρει σε οριακό σημείο με τις βιαιοπραγίες και τις απιστίες του.

Γνωστός ευρύτερα μέσα από την «Οδύσσεια του Κυρίου Λαζαρέσκου», ο Cristi Puiu εδώ (που σκηνοθετεί και γράφει το σενάριο) προσπαθεί να φέρει εις πέρας ένα εξαιρετικά δύσκολο και φιλόδοξο εγχείρημα, ένα τρίωρο σε διάρκεια δράμα δωματίου όπου δεν καθοδηγείται τόσο από μια κεντρική πλοκή, όσο από εκτενέστατους διαλόγους που εξελίσσονται σε λήψεις που κρατούν αρκετά λεπτά. Αυτές οι δημιουργικές επιλογές του Puiu καθιστούν το τελικό αποτέλεσμα σχεδόν θεατρικό σε νοοτροπία και του προσδίδουν ένα έντονα κλειστοφοβικό κλίμα. Οι ηθοποιοί στην πλειοψηφία τους ανταποκρίνονται στις υψηλές απαιτήσεις αυτών των συνθηκών παραδίδοντας ρεαλιστικές αλλά και συναισθηματικά φορτισμένες τη στιγμή που πρέπει ερμηνείες.

Δυστυχώς, όμως, το φιλμ έχει προβλήματα που το υποβαθμίζουν ποιοτικά σε σχέση με τις προσδοκίες που έχει για το ίδιο ο δημιουργός του. Αυτό στο οποίο επενδύει κι επιδιώκει ο Puiu, είναι η εξοικείωση του θεατή με το οικογενειακό περιβάλλον που παρακολουθεί στην οθόνη προκειμένου να «καταδυθεί» στο κλίμα ρεαλισμού που οικοδομεί μέσα από τη φυσικότητα των ερμηνειών και, κυρίως, των διαλόγων που είναι γραμμένοι πολύ προσεκτικά με ελάχιστο και στρατηγικά τοποθετημένο exposition. Δίνεται η εντύπωση πως για κάποια από τα δευτερεύοντα πρόσωπα δεν ξεκαθαρίζεται ακριβώς η θέση τους μέσα στην οικογένεια. Από μια πλευρά κάποιος θα μπορούσε να μιλήσει θετικά για αυτό γιατί δεν δίνεται μασημένη τροφή στο θεατή, από την άλλη όμως πρόκειται περί ελλιπούς πληροφόρησης που δεν βοηθάει στο να σκιαγραφηθούν με μεγαλύτερο βάθος οι συγκεκριμένοι χαρακτήρες, μάλλον περισσότερο τους αφήνει «ξεκρέμαστους». Οι συζητήσεις που ανοίγουν οι ήρωες αποτελούν συχνά μια πολύτιμη πηγή πληροφοριών για αυτούς, ένα «ξεγύμνωμα» που δίνει την ευκαιρία στον θεατή να δει με λεπτομέρειες το ποιόν τους, από τις πολιτικές τους απόψεις και τα προσωπικά τους βιώματα στο παρελθόν μέχρι την επαγγελματική τους ιδιότητα και τον τρόπο σκέψης τους γενικότερα, και που σε άλλη περίπτωση θα αποτελούσε εξαιρετική βάση για τη δραματουργία μιας ιστορίας. Εδώ όμως δεν υπάρχει μια κεντρική πλοκή για να εξυπηρετήσουν οι χαρακτήρες αυτοί, παρά μόνο ένας φορμαλιστικός τρόπος παράθεσης γεγονότων που ως στόχο του έχει να απεικονίσει καταστάσεις πολύ κοντά στην πεζή καθημερινότητα (η αρχική σκηνή της ταινίας, ένα μονοπλάνο κάποιων λεπτών χωρίς ιδιαίτερο διάλογο που δείχνει από μια απόσταση τον Lary και τη γυναίκα του να αναθέτουν την κόρη τους σε μια κυρία ώστε να την προσέχει για την ώρα που θα βρίσκονται στο μνημόσυνο, είναι και μια έξοχη σύνοψή της, με εξαίρεση την έλλειψη διαλόγου που αυτός βρίσκεται σε αφθονία στο φιλμ) χωρίς μια δραματουργική δομή, εξάρσεις ή κορυφώσεις.

Υπάρχει κι ένα άλλο ζήτημα, ότι πολλές φορές η κάμερα του Puiu, που είναι τοποθετημένη κατά κύριο λόγο για να καταγράφει τους ηθοποιούς σε μεσαία κι ενίοτε και κοντινά πλάνα και δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στη σύνθεση του κάδρου, δεν ξεχωρίζει το αν παρακολουθεί τα δρώμενα της οικογένειας αυτής με υγιές ενδιαφέρον και συμπόνοια ή με μια διάθεση ηδονοβλεψίας, του τύπου «κοιτάζω από την κλειδαρότρυπα τους γείτονές μου», που έτσι κι αλλιώς πάντοτε υπάρχει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό στον κινηματογράφο, αλλά εδώ λόγω του ύφους του κινηματογράφου τον οποίο υπηρετεί, αυτό αποκτά μια άλλη βαρύτητα.

Εντέλει, πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα πρόταση, που παραδόξως κατορθώνει να κάνει τη διάρκεια των τριών ωρών να μη φαντάζει υπερβολικά μεγάλη, αλλά αν κάποιος ψάχνει δυνατές κινηματογραφικές συγκινήσεις, μάλλον δεν θα τις βρει εδώ…

Βαθμολογία: