Σαμψών και Δαλιδά
- Samson and Delilah
- 1949
- ΗΠΑ
- Αγγλικά
- Αισθηματική, Δραματική, Έπος, Εποχής, Θρησκευτική
Ο Σαμψών, ο υπέρμαχος των Ισραηλιτών, κερδίζει το χέρι μιας όμορφης Φιλισταίας, της Σεμαδάρ, σε διαγωνισμό δύναμης. Όταν όμως εκείνη σκοτώνεται κατά την πρώτη τους νύχτα του γάμου, οι Φιλισταίοι και η αδελφή της, η Δαλιδά, θέλουν να τον πιάσουν και να τον τιμωρήσουν. Τα πράγματα όμως περιπλέκονται, καθώς ο Σαμψών αποκτά υπερδυνάμεις με τη βοήθεια του Θεού, ενώ η Δαλιδά αρχίζει να τον ερωτεύεται.
Σκηνοθεσία:
Cecil B. DeMille
Κύριοι Ρόλοι:
Victor Mature … Samson
Hedy Lamarr … Delilah
George Sanders … ο σαράν της Γάζας
Angela Lansbury … Semadar
Henry Wilcoxon … Ahtur
Olive Deering … Miriam
Fay Holden … Hazelelponit
Julia Faye … Hisham
Russ Tamblyn … Saul
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Jesse Lasky Jr., Fredric M. Frank, Harold Lamb
Παραγωγή: Cecil B. DeMille
Μουσική: Victor Young
Φωτογραφία: George Barnes
Μοντάζ: Anne Bauchens
Σκηνικά: Hans Dreier, John Meehan, Walter H. Tyler
Κοστούμια: Edith Head, Dorothy Jeakins, Elois Jenssen, Gile Steele, Gwen Wakeling
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Samson and Delilah
- Ελληνικός Τίτλος: Σαμψών και Δαλιδά
- Εναλλακτικός Τίτλος: Cecil B. DeMille’s Samson and Delilah
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: Samson the Nazirite του Vladimir Jabotinsky.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ σκηνικών και κοστουμιών. Υποψήφιο για μουσική (δράμα ή κωμωδία), φωτογραφία και ειδικά εφέ.
- Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα φωτογραφίας.
Παραλειπόμενα
- Ενώ έχουν υπάρξει αρκετές εκδοχές του συγκεκριμένου κεφαλαίου του Βιβλίου των Κριτών (από την Παλαιά Διαθήκη) στον κινηματογράφο, ήδη από την εποχή του βωβού, αυτή είναι η μόνη σημαντική.
- Ήταν το 1934, όταν η Paramount Pictures ανακοίνωσε αυτό σαν τη νέα μεγάλη ταινία με τον DeMille, μετά την Κλεοπάτρα. Κι ενώ είχαν καταλήξει στο να πρωταγωνιστήσουν οι Miriam Hopkins και Henry Wilcoxon, ο δημιουργός αποφάσισε να κάνει το Οι Σταυροφορίες. Οι πληροφορίες ήθελαν μετά από αυτό να ακολουθήσει ο Σαμψών, αλλά η Paramount προτίμησε να πουλήσει τα δικαιώματα που είχε μέσω της ομώνυμης όπερας του 1877. Τότε ο DeMille απάντησε πληρώνοντας ο ίδιος για να γραφτεί το σενάριο, αλλά όταν ήρθε σε νέες διαπραγματεύσεις με το στούντιο, το σχέδιο έμεινε μετέωρο. Αυτή η κατάσταση διατηρήθηκε μέχρι το 1946, όταν ο DeMille ανακοίνωσε πως θα ήταν η επόμενη ταινία του από το Ο Ακατανίκητος. Η Paramount είχε ακόμα ενδοιασμούς, μια και θεωρούσαν την ιστορία ιδανική μόνο για κατηχητικό, αλλά ο σκηνοθέτης υποσχέθηκε ότι οι πρωταγωνιστές θα ήταν αισθαντικοί. Μαζί πήρε και τα δικαιώματα του μυθιστορήματος Samson the Nazirite (στις ΗΠΑ κυκλοφορούσε ως Judge and Fool), ώστε να βοηθηθεί στη δραματουργία.
- Ο DeMille έβαλε να του σχεδιάσουν το πώς θα ήταν η ιδανική Δαλιδά, ζητώντας “κάτι ανάμεσα σε Vivien Leigh και Jean Simmons, με μια ιδέα από Lana Turner”.
- Το 1935, είχαν προταθεί οι Dolores del Rio, Paulette Goddard και Joan Crawford για τη Δαλιδά, αν και είχε προτιμηθεί η Miriam Hopkins. Το 1947, όμως, οι προτάσεις για τον ίδιο ρόλο έμοιαζαν με παρέλαση: Marta Toren, Viveca Lindfors, Lana Turner, Rita Hayworth, Susan Hayward, Ava Gardner, Jane Greer, Greer Garson, Maureen O’Hara, Rhonda Fleming, Jeanne Crain, Lucille Ball, Jennifer Jones, Vivien Leigh, Gail Russell, Alida Valli, Linda Darnell, Patricia Neal, Jean Simmons και Nancy Olson.
- Ο Burt Lancaster αρνήθηκε να γίνει ο Σαμψών, επειδή ένιωθε πόνο στην πλάτη. Υποψήφιος ήταν κι ο μπόντι-μπίλντερ Steve Reeves, που ακόμα δεν είχε μπει στον κινηματογράφο.
- Ο Gordon Jennings ήταν ο υπεύθυνος των ειδικών εφέ, κι αυτός που επεξεργάστηκε την κλασική σκηνή της καταστροφής του ναού. Αυτή μόνη της κόστισε 20 χιλιάδες δολάρια, και χρειάστηκε έναν χρόνο για να ολοκληρωθεί. Το 11 μέτρων ύψους κατασκεύασμα καταστράφηκε τρεις φορές για τις ανάγκες των γυρισμάτων, με πολλαπλές κάμερες να το κινηματογραφούν.
- Δεν υπάρχει καμία αναφορά στην ταινία για Ισραηλίτες ή Εβραίους, με τη φυλή του Σαμψών να αναφέρεται ως Δαναΐδες (φυλή του Δαν). Αυτό συνέβη επειδή εκείνη την εποχή υπήρχε ο “κομουνιστικός φόβος”, και το Χόλιγουντ κατηγορούνταν ότι διοικούνταν από Εβραίους.
- Ο Cecil B. DeMille είναι ο αφηγητής.
- Στην πρεμιέρα βρέθηκε κι ο Groucho Marx, ο επικεφαλής της τρομερής οικογένειας κωμικών. Όταν ο DeMille τον ρώτησε πώς του φάνηκε το έργο, ο Groucho απάντησε: «Μάλιστα, υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα C.B. Καμία ταινία δεν μου κρατά το ενδιαφέρον, όταν τα στήθη του πρωταγωνιστή είναι μεγαλύτερα από της πρωταγωνίστριας»…
- Το 1950, ο DeMille ερμήνευσε τον εαυτό του στο Η Λεωφόρος της Δύσεως. Στη σκηνή όπου υποτίθεται ότι γυρίζει ταινία στα στούντιο της Paramount, είχαν ανακατασκευάσει ένα σκηνικό από αυτή την ταινία.
- Μεγάλη επιτυχία στα ταμεία. Δεν ήταν απλά η εμπορικότερη ταινία της χρονιάς, αλλά και ήταν τότε η τρίτη εμπορικότερη όλων των εποχών. Συνολικά είχε κοστίσει από 2,9 έως 3,1 εκατομμύρια δολάρια, και είχε αποσπάσει 25,6.
Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος
Έκδοση Κειμένου: 29/4/2013
O Σεσίλ ντε Μιλ, παρά τη φήμη του, δεν υπήρξε ποτέ ένας αξιόλογος σκηνοθέτης, αλλά μάλλον ένας καλλιτεχνικός παραγωγός υπερθεαμάτων όπως οι «Δέκα Εντολές». Το παρόν βιβλικό έπος το αντιλαμβάνεται ως μια ερωτική ίντριγκα με τη Χέντι Λαμάρ να παίζει τη μοιραία γυναίκα (Δαλιδά) χωρίς να πείθει. Όλα είναι εκθαμβωτικά και παραμυθένια, πνιγμένα στα ζωηρά χρώματα, τα πολυτελή κουστούμια και τη χρυσόσκονη που προσπαθούν να καλύψουν ένα σαχλό σενάριο τύπου «Μασίστα». Ο μόνος που διασώζεται είναι, παραδόξως, ο Βίκτορ Ματσούρ ως Σαμψών, επειδή κρατάει χαμηλούς τόνους. Άλλωστε ήταν ένας μέτριος ηθοποιός αλλά σεμνός, με επίγνωση, που δεν έπαιρνε σοβαρά το σταριλίκι. Προσέξτε την Άντζελα Λάνσμπουρι (ως αδελφή της Δαλιδά) στις σπάνιες φορές που τη θυμόμαστε νέα και ωραία, αν κι από τότε είχε κάτι το γεροντίστικο, αλά μις Μαρπλ. Εντέλει, το κλασικό αυτό φιλμ είναι ένα εντυπωσιακό φο-μπιζού.
Βαθμολογία: