
Το βράδυ προτού κοιμηθεί, η Ροζέτα κάνει την εξής συζήτηση με τον εαυτό της: «Το όνομά σου είναι Ροζέτα. Το όνομά μου είναι Ροζέτα. Βρήκες μια δουλειά. Βρήκα μια δουλειά. Έχεις έναν φίλο. Έχω έναν φίλο. Έχεις μια φυσιολογική ζωή. Έχω μια φυσιολογική ζωή. Δεν θα πέσεις στην παγίδα. Δεν θα πέσω στην παγίδα. Καληνύχτα. Καληνύχτα». Η Ροζέτα είναι μια κοπέλα αποφασισμένη να βρει μια δουλειά πάση θυσία. Δραπετεύει από τον κόσμο της αλκοολικής μητέρας της, μιας αλήτισσας που ζει σ’ ένα ετοιμόρροπο τροχόσπιτο και εγκαταλείπει την κόρη της στην αρχή της ιστορίας, αφήνοντάς τη να τα βγάλει πέρα μόνη της. Η Ροζέτα βλέπει την άβυσσο να χάσκει μπροστά της και θα κάνει τα πάντα για να την αποφύγει. Η Ροζέτα έχει εμμονή με τον φόβο της αφάνειας, της ντροπής τού να μην ανήκεις κάπου. Θέλει μια φυσιολογική ζωή, μαζί τους, ανάμεσά τους.
Σκηνοθεσία:
Jean-Pierre Dardenne
Luc Dardenne
Κύριοι Ρόλοι:
Emilie Dequenne … Rosetta
Fabrizio Rongione … Riquet
Anne Yernaux … η μητέρα
Olivier Gourmet … το αφεντικό
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne
Παραγωγή: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne, Laurent Petin, Michele Petin
Μουσική: Jean-Pierre Cocco
Φωτογραφία: Alain Marcoen
Μοντάζ: Marie-Helene Dozo
Σκηνικά: Igor Gabriel
Κοστούμια: Monic Parelle
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Rosetta
- Ελληνικός Τίτλος: Ροζέττα [αυθεντικός]
- Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Ροζέτα
Κύριες Διακρίσεις
- Χρυσός Φοίνικας, βραβείο γυναικείας ερμηνείας (Emilie Dequenne) και βραβείο οικουμενικής επιτροπής στο φεστιβάλ Κανών.
- Υποψήφιο για υποσχόμενη ηθοποιό (Emilie Dequenne) στα Cesar.
- Υποψήφιο για καλύτερη ταινία και γυναικεία ερμηνεία (Emilie Dequenne) στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
- Επίσημη πρόταση του Βελγίου για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.
Παραλειπόμενα
- Εδώ κάνει ντεμπούτο η Emilie Dequenne.
- Το όνομα της κεντρικής ηρωίδας είναι φόρος τιμής στην ιταλίδα συγγραφέα Rosetta Loy.
- Σύμφωνα με τον πρόεδρο του φεστιβάλ Κανών, Gilles Jacob, ήταν η πιο γρήγορη απόφαση για βράβευση με Χρυσό Φοίνικα.
- Κοινή πεποίθηση στο Βέλγιο είναι ότι ο νόμος που προστατεύει τον βασικό μισθό των ανηλίκων ήρθε λόγω αυτής της ταινίας. Επί αυτού κι έχει μείνει γνωστός ως “νόμος Ροζέτα”. Η αλήθεια όμως, όπως επισήμαναν σε συνέντευξη τους και οι δύο δημιουργοί, ήταν πως η υπογραφή του νόμου προϋπήρχε, και απλά συνέπεσε με την έξοδο της ταινίας.
Κριτικός: Δημήτρης Κωνσταντίνου-Hautecoeur
Έκδοση Κειμένου: 27/3/2017
Το σινεμά των αδελφών Dardenne δεν είναι συναισθηματικά ευπρόσιτο, μα κρύβει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Η αισθητική ωμότητα της «Ροζέτας», ο άμεσος ρεαλισμός με αδιαφορία προς τη σαφή δραματουργία και τους γνώριμους κινηματογραφικούς κανόνες δεν κάνουν τον θεατή να νιώσει ευπρόσδεκτος. Τον κρατούν σε απόσταση από τον συναισθηματικό κόσμο της πρωταγωνίστριας, ακόμα κι αν σωματικά τον φέρνουν συχνά σε απόσταση αναπνοής. Κι όμως, το φιλμ εξακολουθεί να ανήκει καθαρά στο σινεμά χαρακτήρων. Η ευκαιρία συναισθηματικής ταύτισης με την ηρωίδα δεν μας δίνεται, όχι γιατί δεν μας ενδιαφέρει ως χαρακτήρας, αλλά γιατί η στιλιστικά «γυμνή» σκηνοθεσία των Dardenne την αντιμετωπίζει αυστηρώς αντικειμενικά. Δεν μας ταυτίζει μαζί της, δεν μας ζητά να συμπάσχουμε, να τη συμπαθήσουμε ή να τη λυπηθούμε. Η οριακά εμμονική προσκόλληση της κάμερας πάνω της την κάνει να φαντάζει περισσότερο σαν ένα πειραματόζωο, ένα αντικείμενο μελέτης, με εμάς να αποτελούμε τους παρατηρητές πίσω από το μικροσκόπιο.
Η Ροζέτα ποτέ δεν θα ανοίξει τα κρυμμένα χαρτιά της. Αυτό που στην αρχή δεν καταλαβαίνουμε, δεν θα εξηγηθεί. Απλά ο θεατής (που θέλει) θα εξοικειωθεί με αυτό. Αντί να εκλογικεύσει την εκκεντρικότητά της, θα πατήσει πάνω της για να προσπαθήσει να κατανοήσει τον χαρακτήρα της. Κι αν αυτός δεν του είναι απόλυτα κατανοητός, δεν είναι ούτε και στην ίδια τη Ροζέτα. Αν υπάρχει ένας βασικός ανταγωνιστής στο στόρι, είναι μάλλον ο εαυτός της. Κάθε πράξη της, κάθε επιλογή της, κάθε έκφραση του δυσανάγνωστου αυθορμητισμού της αποτελούν μια πάλη διαφορετικών πτυχών του χαρακτήρα της. Εκεί είναι που βρίσκονται οι ουσιώδεις δραματικές συγκρούσεις του φιλμ. Και είναι η εντυπωσιακή πολυπλοκότητα αυτών των αντιφάσεων, το γοητευτικό βάθος του χαρακτήρα τόσο αυτής όσο και δευτερευόντως του συναδέλφου της, Fabrizio Rongione (και φυσικά η συγκλονιστική ερμηνεία της Emilie Dequenne), που χάρισαν στην ταινία την κινηματογραφική αξία της -και έναν Χρυσό Φοίνικα το 1999.
Βαθμολογία: